خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، روز سه شنبه، دوم خرداد (۲۳ مه)، با انتشار تصاویر ماهواره‌ای از سدهای کمال‌خان و کجکی، سخنان امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، مبنی‌بر کمبود آب در سدهای افغانستان را رد کرد. این رسانه مدعی شد که براساس بررسی تصاویر ماهواره‌ای، «طبق ارزیابی داده‌های این تصاویر با استفاده از نرم‌افزارهای بین‌المللی»، ۸۰ درصد از مخزن پشت سد کجکی پر از آب است و همچنین پشت سد کمال‌خان نیز به اندازه کافی آب وجود دارد.

ایرنا تصاویری را که گفته می‌شود ماهواره‌های بین‌المللی و همچنین ماهواره خیام جمهوری اسلامی ایران از سدهای کجکی و کمال‌خان تهیه کرده‌اند، منتشر کرد. این تصاویر نشان می‌دهند که مخزن‌های پشت هر دو سد، آب دارند، اما مسیر آب به‌سمت ایران مسدود است.

این تصاویر درحالی منتشر شده‌اند که پس از سفر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، به سیستان‌وبلوچستان، سخنان او درمورد حقابه ایران از رود هیرمند، به‌طور گسترده‌ای خبرساز شد. رئیسی در آن سفر به مقام‌های طالبان هشدار داد که باید هرچه زودتر برای تامین حقابه ایران اقدام کنند. رئیس جمهوری اسلامی ایران گفته بود که هیئتی برای بررسی عملی وضعیت آب در سدهای افغانستان، به این کشور می‌فرستد. 

در همین حال، امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، روز دوشنبه در نشستی که به‌مناسبت سالروز مرگ ملااختر منصور، رهبر پیشین طالبان، در کابل برگزار شده بود، گفت که «ایران به‌جای سروصدا باید ازطریق گفت‌وگو برای حل معضل آب تلاش کند». متقی تاکید کرد: «افغانستان به موافقت‌نامه حقابه ایران از رود هیرمند پابند است، اما به‌دلیل خشکسالی و کاهش باران‌‌ها، آب کافی در سدهای افغانستان وجود ندارد.»

در همین حال، خبرگزاری جمهوری اسلامی نوشته است ارزیابی تصاویر نشان می‌دهد که در مسیر سد بزرگ کجکی تا سد کمال‌خان، اراضی کشاورزی وجود دارند که از آب رهاشده از سد کجکی استفاده می‌کنند و بااین‌حال، باقی آب سد کجکی به سد کمال‌خان رسیده است. تصاویر نشان می‌دهند که مخزن پشت سد کمال‌خان نیز آب دارد. 

 تصاویر متعلق به ماهواره ایرانی خیام، نشان می‌دهند که برخی از دریچه‌های سد کمال‌خان به‌سمت ایران بازند، اما آب سرازیرشده از آن‌ها، پس از چند کیلومتر وارد یک مسیر انحرافی می‌شود که آب را دوباره به خاک افغانستان باز می‌گرداند. 

تصویر ماهواره خیام از بند کمالخان (1).jpg

ایرنا همچنین مدعی شده است که براساس تصاویر ماهواره‌ای، منطقه گود زره، که یک منطقه بیابانی و شوره‌زار است، نیز آب دارد و این موضوع «به این معناست که آب شیرین پشت سد کمال‌خان که درواقع سرریز سد بوده، در شوره‌زار جنوب سد نیز رهاسازی شده و عملا آب از بین رفته است.»

ایران پیش از این نیز مدعی شده بود که طالبان بخشی از آب را در مسیر شوره‌زار رها و ضایع کرده‌اند؛ اما رهبری طالبان ضمن رد این ادعا، تاکید دارد که آب کافی در رودخانه هیرمند وجود ندارد. در همین حال، کارشناسان معتقدند که سد کمال‌خان به‌طور ناتمام در دست بهره‌برداری قرار گرفته و کانال‌های منظم برای استفاده از آب آن ساخته نشده است.