در حالی که دنیا رنج و مصیبت دو میلیون فلسطینی را که در یک باریکه در کناره دریای مدیترانه به دام افتاده‌اند، نظاره می‌کند و اقدامی در آن مورد نمی‌کند، ساکنان باریکه غزه بیش از ده سال است که همچنان در محاصره اسرائیل در عذابند.
پدرها و پسرها در ناحیه «بیچ کمپ» غزه، با پشت‌های خم شده در قایق‌هاشان در حال ترمیم تورهای ماهیگیری، ماجراهای مبارزه و اعتراض خود را نقل می‌کنند. پشت سرشان، ساختمانی بمباران شده، یادآور آن است که زندگی در غزه حقیقتا دشوار است. در آتش درگیری، نمی‌توانید برای زندگی‌تان نقشه بریزید، تنها می‌توانید «هر روز فقط برای همان روز» زندگی کنید.
گالری عکس - آخرین نور بر فراز غزه
-
1/15
اطهر ۲۱ ساله، از افراد مورد حمایت «الفخوره»، برنامه‌ای از «بنیادِ اول آموزش»، جوان‌ترین عضو گروه بود که در ۱۴ سالگی به انجمن نویسندگان پیوست. او تاکید می‌کند که باید از آن‌چه بر مردم فلسطین می‌رود گفت و نوشت. پنج سال پیش بود که این تخاصم زندگی اطهر را برای همیشه عوض کرد؛ «خانه پر از اقوام‌مان بود که ناگهان همه‌جا تاریک شد. سعی کردم از خانه بزنم بیرون که در پایم احساس درد کردم. کلی خون همه‌جا را گرفته بود. بیهوش شدم و در آمبولانس چشم باز کردم. بیمارستان‌ها مواد بیهوشی تمام کرده بودند و پزشک‌ها بدون این مواد زخم‌هایم را بخیه زدند. درد شدیدی داشت. شنیدم که پدرم کشته شده. از دست دادن او برایم بی‌اندازه دشوار بود چون خیلی به هم نزدیک بودیم.» اطهر در کودکی آرزو داشت نویسنده یا شاعر شود. «پدرم الهام‌بخش من بود. تشویقم می‌کرد که بنویسم. از وقتی که رفته به زحمت می‌توانم بنویسم. آموزش برای من مثل غذا یا سوخت است، انرژی‌ای که به من قدرت ادامه کار می‌دهد.» -
2/15
خلود ۲۰ ساله، در شرق نوار غزه، نزدیک مرز اسرائیل زندگی می‌کند. او دانشجوی سال چهارم دانشگاه اسلامی غزه و مورد پشتیبانی «الفخوره» است. خلود توضیح می‌دهد که چطور زندگی در تخاصم چالش‌برانگیز است و هر وقت اوضاع جنگی بالا می‌گیرد مجبور است بلافاصله خانه را ترک کند. نتیجه می‌تواند ترس دائم از امنیت خانواده و دوستان باشد و از نظر آموزشی باعث تاخیر در برنامه کلاس و امتحانات می‌شود. «در غزه باید با اوضاع‌مان در این روزهای دشوار کنار بیاییم.» رویای او برای غزه صلح مابین طرفین است. «اگر صلح داشته باشیم همه چیز به دست می‌آید. مانع اصلی موفقیت مردم ما، نه خود تخاصم، که نتیجه تخاصم - یعنی بیکاری است. الفخوره برای آنها که اقبال ورود به این برنامه را داشته‌اند تغییرات عظیمی ایجاد کرده؛ منظورم درس‌های رهبری، پشتیبانی اجتماعی و روانی و گفتگو با دیگران است.» - پدی داولینگ -
3/15
اسرا ۲۱ ساله، از برنامه الفخوره استفاده می‌برد. او دانشجوی سال چهارم دانشگاه الأزهر است و درس آموزش ابتدایی می‌خواند. اسرا متولد و بزرگ‌شده شهر غزه است و در آن‌جا با پدر و مادرش و نه خواهر و برادرش زندگی می‌کند. او توضیح می‌دهد: «بزرگ شدن در میان تخاصم به ما یاد می‌دهد مقاوم و پابرجا باشیم و با سختی‌ها کنار بیاییم. به ما امکان می‌دهد حس شفقت داشته باشیم و به بقیه کمک کنیم و با آنها همدلی کنیم.» امیدها و آمالش برای آینده این است که معلم خوبی شود و درس روان‌شناسی بخواند تا بتواند به آسیب‌دیدگان این جنگ مشاوره دهد. « رویای من برای غزه صلح است؛ چه رویایی بالاتر از صلح؟ اگر روزی به صلح برسیم همه چیز درست می‌شود.» اسرا معتقد است که آموزش سنگ بنای همه چیز است: «به من امکان می‌دهد و قدرت و توان بسیار.» - پدی داولینگ -
