حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه شانزدهم مرداد در جریان سفر به ژاپن با وزیر امور خارجه این کشور دیدار و رایزنی کرد.

به گزارش رسانه‌های داخلی، امیرعبداللهیان در این سفر، با حضور در یک نشست خبری به سوالاتی در مورد اوکراین، برجام، تبادل زندانیان و نقش ژاپن در تحولات خاورمیانه پاسخ داد.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که بارها منکر حمایت از روسیه در جنگ علیه اوکراین شده است، بار دیگر در تازه‌ترین اظهاراتش ادعای بی‌طرفی ایران را مطرح کرد و درباره سخنان مقام‌های غربی و اوکراین مبنی بر ارسال پهپاد از سوی ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین گفت: «ما در حوزه‌های مختلف با روسیه رابطه داریم و در طول سال‌های گذشته یکی از ابعاد همکاری‌های ما، همکاری‌های دفاعی بوده است، اما هیچ‌گاه برای به کارگیری پهپاد یا سلاح ایرانی در جنگ اوکراین امکاناتی در اختیار مسکو قرار نداده‌ایم.»

امیرعبداللهیان ضمن تاکید بر اینکه «ما هیچ‌ پهپادی برای استفاده در جنگ اوکراین در اختیار هیچ طرفی قرار نداده‌ایم»، ادامه داد: «سال گذشته شخصا از وزیر خارجه اوکراین خواستم که اگر در ارتباط با ادعاهایش اسنادی در اختیار دارند آن را به مقام‌های نظامی کشورم ارائه دهند اما آن‌ها نه سند قابل قبولی ارائه دادند نه در گفت‌وگو حاضر شدند.»

تکذیب این مقام دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در شرایطی است که ان‌بی‌سی‌نیوز‌، روز جمعه چهارم اوت (۱۳ مرداد)، در گزارشی به نقل از تحلیلگران سازمان اطلاعات دفاعی ایالات متحده آمریکا، نوشت که شواهد استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ علیه اوکراین «انکارناپذیر» است.

بنا به گفته این تحلیلگران، یافته‌های موجود پس از جمع‌آوری و تجزیه‌و‌تحلیل بقایای چندین پهپاد سرنگون‌شده در اوکراین و عراق نشان می‌دهد که تکذیب‌های مکرر ایران درباره تامین پهپادهای روسیه برای جنگ در اوکراین صحت ندارد.

در گزارش ان‌بی‌سی نیوز آمده است: «تحلیلگران سازمان اطلاعات دفاعی آمریکا از مقام‌های سایر کشورها، اعضای کنگره و همچنین خبرنگاران دعوت می‌کنند بقایای پهپادهای سرنگون‌شده در اوکراین و عراق را ببینند و با مقایسه این شواهد (انکارناپذیر) دریابند که تهران ناوگانی از پهپادها را برای جنگ در اوکراین به روسیه ارائه می‌دهد.»

این شواهد جدید در حالی ارائه می‌شود که اوکراین مدت‌ها است بر استفاده روسیه از پهپادهای شاهد ایران تاکید می‌کند، اما روسیه این موضوع را رد کرده است. ایران نیز که در ابتدا منکر ارسال پهپاد به روسیه شده بود، در ادامه مدعی شد که هواپیماهای بدون سرنشین را ماه‌ها قبل از حمله فوریه ۲۰۲۲ روسیه به اوکراین، تحویل مسکو داده است.

با وجود چنین مستنداتی، امیرعبداللهیان در نشست خبری‌اش در توکیو مدعی شد که جمهوری اسلامی «مخالف تسلیح هر یک از طرف‌های جنگ اوکراین» است و «تداوم ارسال گسترده سلاح‌های آمریکایی و غربی» را عامل ناامنی و بی‌ثباتی دانست.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ناتو را یکی از عوامل تهاجم نظامی روسیه به اوکراین دانست و افزود: «ما ناتو و تحریکات ناتو را از ریشه‌های اصلی جنگ اوکراین می‌دانیم.»

او در ادامه تلاش کرد نشان دهد ایران و ژاپن در مورد توقف جنگ اوکراین موضع مشترکی دارند و افزود: «معتقدیم جنگ در اوکراین راه‌حل نیست. جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه در کنار جنگ در اوکراین، افغانستان و سایر کشورها قرار نگرفته است و نخواهد گرفت، آمریکا و غربی‌ها باید اتهام‌های بی‌اساسی را که علیه ایران مطرح می‌کنند، متوقف کنند.»

بنا به ادعای این مقام دیپلماتیک، «تلاش‌های ایران در عالی‌ترین سطح برای توقف جنگ اوکراین» ادامه دارد و جمهوری اسلامی به تمرکز بر یافتن راه‌حل سیاسی برای پایان این بحران ادامه می‌دهد.

با وجود ادعاهای ایران مبنی بر حمایت از پایان جنگ اوکراین، ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه سال ۲۰۲۲ از سازمان ملل خواستند درباره استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین تحقیق کند و گفتند که این اقدام نشان‌دهنده نقض تحریم‌های سازمان ملل است. به گفته مقام‌های اطلاعاتی آمریکا، روسیه تاکنون از دست‌کم ۴۰۰ پهپاد شاهد ایرانی در حملات هوایی به شهرها و زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین استفاده کرده است.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در پاسخ به سوالی در ارتباط با همکاری‌های ایران و روسیه گفت که ایران شعار «نه شرقی و نه غربی» را پیگیری می‌کند اما «در چارچوب منافع» با کشورهای غربی و شرقی همکاری خواهد داشت.

این گفته‌ها هم‌زمان با آن است که کاخ سفید در ماه ژوئن تصویری ماهواره‌ای منتشر کرد که گفته می‌شود مربوط به تولید یک کارخانه ساخت پهپاد در شرق مسکو با کمک ایران است. موسسه مطالعات جنگ در واشنگتن نیز پیش‌تر نوشته بود که جمهوری اسلامی ایران به دنبال افزایش مشتری برای پهپادهایش است. در این گزارش آمده است که یکی از فرماندهان سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اکتبر ۲۰۲۲ گفته بود که ۲۲ کشور از جمله الجزایر، ارمنستان، صربستان، تاجیکستان و ونزوئلا رسما خواستار دریافت پهپادهای ایرانی شده‌اند.

وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از گفته‌هایش در مورد برجام و مذاکرات رفع تحریم‌ها به گفتن این جملات بسنده کرد که «گفت‌وگو و مذاکراتی که با تلاش و میانجی‌گری اتحادیه اروپا انجام شد، ناظر به بازگشت تمامی طرفین به تمام تعهداتشان در برجام است».

امیرعبداللهیان در ارتباط با موضوع تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا نیز گفت که «جمهوری اسلامی از سال گذشته گفت‌وگوهای غیرمستقیمی با طرف آمریکایی داشت» اما توضیحات بیشتری در این زمینه ارائه نکرد.

در ادامه این نشست خبری،‌ امیرعبداللهیان ژاپن را کشور «دوست» خطاب کرد و افزود: «تهران و توکیو می‌توانند همکاری‌های گسترده‌ای با یکدیگر داشته باشند و با توجه به تحولات مثبتی که در غرب آسیا در جریان است، ژاپن می‌تواند نقش سازنده‌ای در منطقه ایفا کند.»