واتساپ روز پنجشنبه ۱۵ دی اعلام کرد که این پیام‌رسان امکان استفاده از پروکسی برای دور زدن فیلترینگ واتساپ را فراهم کرده است. مدیر واتساپ در یک پیام توییتری، ضمن تبریک سال نو میلادی گفت: «در حالی که بسیاری از ما با ارسال پیام به عزیزانمان در واتساپ [سال نو را] جشن گرفتیم، میلیون‌ها نفر در ایران و کشورهای دیگر همچنان از حق برقراری ارتباط آزادانه و خصوصی محروم‌اند.»
نزدیک به چهار ماه از مسدود شدن اینستاگرام و واتساپ در ایران می‌گذرد و انتشار این خبر کاربران ایرانی را امیدوار کرده است. این اقدام واتساپ اگرچه مفید است، اثربخشی آن هنوز مشخص نیست و ابهام و سوالات زیادی پیرامون آن وجود دارد.
با پروکسی واتساپ چه کارهایی می‌توان کرد؟
واتساپ اعلام کرده است که هنگام اتصال به واتساپ با پروکسی، همچنان ارتباطات رمزنگاری سرتاسری می‌شود. بدین صورت تنها فرستنده و گیرنده می‌توانند پیام‌های ردوبدل‌شده را بخوانند.
پروکسی به عنوان یک واسطه بین سرویس و اینترنت عمل می‌کند. بدین معنا که اگر واتساپ در منطقه‌ای مسدود شده باشد، افراد می‌توانند با وارد کردن آدرس یک پروکسی فعال از طریق سرور پروکسی به سرویس مدنظر وصل شوند. واتساپ سرورهای پروکسی به کاربران ارائه نمی‌دهد؛ یعنی افراد باید یک پروکسی فعال را از منابع مختلف دریافت و سپس آدرس آن را در برنامه وارد کنند.
کسانی که با استفاده از پروکسی وارد واتساپ می‌شوند، فقط می‌توانند پیام ارسال و دریافت کنند و امکان تماس صوتی و تصویری از طریق پروکسی واتساپ فعلا امکان‌پذیر نیست.
برای فعال سازی پروکسی باید از آخرین نسخه واتساپ استفاده کنید.
برای وارد کردن پروکسی در دستگاه‌های اندروید، مطابق تصویر زیر به بخش تنظیمات بروید. سپس از طریق منو Storage and Data وارد بخش Proxy شوید. گزینه Use Proxy را لمس کنید، به بخش Set Proxy بروید و آدرس پروکسی را وارد و ذخیره کنید. در صورت اتصال موفق، یک تیک سبز به نشانه فعال شدن پروکسی نمایش داده می‌شود. اگر تیک سبز نمایش داده نشد، یعنی آدرس را اشتباه وارد کرده‌اید یا آنکه پروکسی به هر دلیلی کار نمی‌کند. این صورت لازم است آدرس پروکسی را حذف و یک آدرس جدید وارد کنید.
آیا امکان مسدود سازی پروکسی واتساپ وجود دارد؟
اگرچه راهکار واتساپ برای کمک به جوامع تحت سانسور اینترنت مفید است، راهکار نهایی نیست. سال‌ها است که ایرانیان برای دسترسی به تلگرام از پروکسی استفاده می‌کنند و با مشقت‌های استفاده از پروکسی آشنایی دارند. شناسایی پروکسی و مسدودسازی آن به‌مراتب از مسدودسازی وی‌پی‌ان ساده‌تر است. عیب دیگر هم این است که تنها برای دسترسی به واتساپ قابل استفاده است و ابزار عمومی دور زدن فیلترینگ نیست.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به دلیل نوپا بودن سیستم پروکسی در واتساپ ممکن است در ماه‌های نخستین مشکلات و محدودیت‌هایی وجود داشته باشد. با گذشت زمان، قابلیت‌های بیشتری در اختیار کاربران قرار داده خواهد شد.
امنیت پروکسی واتساپ چقدر است؟
واتساپ اعلام کرده است ارتباطات کاربران از طریق پروکسی نیز رمزنگاری سرتاسری می‌شود. باید توجه داشت که واتساپ فقط امکان استفاده از پروکسی را فراهم کرده است و ارائه‌دهنده پروکسی نیست. ارائه‌دهندگان پروکسی می‌توانند آدرس آی‌پی کاربران خود را مشاهده کنند؛ از این رو باید پروکسی‌ها را از منابع قابل‌اعتماد دریافت کرد.
همان‌طور که کانال‌های تلگرامی متعددی برای دریافت پروکسی تلگرام وجود دارند، احتمالا به‌زودی رشد منابع انتشار پروکسی واتساپ در تلگرام را هم شاهد خواهیم بود. اما فرای دسترسی به ابزارهای دور زدن فیلترینگ، امنیت آن‌ها نیز مهم است و دریافت وی‌پی‌ان و پروکسی از منابع ناشناخته و مشکوک خطراتی به همراه دارد.
قابلیت جدید واتساپ هم‌زمان با تعیین مجازات برای توزیع‌کنندگان فیلترشکن
ارائه خدمات جدید واتساپ با تلاش جمهوری اسلامی برای شناسایی فروشندگان فیلترشکن هم‌زمان شده است. قوه قضاییه به‌تازگی موظف شده است با همکاری وزارت ارتباطات، فروشندگان فیلترشکن‌ها را شناسایی و مجازات کند. بر این اساس، تولیدکنندگان و فروشندگان فیلترشکن از این پس مشمول مجازات ماده ۷۵۳ قانون مجازات اسلامی می‌شوند. طبق این ماده، تولیدکنندگان و انتشاردهندگان نرم‌افزارهای غیرقانونی به حبس از ۹۱ روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می‌شوند.
حکومت ایران سعی می‌کند با سرکوب دیجیتال و دشوار کردن دسترسی به اینترنت از انتشار اخبار اعتراض‌ها جلوگیری و برقراری ارتباطات را محدود کند. اما این اقدام واتساپ می‌تواند موجب شود دیگر سرویس‌های خارجی نیز قابلیت استفاده از فیلترشکن داخلی را به کاربران ساکن کشورهای تحت سانسور اینترنت ارائه دهند؛ همان‌طور که پس از مسدود شدن تلگرام در ایران، این سرویس امکان استفاده از پروکسی را راه‌اندازی کرد و اکنون بسیاری از افراد از این طریق به تلگرام وصل می‌شوند.
