با تداوم حمله‌های داعش خراسان در مناطق محافظت‌شده طالبان و کشته شدن چهره‌های ارشد این گروه، روند «تصفیه صفوف» در میان نظامیان طالبان بار دیگر از سر گرفته شد.

ملا هیبت‌الله آخوندزاده رهبر طالبان، چهارم فروردین سال جاری خورشیدی در فرمانی کتبی به استاندارها و مسئولان محلی طالبان دستور داد که روند تصفیه صفوف نظامیان این گروه را از سر گیرند تا افرادی که به آنان نمی‌توان اعتماد کرد، از صفوف این گروه اخراج شوند. 

یک منبع آگاه با شرط محفوظ ماندن نام خود، به ایندیپندنت فارسی گفت که تمرکز روند تصفیه صفوف طالبان در شمال افغانستان، کنار گذاشتن چهره‌های غیرپشتون و گماردن افرادی از استان‌های هلمند و قندهار در مسندهای مهم امنیتی است. به گفته این منبع، وزارت دفاع طالبان، برخی از فرماندهان غیرپشتون را به بهانه‌هایی مانند دریافت رشوه یا ارتباط داشتن آنان با مقام‌های دولت پیشین در گذشته، از صفوف اخراج می‌کند. به باور این منبع، قرار است در بسیاری از مسندهای امنیتی و کلیدی در شمال، فرماندهان پشتون‌تبار گمارده شوند تا در آینده از هرگونه اعتراض و نارضایتی از عملکرد رهبری این گروه در شمال افغانستان جلوگیری شود.

بهگفته این منبع، طالبان افزون بر اینکه از حملات داعش ترسیده‌اند و می‎کوشند عناصر مشکوک به همکاری با داعش را از صفوف خود اخراج کنند، با روند جدیدی که به دستور ملا هبت‌الله آغاز شده است، برخی فرماندهان و افراد غیرپشتون را نیز از صفوف خود کنار می‌گذارند.

 کمیسیون تصفیه صفوف طالبان، مرداد ۱۴۰۰ و به رهبری لطف‌الله حکیمی ایجاد شد و هدف آن را «اخراج افراد نامطلوب» از صفوف طالبان اعلام کردند. این کمیسیون در مدتی نزدیک به شش ماه فعالیت، چهار هزار و ۳۵۰ نفر را از صفوف طالبان اخراج کرد. این افراد به اتهام‌های مختلف از جمله لواط، رشوه‌گیری، عضویت در نیروهای امنیتی دولت پیشین و اعتیاد به مواد مخدر، از صفوف طالبان اخراج شدند.

لطف‌الله حکیمی، اسفند ۱۴۰۰ در یک نشست خبری در کابل، از پایان یافتن کار کمیسیون تصفیه خبر داد و گفت که صفوف طالبان از افراد نامطلوب پاکسازی شده است.

با این حال، چهارشنبه، ۹ فروردین، خبرگزاری باختر، رسانه رسمی طالبان، خبر داد که ملا فاضل مظلوم، معاون وزیر دفاع این گروه، در سفر به استان‌های زابل، دایکندی، ارزگان و هلمند، از مسئولان طالبان خواسته‌ است که به تامین امنیت خود دقت، و صفوف این گروه را از افراد نامطوب پاکسازی کنند. ملا مظلوم از استاندارهای طالبان خواست که در روند تصفیه صفوف کمک کنند تا امنیت بهتر تامین شود.

در همین حال، مرکز رسانه‌های طالبان در قندهار خبر داد که چهارشنبه، ۹ فروردین (۲۹ مارس)، نشست اعضای کمیسیون تصفیه صفوف برگزار شد و ملا فاضل مظلوم دستور داد که اعضای تازه‌‌وارد طالبان زیر نظارت قرار گیرند و زمینه آموزش‌های لازم برای آنان فراهم شود.

مسئولان محلی طالبان، شنبه گذشته در پروان گفتند که جلسه‌ای برای آغاز بررسی‌های مجدد در میان نظامیان این گروه در شهر و روستاها برگزار کرده‌اند و هدف این کار، شناسایی «مجاهدین واقعی» است.

در اطلاعیه دفتر استاندار طالبان، به نقل از قاری محمد صدیق، رئیس استخبارات (اطلاعات) طالبان در پروان، آمده است: «کمیسیون تصفیه صفوف در مرکز و شهرستان‌ها، برای تثبیت و شناسایی مجاهدین ایجاد شده است تا به خون شهدای اصیل امارت خیانت نشود.»

رئیس اداره استخبارات طالبان در پروان گفت که این اقدام براساس دستور ملا هیبت‌الله انجام گرفته است و همه فرماندهان طالبان باید از آن پیروی کنند.

جلسه‌های مشابهی نیز در دیگر استان‌های شمال، از جمله در سمنگان و سرپل، برگزار شده است.

ملا هیبت‌الله آخوندزاده در حالی دستور ازسرگیری روند تصفیه صفوف را صادر کرده است که حمله‌های داعش خراسان به این گروه، به نگرانی از افزایش ناامنی در افغانستان دامن زده است.

در نزدیک به ۲۰ ماه سلطه طالبان بر افغانستان، چندین مقام ارشد این گروه در اثر حمله‌های داعش خراسان کشته شده‌اند. مولوی حمدالله نورزی، فرمانده قرارگاه طالبان در کابل، آبان ۱۴۰۰ در حمله تهاجمی افراد داعش خراسان به بیمارستان سردار داوود در شهر کابل، کشته شد. شیخ‌ رحیم‌الله حقانی، روحانی برجسته حامی طالبان که به مغز متفکر طالبان شهرت داشت، نیز آبان ۱۴۰۱ در حمله انتحاری یک عضو داعش خراسان، در مدرسه‎‌ای در کابل به قتل رسید. شیخ مجیب‌الرحمان انصاری، روحانی افراطی و طرفدار طالبان، شهریور ۱۴۰۱ در جریان برگزاری نماز جمعه در شهر هرات کشته شد. مهاجم انتحاری داعش خراسان که خود را جزو نمازگزاران جا زده بود، جلیقه انتحاری خود را در کنار انصاری منفجر کرد و باعث کشته شدن انصاری و شماری از نمازگزاران شد.

در پی چندین حمله پیچیده و مرگبار داعش خراسان به مراکز دیپلماتیک و نظامی در کابل، مولوی داوود مزمل، استاندار قدرتمند طالبان در بلخ، نیز ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ در نتیجه یک حمله انتحاری کشته شد. داوود مزمل از چهره‌های ارشد طالبان بود که نقش برجسته‌ای در جنگ علیه داعش در شرق افغانستان، به ویژه در استان ننگرهار داشت.

پس از کشته شدن داوود مزمل، نگرانی طالبان از هدف قرار گرفتن بقیه رهبران این گروه به دست داعش خراسان، افزایش یافت. در سه هفته گذشته، تدابیر امنیتی در مزارشریف و دیگر شهرهای افغانستان به شدت افزایش یافته است و به ندرت به مردم اجازه ورود به دفاتر دولتی داده می‌شود.

ازسرگیری روند تصفیه صفوف طالبان، در حالی که قبلا این روند پایان‌یافته اعلام شده بود، بیانگر نگرانی شدید طالبان از نفوذ داعش خراسان در میان این گروه، و نیز گسترش بی‌اعتمادی در میان نظامیان طالبان است.