بر اساس نتایج یک مطالعه‌ جدید، کمتر از یک درصد از کره زمین هوایی بدون آلودگی دارد و کشورهای آسیایی با برخی از شدیدترین خطرات سلامتی مواجه‌اند.

بر اساس مطالعه‌ای که در نشریه بهداشت سیاره‌ای لنست (Lancet Planetary Health) منتشر شد، حدود ۹۹.۸۲ درصد کل خشکی‌های زمین در معرض میزان خطرناکی از ذرات معلق ۲.۵ (پی‌ام۲.۵) قرار دارد که بیش از حد ایمنی توصیه‌شده سازمان بهداشت جهانی است.

 این مطالعه دریافت فقط یک‌هزارم درصد از جمعیت جهان هوایی را تنفس می‌کنند که کیفیت قابل‌قبول دارد.

پی‌ام‌‌۲.۵ (PM2.5)ها ذرات ریز معلق در هوا هستند که آن‌ها را با [بروز] بیماری‌های جدی از قبیل سرطان ریه و بیماری قلبی مرتبط دانسته‌اند.

این مطالعه را محققانی در استرالیا و چین انجام داده‌اند و در آن به منظور تخمین غلظت پی‌ام۲.۵ روزانه در جهان، از بیش از پنج هزار ایستگاه پایش جهانی و شبیه‌سازی‌ بر اساس یادگیری ماشینی و داده‌های هواشناسی و معیارهای جغرافیایی استفاده شده است.

آن‌ها دریافتند که غلظت پی‌ام۲.۵ روزانه در سطح جهان در بیش از ۷۰ درصد روزهای سال ۲۰۱۹ از ۱۵ میکروگرم آلاینده گازی در هر مترمکعب (حداکثر میزان استاندارد روزانه طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی) بیشتر بوده است.

طبق یافته‌های این تحقیق، کیفیت هوا مخصوصا در مناطقی مانند جنوب و شرق آسیا نگران‌کننده است؛ یعنی مناطقی که بیش از ۹۰ درصد روزها غلظت پی‌ام۲.۵ بالاتر از آستانه ۱۵ میکروگرم بوده است.

ریزذرات معلق حاصل از دوده وسایل نقلیه، دود و خاکستر آتش‌سوزی در جنگل‌ها، آلودگی زیست‌توده‌ای ناشی از اجاق‌های خوراک‌پزی به علاوه ریزذرات سولفاتی ناشی از تولید برق و غبار صحراها است.

در این مطالعه خاطرنشان شده قرار گرفتن کوتاه‌مدت در معرض پی‌ام۲.۵ مخصوصا در صورت افزایش ناگهانی غلظت آن از عوامل مهم افزایش میزان ابتلا به بیماری‌ها و مرگ‌ومیر در جهان است. اما تعداد مطالعاتی که نشان‌دهنده نحوه تغییرات میزان پی‌ام۲.۵ در طول زمان و در سطح کل جهان در دهه‌های اخیر باشد، چندان زیاد نیست.

یومینگ گوئو، پژوهشگر اصلی و پروفسور رشته سلامت محیط زیست در دانشگاه موناش، گفت «امیدوارم مطالعه ما بتواند نظر محققان و سیاستمداران را درباره میزان قرار گرفتن روزانه در معرض پی‌ام۲.۵ تغییر دهد. اگر بتوانیم کاری کنیم که هر روز هوای پاک داشته باشیم، البته وضعیت بلندمدت تنفس هوای آلوده بهبود خواهد یافت.»

این محققان تغییرات میزان آلودگی هوا را در دو دهه منتهی به سال ۲۰۱۹ هم بررسی کردند.

مثلا در بیشتر مناطق آسیا، شمال آفریقا و آفریقای سیاه، اقیانوسیه، آمریکای لاتین و منطقه کارائیب افزایش غلظت پی ام۲.۵ در طول این ۲۰ سال را شاهد بوده‌ایم که یکی از عوامل آن شدت گرفتن پدیده آتش‌سوزی‌های ناخواسته بوده است.

در این مطالعه خاطرنشان شده که به علت وضع مقررات سختگیرانه‌تر، غلظت سالانه پی‌ام۲.۵ و تعداد روزهای با پی‌ام۲.۵ بالا در اروپا و آمریکای شمالی طی زمان کاهش یافته است.

نتایج این مطالعه نشان داد بیشترین غلظت پی‌ام۲.۵ در شرق آسیا و ۵۰ میکروگرم در مترمکعب و رتبه بعدی متعلق به جنوب آسیا با ۳۷ میکروگرم و شمال آفریقا با ۳۰ میکروگرم آلودگی است.

برعکس، ساکنان استرالیا و نیوزیلند با کمترین خطر از ناحیه ریزذرات معلق روبرو بودند و سایر مناطق اقیانوسیه و آمریکای جنوبی نیز جزو جاهایی‌اند که کمترین غلظت سالانه پی ام۲.۵ را دارد.