سال‌های 2010 شاهد نقاط عطف بسیاری در زمینه‌های توانمدسازی زنان، دستمزد برابر و برابری جنسیتی بود. تنها در دو سال گذشته، جنبش‌های جهانی همچون «من هم» (#MeToo) و «دیگر بس است» (TimesUp) دگرگونی‌های اجتماعی عمده‌ای را رقم زدند. 

در دیگر سو، رهبران زن پیشگام بحث‌هایی کلیدی همچون تغییرات اقلیمی، آموزش و خشونت با اسلحه شدند.

سخنرانی‌های زیادی از سوی زنان در این ده سال ایراد شده که ارزش دوباره دیدن دارند، اما تنها چند قطعه برگزیده از آن‌ها در دهه‌های آتی ماندگار خواهند شد.

چه کسی می‌تواند لحظه‌ای را فراموش کند که پاتریشیا آرکت، آنچنان شکوهمندانه از سخنرانی خود - در انتخابش به عنوان بهترین بازیگر زن در اسکار 2015، به عنوان فرصتی برای مطالبه دستمزد برابر میان زنان و مردان استفاده کرد؟

10

ده زن تاثیرگذار دهه دوم قرن 21ام به انتخاب ایندیپندنت

ده زن تاثیرگذار دهه دوم قرن 21ام به انتخاب ایندیپندنت

• 1/10

  ملاله یوسف زی، فعال حقوق بشر و حقوق کودکان و عضو کمپین تحصیل دختران اهل پاکستان/ «یک کودک، یک آموزگار، یک قلم و یک کتاب می‌تواند دنیا را دگرگون سازد.» مجمع جوانان سازمان ملل، نیویورک، ۲۰۱۳ JUSTIN TALLIS / AFP

• 2/10

  میشل اوباما، بانوی اول سابق آمریکا/ چه در دوره‌ای که به عنوان وکیل کار می‌کردم، چه زمانی که در یک دانشگاه سرپرست بوده یا آن وقت که مدیر یک سازمان غیرانتفاعی بودم، و حتی اکنون به عنوان «بانوی اول» آمریکا، هرگز از کسی که با او مصاحبه می‌کردم نپرسیدم نتیجه فلان امتحانش یا نمره درسیش چه طور بوده—هرگز. حتی یکبار هم کسی را تنها به این دلیل استخدام نکردم که به جای دانشگاه دولتی به دانشگاه «آیوی لیگ» رفته باشد—هرگز. آنچه که به دنبالش هستم این است که شما چه شخصیتی دارید. آیا پرکار هستید؟ آیا قابل اعتماد هستید؟ آیا پذیرش دیدگاه‌های دیگر را دارید؟ آیا تا کنون برای خدمت به دیگران، از منافع شخصی خود چشم‌پوشی کرده‌اید؟ آیا برای خدمت به کشورمان راهی یافته‌اید؛ چه در لباس فرم یا در اجتماع خودتان؟» سخنرانی در مراسم فارغ التحصیلی دانشگاه «شرق کنتاکی»، ایالت کنتاکی، ۲۰۱۳ Paul Morigi / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / AFP

• 3/10

  اما واتسون، بازیگر/ «من متوجه شده‌ام که مبارزه برای حقوق زنان اغلب مترداف شده با مرد ستیزی، اگر تنها در مورد یک چیز اطمینان داشته باشم، این است که این وضع باید متوقف شود.» سازمان ملل، نیویورک، ۲۰۱۴ Astrid Stawiarz / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / AFP

• 4/10

  پاتریشیا آرکت.، بازیگر/ «به همه زنانی که مالیات‌ دهندگان و شهروندان این کشور را به دنیا آوردند، ما برای اینکه دیگران حقوق برابر داشته باشند مبارزه کرده‌ایم. اینک نوبت ماست که یکبار و برای همیشه دستمزد برابر داشته باشیم.» مراسم اسکار، کالیفرنیا، ۲۰۱۵ ROBYN BECK / AFP