4/15
ایمان ۲۱ ساله، به چشم‌انداز دریای مدیترانه زل زده است. محدودیت سفر باعث محدودیت دستاوردهای ممکن می‌شود. اما جلو اشتهای مردم غزه را، که می‌خواهند با آموزش به جایی برسند نمی‌گیرد. نرخ سواد در غزه 96.8 درصد است - از جمله بالاترین‌ها در جهان. - پدی داولینگ -
5/15
نادین ۲۲ ساله، از شهر غزه، با مادر و چهار خواهر و برادرش زندگی می‌کند. از دست دادن پدرش به علت بیماری در سنین پایین فشار مالی بسیاری بر خانواده گذاشته. نادین در آزمایشگاه‌های پزشکی دانشگاه کار می‌کند و برای بانک خون، که سرویسی حیاتی در شهری تخاصم‌زده مثل غزه است، داوطلبانه کار می‌کند. او توضیح می‌دهد: «این تخاصم بر تمام جنبه‌های زندگی تاثیر می‌گذارد — فرصت کم‌تر می‌شود، میزان بیکاری بالا می‌رود. پیام او برای جهان این است که آموزش بنیان همه چیز است. سلاحی است برای جنگیدن با تمام چالش‌های دنیا. از حقوق بنیادین است. کودکان آینده ما هستند، رهبران آینده جهان‌مان. آنان می‌بایست ابزارهای رهبری و ایجاد حیات برای فلسطین را داشته باشند.» - پدی داولینگ -
6/15
منظره آشنای آهن‌پاره و خرابه در شهر غزه. این نتیجه حمله‌ای هوایی در سال ۲۰۰۹ است. «اردوگاه ساحل» در نزدیکی دریا، یکی از پنج اردوگاه پناهندگی است که در «نوارغزه» واقع شده. - پدی داولینگ -
7/15
صفاح ۲۳ ساله، متولد شهر غزه است و تمام عمرش را در «اردوگاه ساحل» غزه گذرانده. او فارغ‌التحصیل دانشگاه الأقصی در رشته آموزش بنیادین است و در حال حاضر تلاش می‌کند زبان انگلیسی‌اش را بهتر کند. او توضیح می‌دهد که بزرگ شدن در غزه خیلی دشوار است و همین حالا موانع بسیاری در مقابل آموزش وجود دارند، از جمله اوضاع اقتصادی و قطع مداوم برق. خیلی دانش‌آموزان مجبور هستند به خاطر کمبود بودجه برای کتاب یا حمل و نقل ترک تحصیل کنند. «آموزش به من کمک کرده آدم بهتری باشم و هویت خودم را به عنوان یک زن به دست بیاورم. به فرد امکان می‌دهد در جامعه ارزش داشته باشد. اگر بخاطر الفخوره و «اول آموزش» نبود او هنوز امنیتش را داشت، همین آدمی بود که امروز هست، اما با اعتماد به نفسی کاملا متفاوت. مردم فلسطین همیشه به پا خواهند خواست.»- پدی داولینگ -
8/15
نسل بعدی غزه در «اردوگاه ساحل» فوتبال بازی می‌کند. منظره از پنجره ساختمانی که در تخاصم ۲۰۰۹ بمباران شد. یادآور این‌که در غزه زمان‌بندی معنی ندارد. زندگی در میان تخاصم باعث می‌شود برنامه‌ریزی غیرممکن باشد. باید در لحظه زندگی کرد. - پدی داولینگ -
9/15
ناوین ۲۰ ساله، دانشجوی حقوق جنایی در دانشگاه فلسطین است و با سه برادر و چهار خواهرش در حومه غزه زندگی می‌کند. او توضیح می‌دهد که آموزش، زندگی است و به او قدرت می‌دهد به خودش اتکا داشته باشد تا او سایرین بتوانند دشواری‌ها را به چالش بکشند. بزرگ شدن در تخاصم می‌تواند باعث احساس غم شود اما میزان دستاوردهای فرد را محدود نمی‌کند. رویای او این است که اجازه سفر به بیرون غزه و دیدن دنیا را داشته باشد. او می‌خواهد فارغ‌التحصیل شود و به وکیلی عالی بدل شود که از حقوق مردم فلسطین دفاع می‌کند. می‌گوید: «ما سزاوار اینیم که در صلح زندگی کنیم؛ باید دنیا را ببینیم و فرصت زندگی و خدمت داشته باشیم.» - پدی داولینگ -
10/15
