سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) از افزایش تهدیدهای امنیتی در مناطق مرزی افغانستان با کشورهای آسیای میانه ابراز نگرانی کرد و وضعیت موجود را نیازمند هماهنگی گسترده منطقه‌ای دانست.
ناتالیا خریتونووا، سخنگوی دبیرخانه این سازمان، به روزنامه روسی ایزویستیا گفت قلمرو افغانستان همچنان «منبع چالش‌هایی چون تروریسم، افراط‌گرایی و جرائم مربوط به مواد مخدر» است.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شوند که تاجیکستان برای آغاز مرحله نخست برنامه تقویتی مرزی اعلام آمادگی کرده است. این برنامه که از سال ۲۰۱۳ طراحی شد و نوامبر ۲۰۲۴ به تصویب سازمان پیمان امنیت جمعی رسید، سه مرحله دارد و هدف آن تقویت مرز ۱۳۰۰ کیلومتری تاجیکستان با افغانستان است.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، مقام‌های تاجیکستان از ایجاد ایستگاه‌های نگهبانی، مجهز کردن نیروهای مرزبانی به فناوری‌های جدید و سلاح‌های سنگین برای مراقبت از مرزها خبر دادند. با این حال، حضور گروه‌های تروریستی بین‌المللی در افغانستان، همچنان مایه نگرانی مقام‌های کشورهای آسیای میانه است.
سخنگوی دبیرخانه سازمان پیمان امنیت جمعی در این مورد گفت: «متحدان سازمان از تهدیدهای فزاینده در استان‌های هم‌مرز افغانستان با منطقه آسیای میانه نگران‌اند. در این زمینه، گسترش هماهنگی منطقه‌ای برای مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر همچنان موردنیاز است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بر اساس این برنامه، تاجیکستان به‌عنوان هماهنگ‌کننده مرحله نخست، ظرفیت کشورهای عضو در زمینه تولید تسلیحات و تجهیزات مرزی را بررسی خواهد کرد. سپس منابع مالی مشخص و قراردادهای اولیه امضا خواهند شد. تحویل تجهیزات برای سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ برنامه‌ریزی شده است. مرحله سوم این پروژه که از ۲۰۲۷ تا ۲۰۲۹ ادامه می‌یابد، تامین امنیت در سراسر مرزهای مشترک خواهد بود.
فرمانده نیروهای مرزی تاجیکستان سال گذشته اعلام کرد که حدود ۱۵۰۰ جنگجوی افراطی در مناطق مرزی افغانستان تجمع کرده‌اند. گروه‌هایی مانند جندالله، جنبش اسلامی ترکستان شرقی و شاخه داعش خراسان که در روسیه گروه‌های تروریستی شناخته می‌شوند، همچنان در این مناطق فعالیت دارند. در گزارش‌های ناظران شورای امنیت سازمان ملل متحد هم آمده است که گروه‌های جماعت انصارالله تاجیکستان، حزب اسلامی ترکستان شرقی و حرکت اسلامی ازبکستان که روابط نزدیکی با القاعده دارند، در بخش‌هایی از افغانستان، به‌ویژه در شمال این کشور، حضور دارند.
در همین حال روزنامه ایزویستیا به نقل از نیکیتا مندکویچ، رئیس باشگاه تحلیلی اوراسیا، نوشت که پس از تصرف دمشق به دست مخالفان مسلح بشار اسد، رئیس‌جمهوری پیشین سوریه، شماری از جنگجویان آسیای مرکزی از زندان‌های سوریه آزاد و حداقل چند صد نفر از آنان به مرز افغانستان منتقل شدند.
او همچنین افزود که خطر حملات داخلی نیز وجود دارد و گروه‌هایی مانند جماعت تبلیغ در قرقیزستان که به گفته او در کودتای نافرجام این کشور نقش داشتند، می‌توانند در ناامن‌سازی مرزهای آسیای میانه نقش‌آفرینی کنند.
با وجود گزارش‌های نهادهای بین‌المللی و ناظران در روسیه و آسیای میانه مبنی بر حضور گروه‌های تروریستی در خاک افغانستان و ابراز نگرانی از تهدید روزافزون متوجه همسایه‌های این کشور، مقام‌های طالبان مدعی‌اند که هیچ تهدیدی از افغانستان متوجه کشورهای منطقه نیست.
حمدالله فطرت، معاون سخنگوی رژیم طالبان، روز پنجشنبه، ۲۸ فروردین در مصاحبه با طلوع‌نیوز، سخنان سخنگوی دبیرخانه سازمان پیمان جمعی را رد کرد و گفت: «افغانستان به همه کشورها از جمله اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی اطمینان می‌دهد که هیچ تهدید امنیتی از افغانستان متوجه کشورهای دیگر نمی‌شود. در ضمن، امارت اسلامی در راستای جلوگیری از قاچاق و تقویت امنیت مرزها گام‌های بلندی برداشته است. تمامی کشورها باید برای تامین امنیت منطقه، مسئولیت خود را ادا کنند.»
سخنگویان طالبان در حالی این ادعا را مطرح می‌کنند که از زمان بازگشت این گروه به قدرت، داعش خراسان مستقر در افغانستان و پاکستان، چندین حمله موشکی از خاک افغانستان به ازبکستان و تاجیکستان انجام داده و حملاتی مرگبار هم در روسیه، ایران و پاکستان اجرا کرده است.