• 5/10

  هیلاری کلینتون، سیاستمدار و وزیر اسبق وزارت امور خارجه ایالات متحده/ «تمام شواهد به ما می‌گویند که با وجود موانع بی‌شمار، هیچ‌گاه در طول تاریخ، به دنیا آمدن به عنوان یک زن تا این اندازه خوب نبوده که امروز هست. اما همین داده‌ها ما را متوجه نتیجه دیگری هم می‌کنند: با وجود این پیشرفت، هنوز به مقصد نرسیده‌ایم.» نشست جهانی زنان، نیویورک، ۲۰۱۵ Jeenah Moon / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / AFP

• 6/10

  گلوریا استاینم، روزنامه‌نگار و فمینیست آمریکایی/ «ما در اینجا و در سراسر جهان خواهان یک دموکراسی واقعی هستیم که تاکید کند ما ساکت نخواهیم ماند، که تحت اراده دیگری درنخواهیم آمد، که برای برقراری جهانی تلاش می‌کنیم که در آن همه کشورها به هم پیوسته‌ باشند. شاید بتوان خدا را درجزیئات جستجو کرد، اما جایگاه خدای زن در درون پیوندهاست. ما جزئی از یک کل هستیم، ما به همدیگر می‌نگریم، نه به بالا.» راهمپیمایی زنان در واشنگتن، ۲۰۱۷ Theo Wargo / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / AFP

• 7/10

  اپرا وینفری، تهیه‌کننده، هنرپیشه، مجری/ «می‌خواهم همه دخترانی اکنون نظاره‌گر این مراسم هستند این را بدانند که روز نویی در افق وجود دارد! و سرانجام طلوع آن روز به لطف بسیاری از زنان باشکوهی خواهد بود که بسیاری‌شان امشب در این جا هستند، و همچنین به کوشش مردان تحسین‌برانگیزی که سخت مبارزه می‌کنند تا ما را به زمانی رهنمون شوند که در آن دیگر هیچکس مجبور نباشد بگوید «من هم». سپاسگزارم. مراسم جایزه «گلدن گلوب»، کالیفرنیا، ۲۰۱۸ Frederic J. BROWN / AFP

• 8/10

  اِما گونزالز.، فعال اجتماعی و حامی قانون کنترل سلاح در آمریکا/ «پس ما از جانب کسانی سخن می‌گوییم که کسی را ندارند به سخنان‌شان گوش دهد، کسانی که هنوز نمی‌توانند درباره آنچه در دل دارند صحبت کنند، و کسانی که دیگر هرگز سخن نخواهند گفت. ما سوگواریم، ما برآشفته‌ایم، و ما بی‌محابا و از سر ناگزیری از واژگان خود بهره می‌جوییم چرا که این تنها چیزی است که میان ما و تکرار این حادثه ایستاده است.» مراسم «راهپیمایی برای زندگی»، واشنگتن دی سی، ۲۰۱۸ Nicholas Kamm / AFP

• 9/10

  تارانا بورکف فعال حقوق مدنی، بنیانگذار جنبش من‌هم/ «بسیاری از آنچه درباره جنبش «من هم» می‌شنویم، محدود شده است به چند بازیگر بد یا منحرف یا چند رفتار خاص و این باعث به رسمیت نشناختن این موضوع می‌شود که هر شخص صاحب قدرتی از امتیاز ویژه‌ای برخوردار است و این وضعیت بی‌بهره‌گان از قدرت را در موقعیت آسیب‌پذیرتری قرار می‌دهد. استادان و دانشجویان، مربیان و ورزشکاران، مجری قانون و شهروند، اولیا و کودک: اینها همگی روابطی هستند که می‌توانند قدرت نامتوازن باورنکردنی را در خود داشته باشند. اما ما با همرأیی خود در اعتراض و همچنین با ایجاد فرصت‌هایی برای مقابله با صاحبان قدرت به این عدم توازن تغییر شکل می‌دهیم. ما باید خود و فرزندان‌مان را برای فهم این موضوع از نو آموزش دهیم که قدرت و مزیت الزماً نباید همیشه در پی تخریب و چنگ اندازی باشد—بلکه می‌تواند در راستای خدمت و سازندگی درآید. و ما باید برای درک این موضوع بازآموزی کنیم که هر انسانی بی‌تردید این حق را داراست که با تمامی ویژگی‌های خوب انسانیش، در مسیر این زندگی گام بردارد.» همایش زنان «تد»، کالیفرنیا، ۲۰۱۸ KRIS CONNOR / AFP