مریم ۲۳ ساله، فارغ‌التحصیل دانشگاه اسلامی‌غزه در رشته ادبیات انگلیسی است. او توضیح می‌دهد: «مردم فلسطین چه به حقوق‌شان رسیده باشند و چه نه، همه به داشتن چنین حقی باور دارند. داشتن حق به مردم امید و مقاومت پایداری می‌دهد. ما همه باور داریم که روزی پیروز می‌شویم و حقوق نیاکان‌مان را از آن خود می‌کنیم. اگر این‌جا بمیریم، همین‌جا مرده‌ایم. اگر این‌جا زندگی کنیم، همین‌جا زیسته‌ایم. در یک مورد هیچ شکی نیست و آن این‌که مردم فلسطین زنده این‌جا را ترک نمی‌کنند.» - پدی داولینگ -
11/15
جوانان غزه لحظه‌ای مشکلات خود را فراموش می‌کنند و فوتبال بازی می‌کنند. - پدی داولینگ مریم ۲۳ ساله، فارغ‌التحصیل دانشگاه اسلامی‌غزه در رشته ادبیات انگلیسی است. او توضیح می‌دهد: «مردم فلسطین چه به حقوق‌شان رسیده باشند و چه نه، همه به داشتن چنین حقی باور دارند. داشتن حق به مردم امید و مقاومت پایداری می‌دهد. ما همه باور داریم که روزی پیروز می‌شویم و حقوق نیاکان‌مان را از آن خود می‌کنیم. اگر این‌جا بمیریم، همین‌جا مرده‌ایم. اگر این‌جا زندگی کنیم، همین‌جا زیسته‌ایم. در یک مورد هیچ شکی نیست و آن این‌که مردم فلسطین زنده این‌جا را ترک نمی‌کنند.» -
12/15
ایمان ۲۱ ساله، فارغ‌التحصیل دانشگاه اسلامی‌در رشته مدیریت اقتصادی است. او با پدر و مادر و شش خواهر و برادرش در خان یونس زندگی می‌کند. خانه خانوادگی‌اش در تخاصم‌های سال ۲۰۰۵ نابود شد. مدتی بی‌خانمان بودند و مجبور شدند در مسکن اجاره‌ای زندگی کنند. او از این گفت که آموزش چقدر برای همه مهم است و باید برای همگان باشد و از آن حفاظت شود. «ذهنیت‌ها باید تغییر کند. خیلی خانواده‌ها فقط به آموزش رسمی‌عقیده دارند اما چندین نوع دیگر فرصت آموزشی هم موجود است. من شخصا بدون آموزش هیچ چیز نیستم. با آموزش آدم می‌تواند خودش را بسازد و شخصیتش را بهبود بخشد.» پیام او: «من می‌خواهم جهان بداند که ما لایق هر حقی هستیم. حقوقی مشابه همگان.» - پدی داولینگ -
13/15
لارای ۱۰ ساله، در محله شجاعیه شهر غزه زندگی می‌کند. خانه خانوادگی‌اش در حصر سال ۲۰۱۴ این شهر نابود شد. بمباران که شدت گرفت، همه در حالی که فقط لباس‌هایشان را به دوش گرفته بودند از خانه‌هایشان گریختند. هفت هفته بعد به خرابه و ویرانی بازگشتند. او می‌گوید خانواده‌اش برگشت و خانه‌شان را ساخت. ناراحت نبودند. گفتند زندگی معمولی در غزه یعنی همین. - پدی داولینگ -
14/15
تاب‌بازی بچه‌ها روی آهن‌پاره‌های فولادی طبقه اول ساختمانی که در تخاصم سال ۲۰۰۹ بمباران شد. این‌ها برای دیگران یادآور آشکار اتفاقاتی که است که وقوع‌شان در زمان تخاصم در هر لحظه‌ای ممکن است؛ برای کودکان اما منبع سرگرمی‌است. آنها کودکی‌شان را کنار دو میلیون نفر دیگر در زندانی ۳۶۰ کیلومتر مربعی می‌گذرانند؛ در نواری باریک بر ساحل دریای مدیترانه. - پدی داولینگ -
15/15
خورشید که بر یک روز دیگر غروب می‌کند، اطهر ۲۱ ساله و دیگر ساکنین غزه دعا می‌کنند که طلوع خورشید با خودش صلح و رفاه و امید بیاورد. - پدی داولینگ
ساختمان تخریب شده، نه تنها شاهد لحظه‌ای ژرف برای تامل بر شجاعت و مقاومت مردان غزه است، بلکه همان نشان را برای زنانی مثل «اطهر» بیست و یک ساله دارد. روزی در سال ۲۰۱۴، زمانی که عملیات نظامی اسرائیل موسوم به «عملیات تیغه حفاظتی» ۲۳۰۰ فلسطینی را کشت و ۱۰ هزار نفر دیگر را مجروح کرد، زندگی «اطهر» نیز برای همیشه عوض شد. پدر اطهر در میان کشته‌شدگان بود.
