پس از مدت‌ها گمانه‌زنی، بالاخره در روزهای گذشته سفیر جدید ایران در عربستان سعودی قطعی شد. علیرضا عنایتی، دستیار وزیر و مدیرکل اداره خلیج فارس وزارت خارجه، با این عنوان جدید راهی ریاض می‌شود تا پس از هفت سال، جمهوری اسلامی ایران مجددا سفیری در عربستان سعودی داشته باشد. 

انتخاب عنایتی به مثابه دیپلماتی باسابقه که قبلا در مسائلی مثل حج فعالیت داشته است، حدس‌زدنی بود و از تلاش تهران برای آرام کردن روابطش با ریاض و ورود به مجرایی عمل‌گرایانه‌تر از پیش خبر می‌دهد. روزنامه دنیای اقتصاد، ۲۷ فروردین پیش‌بینی کرده بود که عنایتی گزینه محتمل‌ برای این ماموریت است و با واکنشی مثبت به این احتمال، نوشت:‌ «عنایتی یکی از نیروهای قدیمی وزارت خارجه است که شناخت خوبی از کشورهای عرب خلیج فارس دارد. همچنین، فراجناحی بودن وی شاید یکی از امتیازاتش برای انتخاب به عنوان سفیر ایران در عربستان است.»

ماه گذشته که «شورای برنامه‌ریزی و هماهنگی بعثه» جلسه‌ای برای برنامه‌ریزی درباره حج ۱۴۰۲ تشکیل داده بود، شاهد حضور عنایتی در مسند مدیرکل اداره خلیج فارس وزارت خارجه بودیم. گزارش‌های آن جلسه در مورد گفته‌های او، نشان می‌داد که این دیپلمات قرار است نقشی محوری در احیای روابط تهران و ریاض ایفا کند. در واقع، عنایتی در دو سال گذشته در تمام مذاکره‌‌های مختلف با موضوع عربستان سعودی، حضور داشته است و برای کسانی که روند مذاکرات تهران و ریاض را با میانجیگری بغداد دنبال می‌کردند، نامی آشنا به شمار می‌رود. نمونه‌وار، آذر ۱۴۰۱، او بود که در گفت‌وگویی اختصاصی و مفصل با ایرنا، از پنج دور گفت‌وگوهای تهران با ریاض خبر داد و تاکید کرد که خواست حکومت ایران، برقراری این روابط است. 

عنایتی پیش از سمت کنونی، در دولت اول حسن روحانی به مسند سفیر ایران در کویت منصوب شده بود و از ۹۳ تا ۹۶ خورشیدی در همین سمت بود و پس از آن به تهران و اداره خلیج فارس وزارت خارجه بازگشت؛ همان مسندی که پیش از اعزام به کویت نیز داشت. با این حساب، پیوند با او سابقه‌ای طولانی در برخورد با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس دارد و با بسیاری از دیگر سفیران ایران در منطقه متفاوت محسوب می‌شود که پیشینه‌شان در نیروی قدس سپاه پاسداران و همکاری با گروه‌های شبه‌نظامی برخوردار از حمایت تهران، همچون حزب‌الله لبنان، جهاد اسلامی فلسطین و گروه‌های شیعه عراقی است. در عین حال، عنایتی در مسند دستیار وزیر خارجه هم بوده است و بر این مبنا، در بسیاری از روندهای مهم حاضر بوده و مقامی بالاتر از مدیریت یک اداره داشته است. اسفند ۱۴۰۱ هم شاهد بودیم که هنگام سفر علی شمخانی، ‌دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی و نماینده علی خامنه‌ای در این شورا، به بغداد، عنایتی نیز حاضر بود و از فیلم‌های آن سفر برمی‌آمد که جایگاهی ویژه داشته است. 

با وجود سابقه دیپلماتیک عنایتی، کارنامه او از جنجال و ارتباط‌‌های احتمالی با سپاه عاری نیست. کنار رفتن عنایتی از سفارت ایران در کویت در ۹۶، در فضایی پرتنش بود. کویت در پشتیبانی از ریاض سطح روابط خود با تهران را کاهش داده بود و عنایتی نیز فقط ۴۸ ساعت فرصت داشت تا این کشور را به مقصد ایران ترک کند. کویت در آن هنگام رایزنی‌های فرهنگی و نظامی سفارت ایران را نیز تعطیل کرد و شمار کل دیپلمات‌های مجاز آن را از ۱۹ به چهار کاهش داد. از جمله دلایل کویت برای این کار، کشف گروه مسلحی به نام «العبدلی»‌ بود که کویتی‌ها می‌گفتند با سپاه رابطه دارد و می‌کوشد حمله‌های تروریستی تدارک ببیند. 

در طول سه سال حضور عنایتی در سفارت ایران در کویت، مدیریت اداره خلیج فارس وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران بر عهده محمد فرازمند بود؛ دیپلماتی که در دولت دوم محمد خاتمی سفیر ایران در بحرین بود و سپس روحانی او را به آنکارا فرستاد تا سفیر ایران در ترکیه باشد. فرازمند همچنان این مسند را حفظ کرده است و اینک باید دید که آیا تهران خواهد کوشید با استفاده از او، روابط با عربستان سعودی را به روابط دیرین‌تر و محکم‌تر با ترکیه نیز مربوط کند، یا خیر.