دو مقام آمریکایی آگاه به وبسایت آکسیوس گفتند کاخ سفید در نظر دارد تا طی شش تا هفت ماه آینده و پیش از پایان دوره ریاست جمهوری جو بایدن، فشار دیپلماتیک برای تحقق توافق صلح عربستان سعودی و اسرائیل به سرانجام برسد.
چنین توافقی میتواند در میان دموکراتها چندان مطلوب نباشد و ممکن است هزینه سیاسی زیادی برای بایدن بههمراه بیاورد. این توافق میتواند پیشرفتی تاریخی در صلح خاورمیانه بهحساب آید و بر عادیسازی روابط با اسرائیل در میان کشورهای عرب و اکثرا مسلمان نیز اثری دومینووار بگذارد.
به گفته مقامهای آمریکایی، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، هفته گذشته در جده با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، دیدار کرد و علاوه بر دیگر موضوعات فیمابین، در مورد امکان عادیسازی روابط تلآویو و ریاض نیز با او گفتوگو کرد.
پس از این ملاقات، برت مک گرگ، هماهنگ کننده شورای امنیت ملی ایالات متحده در امور خاورمیانه، و آموس هوخشتاین، مشاور ارشد بایدن، به اورشلیم سفر کردند و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، را در جریان قرار دادند.
به گفته این دو مقام آمریکایی، سالیوان به شاهزاده محمد بن سلمان گفت ایالات متحده فکر میکند فرصتی برای دستیابی به توافق میان عربستان سعودی و اسرائیل تا پایان سال وجود دارد.
یک مقام آمریکایی گفت شاهزاده محمد بن سلمان نمیخواهد گامهای بیشتری در جهت گرم شدن روابط با اسرائیل بردارد، اما در عوض به شکلگیری بسته بزرگی تمایل دارد که شامل همکاری نظامی قوی با ایالات متحده باشد.
دو مقام ارشد آمریکایی گفتند به نفع عربستان سعودی است که توافق عادیسازی با اسرائیل را در دروارن ریاست جمهوری بایدن به دست آورد، زیرا از حمایت سیاسی و مشروعیت بیشتر دوحزبی در واشنگتن برخوردار خواهد بود؛ بهویژه زمانی که ممکن است گامهای بیشتر ایالات متحده به نفع عربستان سعودی، در آمریکا نامحبوب تلقی شود.
این دو مقام آمریکایی در عینحال تاکید کردند در حالیکه جمهوریخواهان کنگره عموما از توافق عربستان سعودی با اسرائیل حمایت میکنند، بسیاری از دموکراتها که منتقد پادشاهی عربستان سعودیاند، در صورتی از چنین توافقی حمایت میکنند که زیر نظر رئیس جمهوری وابسته به حزب متبوعشان محقق شود.
لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه، که چند هفته پیش از سفر سالیوان، از عربستان سعودی و اسرائیل دیدن کرده بود، با شاهزاده محمد بن سلمان در جده ملاقات کرد و پیام مشابهی درباره دستیابی به توافق با بایدن به او انتقال داد.
گراهام پس از این دیدار گفت: «من به ولیعهد گفتم بهترین زمان برای ارتقای روابط ما اکنون است که رئیس جمهوری بایدن به عادیسازی روابط عربستان سعودی با اسرائیل و متعاقب آن، به رسمیت شناختن اسرائیل، علاقه زیادی دارد.»
یک سخنگوی شورای امنیت ملی گفت ایالات متحده کاملا به تقویت و گسترش پیمان ابراهیم و حمایت از ادغام اسرائیل در خاورمیانه متعهد است. او گفت: «ما جویای دستیابی به منطقهای یکپارچهتر، مرفهتر و باثباتتریم که در درازمدت به منافع شرکای ما و ایالات متحده کمک میکند.»
یک مقام اسرائیلی نیز به آکسیوس گفت با این تحلیل موافق است، و تاکید کرد سعودیها بهتر است با یک رئیس جمهوری دموکرات معامله کنند.
اسرائیل، عربستان سعودی را به عنوان «جام مقدس» (کلید نهایی) برای ارتباط با جهان عرب میبیند و از مدتها پیش، بهویژه از زمان امضای توافقنامه ابراهیم در سال ۲۰۲۰ با میانجیگری دونالد ترامپ، رئیسجمهوری پیشین آمریکا، خواستار عادیسازی روابط با پادشاهی سعودی بود.
مقامهای آمریکایی و اسرائیلی میگویند آتشبس یمن که با نزدیک شدن عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران تقویت شده است، شرایط بهتری برای بهبود روابط آمریکا و عربستان سعودی، و نیز پیشبرد چنین توافقی ایجاد میکند.
درخواست ریاض برای دریافت تسلیحات پیشرفته نظامی از ایالات متحده، و برنامه هستهای ریاض که شامل غنیسازی مستقل اورانیوم است و باعث نگرانی جدی اسرائیل، از جمله موانع عادیسازی روابط دو طرف تلقی میشود.
با اینحال سعودیها بهکرات اعلام کردهاند عادیسازی روابط با اسرائیل، تنها در صورت پیشرفت در روند صلح اسرائیل و فلسطین امکانپذیر خواهد بود.