• 10/10

  گرتا تونبرگ، نوجوان فعال محیط زیست سوئدی/ «چشمان تمامی نسل‌های آینده به شماست. و اگر شما ناکامی ما را برگزینید، می‌گویم—هرگز شما را نخواهیم بخشید.» نشست اقلیمی سازمان ملل، نیویورک، ۲۰۱۹ STEPHANIE KEITH / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / AFP

یا زمانی که اپرا وینفری در مراسم گلدن گلوب سال 2018، وارد صحنه شده و به عنوان نخستین زن سیاهپوست جایزه «سیسیل بی. دمیل» را به پاس یک عمر دستاورد تصاحب کرد. سخنرانی وینفری با صحبت‌های شخصی او درباره دستاوردهایش آغاز و با درخواست شورانگیز او برای مبارزه با آزار جنسی پایان گرفت. سخنرانی‌ای چنان اثرگذار که به حدس و گمان‌ها درباره قصد او برای شرکت در رقابت‌های ریاست جمهوری دامن زد.   

اما مراسم توزیع جوایز تنها مکان‌هایی نیستند که با صدای زنان قدرتمند به لرزه درآمده باشند. نگاه کنید به نشست تغییرات اقلیمی امسال سازمان ملل، جایی که یک فعال نوجوان محیط زیست، گرتا تونبرگ، با گفتن این نکته به رهبران جهان که با بی‌عملی خود در این زمینه به جوانان «خیانت» می‌کنند، دل آنان را خالی کرد.

اقدام تونبرگ در سازمان ملل تنها چند سال پس از این صورت گرفت که اِما واتسون سخنرانی مشابهی را در سال 2014 ایراد کرده بود. واتسون تا آن زمان بیشتر به عنوان هنرپیشه نقش «هرماینی گرنجر» در فیلم «هری پاتر» شناخته می‌شد، ولی از آن پس به یک هوادار دو آتشه حقوق زنان بدل شد؛ دگرگونی‌ای که که بی‌شک با سخنان پرشور او درباره برابری جنسیتی همان سالش در سازمان ملل کلید خورد.   

این بازیگر که در آن زمان به تازگی به عنوان سفیر حسن نیت سازمان ملل برگزیده شده بود، گفت: «من متوجه شده‌ام که مبارزه برای حقوق زنان اغلب مترداف شده با مرد ستیزی، اگر تنها در مورد یک چیز اطمینان داشته باشم، این است که این وضع باید متوقف شود.»

سخنان اثرگذار زنان همچنین به لحظات تاریک این دهه نور تابانده و آن‌ها را روشن ساخت. همچون زمانی که دانش‌آموز دبیرستانی، اِما گونزالز، در پی تیراندازی در مدرسه «پارکلند»، که در آن 17 تن از همکلاسی‌هایش کشته شدند، خواستار اقدام فوری قانون‌گذاران ایالات متحده شد.  

گونزالز که در آن زمان فقط 19 سال داشت، در جریان «راهپیمایی برای زندگی» این گونه سخن گفت: «ما سوگواریم، ما برآشفته‌ایم، و بی‌محابا و از سر ناگزیری از واژگان خود بهره می‌جوییم؛ چرا که این تنها چیزی است که میان ما و تکرار این حادثه می‌ایستد.»

در جای دیگر، سخنرانی‌های الهام‌بخشی را از همسران رؤسای جمهوری پیشین، فعالان و سیاستمداران شنیدیم که در موقعیت‌های گوناگون، از همایش‌های «تِد تاک» گرفته تا نطق‌های دانشگاهی، ایراد شدند.

برای دیدن 10 واگویه برگزیده ما از زنان در دهه گذشته، روی گالری بالا کلیک کنید.