یک مقام دولت تاجیکستان روز جمعه ۱۴ بهمن، در نشست خبری در شهر دوشنبه گفت از زمانی که طالبان بر افغانستان مسلط شدند، قاچاق مواد مخدر از افغانستان به تاجیکستان به‌صورت چشمگیری افزایش یافته است. حبیب‌الله وحیدزاده، مدیر آژانس کنترل مواد مخدر تاجیکستان که با هدایت مستقیم رئیس‌جمهوری این کشور فعالیت می‌کند، گفت: «تاجیکستان در دو سال گذشته، شاهد افزایش کشف محموله‌های مواد مخدر از افغانستان به‌ویژه در مناطق مرزی بوده است.» 

وحیدزاده افزود که نیروهای مرزبانی تاجیکستان در سال ۲۰۲۱ و در جریان عملیاتی علیه قاچاقچیان، ۴۸۳ کیلوگرم مواد مخدر را کشف و ضبط کردند. این ارقام در سال ۲۰۲۲، به ۴۱۶۵ کیلوگرم مواد مخدر افزایش یافته است.

ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، در آوریل ۲۰۲۲، فرمانی صادر کرد که در آن گفته شده بود کشت، قاچاق، استفاده و تولید مواد مخدر در سراسر افغانستان ممنوع است. با وجود ادعای رهبر طالبان، در سال ۲۰۲۲، صدها هکتار زمین زیر کشت خشخاش رفت و کشاورزان بدون هیچ مزاحمتی، محصول مزارعشان را جمع‌آوری کردند. 

براساس گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۲۲، حدود ۲۳۳ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی در افغانستان زیر کشت خشخاش رفت که با وجود صدور فرمان رهبر طالبان، کشاورزان محصول مزارعشان جمع‌آوری و به بازار عرضه کردند.

در همین حال، مدیر آژانس کنترل مواد مخدر تاجیکستان افزود که شماری از شهروندان افغان ساکن تاجیکستان در قاچاق مواد مخدر میان دو کشور نقش دارند. در سال ۲۰۲۱، هشت تن از شهروندان افغان و در سال ۲۰۲۲، ۱۹ تن از شهروندان افغان به اتهام همدستی با شبکه‌های قاچاق مواد مخدر در تاجیکستان بازداشت شده‌اند.

همچنین شماری از شهروندان ایران، قرقیزستان و پاکستان نیز در سال ۲۰۲۲ در ارتباط با قاچاق مواد مخدر در تاجیکستان بازداشت شده‌اند. مدیر آژانس کنترل مواد مخدر تاجیکستان افزود که نزد افراد بازداشت‌شده، ۳۶۷ کیلوگرم مواد مخدر پیدا شده است.

با وجود ادعاهای طالبان مبنی بر مبارزه با کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر، منابع آگاه در استان‌های مختلف افغانستان به‌ویژه در جنوب این کشور گفتند بازارهای خرید و فروش مواد مخدر در هلمند، قندهار، زابل و نیمروز همچنان فعال‌اند و قیمت مواد مخدر نیز در ماه‌های اخیر افزایش یافته است.

طالبان در جریان ۲۰ سال جنگ با دولت‌های پیشین افغانستان، کنترل بخش بزرگی از کانال‌های تولید و قاچاق مواد مخدر را در اختیار داشتند و بخشی از نیازمندی خود را در میدان‌های جنگ از همین طریق به دست می‌آوردند. گفته می‌شود اکنون نیز بسیاری از فرماندهان این گروه فعالیت خود در عرصه تولید و قاچاق مواد مخدر را حفظ کرده‌اند.