مقاومت، مستلزم توانایی برای حفظ خوش بینی در رویارویی با دشمنی است. برای جوانان فلسطینی که در میان تهدید روزانه به درگیری و تصمیم به مقاومت بزرگ می‌شوند، این خوشبینی، در شوق و تمایل آنها به تحصیل متبلور شده است.
آنها هر درگیری را با موانع و چالش‌هایی که در اقتصاد، امور اجتماعی و فرهنگی زندگی‌شان ایجاد می‌کند، ارزیابی می‌کنند. کسانی را که آماج آن قرار گرفته‌اند، در قلب برنامه آموزشی‌شان قرار می‌دهند تا به جوانان قدرت دهند که شهروندانی مبتکر، موثر و متعهد برای دنیا باشند و در محیط پرچالش‌شان، پیشرفت کنند.
شاخص بیکاری در نوار غزه رو به افزایش است. به گزارش اداره آمار مرکزی فلسطینیان، نرخ بیکاری در سال ۲۰۱۸ به ۵۲ درصد رسید که نسبت به سال پیش از آن ۸ درصد، و از هنگام محاصره غزه توسط اسرائیل در سال ۲۰۱۷، ۲۰ درصد افزایش یافته است. سطح بیکاری در میان زنان غزه درسال ۲۰۱۸، ۵/۷۴ درصد بوده است که نمایانگر ۵ درصد افزایش از آخرین دوره چهارماهه در سال ۲۰۱۷ است. نسبت زنان غزه در نیروی کار این منطقه درسال ۲۰۱۸ تنها ۵/۲۵ درصد بوده است.
«هانی شهدا»، رئیس اداره آموزشی «فخوره» در نوار غزه، می‌گوید:«توان‌بخشی به زنان در مرکز برنامه‌های ما قرار دارد. بسیاری از زنان از بسیاری از مردها فقیرترند، اما در یادگیری آکادمیک از آنها جلو می‌زنند. خانواده‌ها به دلیل افت سطح زندگی در نوار غزه، منابع مالی محدودشان را بیشتر صرف آموزش پسرهاشان می‌کنند تا دخترها. علت، وجود این فرهنگ است که پسرها را بیشتر از دخترها مسئول تامین خانواده می‌داند.»
«اما تجربه ما نشان داده است که توان‌بخشی به زنان از طریق آموزش، تاثیر بیش از انتظاری بر شرایط اقتصاد خانواده‌ها داشته است. به اعتقاد ما، توان‌بخشی به زنان، توان‌بخشی به جامعه است.»
اخیرا، در حرکتی نادر، به اطهر اجازه داده شد که در کنفرانس موسوم به «کنفرانس وایز» در دوحه شرکت کند و در هئیتی متشکل از دیگر فارغ‌التحصیلان فخوره، سخنرانی کند. این سوال عمده مطرح است که اگر این سکوی جهانی و حقوق مساوی برای فرصت‌های کاری در اختیار تمام زنان غزه قررار می‌گرفت، چه می‌شد؟ نیروی بالقوه آنها تا کجا می‌رفت؟ توانایی‌هاشان چگونه می‌بود؟
اطهر نمی‌توانست زندگی را بدون پدرش تصور کند، اما با خاموش شدن چراغی در شهر، چراغی دیگر با نور و قدرت بیشتری روشن شد. در حالی که جهان از روزنه‌ای به اوضاع می‌نگرد، برنامه «ای اِی اِی» و الفخوره به نسل آینده قدرت می‌دهد.
روشن آن است که توانایی، قدرت مقاومت و روحیه زنان غزه، به رغم زندگی در یکی از نادیده گرفته شده‌ترین نقاط جهان، متزلزل نخواهد شد.
*پدی داولینگ عکاس خبری است.
© The Independent
