در حالی‌ که جمهوری اسلامی ایران برای تبدیل کردن مدارس به پایگاه‌های عقیدتی هزینه‌های هنگفتی صرف می‌کند، از فرسودگی مدارس در سراسر ایران و مجهز نبودن صدها مدرسه به امکانات اولیه از جمله آب آشامیدنی و سرویس بهداشتی به‌تناوب آمارهای نگران‌کننده‌ای منتشر می‌شود. هزاران دانش‌آموز هم هنوز در مدارس ناامن سنگی، کپری، کانکسی و خشتی درس می‌خوانند.

حتی آمارهای مسئولان دولتی نیز از شمار زیاد این مدارس در سراسر ایران خبر می‌دهد؛ در یکی از آخرین گزارش‌ها، مجید عبداللهی، معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، گفت که دو هزار و ۲۱۵ مدرسه سنگی در ایران شناسایی شده است که از این تعداد، دست‌کم هزار و ۵۷۶ مدرسه بالای ۱۰ دانش‌آموز دارند. به‌ عبارت‌ دیگر، طبق آمار این مسئول دولتی، نزدیک به ۱۶ هزار دانش‌آموز در ایران در مدارس سنگی تحصیل می‌کنند.

عبداللهی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا، برچیده شدن مدارس سنگی را وعده داد و گفت تمرکز بر مدارسی است که بالای ۱۰ دانش‌آموز دارند. او با بیان اینکه بیشتر مدارس سنگی در مناطق روستایی‌اند، ادعا کرد که این مدارس فاقد خشت و ملات نیستند و کیفیت لازم را دارند. این در حالی است که گزارش‌های میدانی اثبات می‌کند شمار قابل‌توجهی از مدارس سنگی ایمنی لازم را ندارند و حضور کودکان در این کلاس‌ها خطرآفرین است.

وزارت آموزش‌ و پرورش نوسازی هزار و ۳۸۰ مدرسه را با اعتباری حدود ۶۰۰ میلیارد تومان به قرارگاه امام حسن مجتبی، وابسته به سپاه پاسداران، سپرده است. معاون سازمان نوسازی نیز ضمن تایید این موضوع وعده داد مدارس سنگی در دو سال مالی آتی برچیده خواهند شد، به شرطی که اعتبار موردنیاز تامین شود.

به گفته این مقام دولتی، بیشتر مدارس سنگی در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان و فارس واقع‌اند و اگر این سه استان به‌درستی مدیریت شوند، بین ۷۰ تا ۸۰ درصد مدارس سنگی ایران ساماندهی خواهند شد.

بر اساس سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، سرانه فضای آموزشی برای هر دانش‌آموز باید به بیش از هشت مترمربع افزایش یابد، حال‌ آنکه در حال حاضر سرانه فضای آموزشی دانش‌آموزان از پنج مترمربع هم کمتر است.

مطابق با سند تحول بنیادین آموزش‌ و پرورش، دانش‌آموزان باید نسلی ولایت‌پذیر و فرمان‌بردار و به‌عنوان «سربازان تمدن نوین اسلامی» تربیت شوند و این هدف در قالب تحول در نظام آموزشی دنبال می‌شود.

از سال ۱۳۹۰ که سند تحول بنیادین آموزش‌ و پرورش با دستور علی خامنه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد، وزارت آموزش‌ و پرورش با گزینش هدفمند معلمان، تغییر گسترده کتاب‌های درسی، جذب طلاب در مدارس، راه‌اندازی پایگاه‌های بسیج و گنجاندن برنامه‌های غیردرسی ایدئولوژیک، در اجرای این دستورالعمل حاکمیتی اهتمام ویژه‌ای به خرج داد اما  به اجرای دیگر مفاد آن از جمله ایمن‌سازی مدارس بی‌اعتنا بود.

اینک کمبود فضای آموزشی در برخی استان‌ها از جمله آذربایجان غربی، البرز، تهران، سیستان و بلوچستان، گیلان، ایلام، کرمان و لرستان به‌شدت محسوس است. طبق آمار دولتی‌ها، دست‌کم ۱۹ درصد مدارس ایران فرسوده‌اند و همچنان هزاران کودک در کلاس‌های ناایمن مدارس کپری، خشتی، سنگی و کانکسی تحصیل می‌کنند.

شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان پیش‌تر در گزارشی آماری، با استناد به داده‌های رسمی اعلام کرده بود از مجموع ۱۰۶ هزار و ۴۹۱ مدرسه دولتی در کل ایران، هفت هزار و ۱۷ مدرسه فاقدلوله‌کشی آب‌اند. پنج هزار و ۲۶۸ مدرسه سرویس بهداشتی و بالغ‌ بر ۱۰ هزار مدرسه روشویی و دستشویی ندارند. همچنین مدارس ایران دست‌کم ۲۰ هزار مراقب سلامت کم دارند.

وزارت آموزش‌ و پرورش در حالی از استخدام مراقبان سلامت در مدارس ایران خودداری می‌کند که در طرحی با عنوان «امین» با همکاری حوزه‌های علمیه، بیش از ۲۰ هزار طلبه را با هدف آموزش‌های ایدئولوژیک به کودکان در مدارس کل ایران استخدام کرده است.

پیش‌تر حمید نیکزاد، دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش‌ و پرورش، گفته بود که تلاش برای افزایش شمار طلاب در مدارس «متناسب با اقتضائات روز و در مسیر تحولات» ادامه دارد. او به‌صراحت اذعان کرد که طلاب در مدارس روش‌‌های ارائه محتوا را تغییر می‌دهند و از تولیدات رسانه‌ای روز برای اثرگذاری بر دانش‌آموزان استفاده می‌کنند.

پرداخت حقوق ماهیانه به طلاب در حالی است که آموزش‌ و پرورش همواره ادعا می‌کند برای نوسازی مدارس اعتبار کافی ندارد.