مقام‌های آمریکایی، پنجشنبه شب به وقت ایران، اعلام کردند پنج شهروند آمریکایی که در ایران بازداشت شده‌اند، همگی پس از آزادی از زندان به حبس خانگی منتقل شده‌اند. به گفته وکیل یکی از بازداشت‌شدگان، چهار نفر از این پنج نفر، روز پنجشنبه، از زندان اوین آزاد شدند. نفر پنجم نیز پیش‌تر در زندان بود، اما از روز پنجشنبه در حصر خانگی به سر می‌برد.

کاخ سفید و وزارت امور خارجه ایالات متحده، روز پنجشنبه، در بیانیه‌های جداگانه‌ای تایید کردند که شهروندان از زندان خارج شده و به حبس خانگی منتقل شده‌اند.

ای‌بی‌سی نیوز در گزارشی به این پرداخت که این اقدام‌ها بخشی از توافقی است که جمهوری اسلامی و ایالات متحده پس از ماه‌ها مذاکرات پنهانی به دست آوردند که در‌نهایت هر پنج شهروند از زندان آزاد می‌شوند و به آن‌ها اجازه خروج از کشور داده می‌شود.

در ازای آزادی این زندانیان، جمهوری اسلامی تقریبا شش میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده‌اش در کره جنوبی را که در یک حساب محدود در این کشور نگهداری می‌شود دریافت می‌کند. هویت برخی از این پنج شهروند آمریکایی شناخته شده است، ازجمله سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز، اما دو نفر دیگر، یک مرد و یک زن، نمی‌خواهند هویتشان اعلام شود.

جمهوری اسلامی نمازی، طاهباز و شرقی را به جاسوسی متهم کرده بود، اتهام‌هایی که آمریکا آن‌ها را بی‌اساس می‌خواند.

سیامک نمازی

سیامک نمازی، ۵۱ ساله، یکی از مدیران نفتی است که اولین بار در سال ۲۰۱۵ هنگامی که برای تجارت به ایران سفر کرد، بازداشت شد. او به ۱۰ سال زندان محکوم شد. پدر سیامک نمازی، باقر نمازی، یکی از مقام‌های سابق یونیسف است. او نیز در سال ۲۰۱۶ هنگامی که برای دیدن پسرش به ایران سفر کرد، به دست مقام‌های جمهوری اسلامی بازداشت شد. باقر نمازی پس از بازداشت آزاد شد، اما تا ماه اکتبر از خروج از کشور منع شد، سپس این شهروند ۸۵ ساله اجازه یافت برای مداوا از ایران خارج شود.

سیامک نمازی در این زمان برای دیدن پدرش مرخصی گرفت، اما بعد از گذشت یک هفته مجبور به بازگشت به زندان اوین شد. سیامک نمازی هفتمین سالگرد بازداشت خود را در اوایل سال ۲۰۲۳، با اعتصاب غذای هفت روزه با هدف ترغیب دولت بایدن به انجام اقدامات بیشتر برای آزادی آمریکایی‌های زندانی در ایران گذراند.

مراد طاهباز

طاهباز، ۶۷ ساله، یک محافظه‌کار ایرانی آمریکایی است که تابعیت بریتانیا را نیز دارد. او در سال ۲۰۱۸ دستگیر و به ۱۰ سال زندان محکوم شد. در ماه مارس، زمانی که تهران با آزادی دو تبعه خارجی دیگر موافقت کرد، به او مرخصی دو روزه داده شد، اما در نهایت مجبور به بازگشت به اوین شد.

طاهباز همچنین عضو هیئت‌مدیره و از بنیان‌گذاران موسسه حیات وحش میراث پارسیان است. مقام‌های امنیتی سپاه پاسداران در بهمن ۱۳۹۶، طاهباز را به همراه هشت فرد دیگر وابسته به موسسه حیات وحش میراث پارسیان دستگیر کردند. دستگیری فعالان محیط‌زیست به دست سپاه، حاشیه‌های بسیاری به وجود آورد. وزارت اطلاعات دولت روحانی و شورای امنیت ملی ایران پیش از این به بیگناه بودن این افراد اعتراف کرده بودند، اما سپاه پاسداران زیر بار آزادی این افراد نمی‌رفت.

در بهمن ۱۳۹۸ با تایید احکام صادره در دادگاه بدوی، قوه قضاییه جمهوری اسلامی طاهباز را برای «همکاری با آمریکا به‌عنوان دولت متخاصم»، به ۱۰ سال زندان و «رد وجوه دریافتی از دولت آمریکا» محکوم کرد.

عماد شرقی

عماد شرقی، ۵۸ ساله، در سال ۲۰۱۸ به همراه همسرش در حال سفر به ایران بود که بدون هیچ توضیحی بازداشت شد. مقام‌های جمهوری اسلامی ابتدا پاسپورت آمریکایی او را مصادره کردند و او را از خروج از کشور منع کردند، سپس در سال ۲۰۲۰ دوباره او را دستگیر کردند و به اتهام جاسوسی به ۱۰ سال زندان محکوم کردند.

او معاون بین‌الملل هولدینگ سرآوا بود. عماد شرقی کارشناسی اقتصاد را از دانشگاه مریلند و کارشناسی ارشد را از دانشگاه جرج واشینگتن گرفته است. او پیش از سفر به ایران، سال‌ها در امارات متحده عربی و در یک شرکت فروش هواپیماهای جت خصوصی کار کرده است.

چهارمین شهروند آمریکایی

هویت او و اتهام‌های جمهوری اسلامی علیه این شهروند آمریکایی هنوز مشخص نیست. این فرد سال گذشته دستگیر و در اوین بازداشت شده بود.

پنجمین شهروند آمریکایی

هویت نفر پنجم که یک زن است نیز مشخص نیست. او در زمان حصول توافق در حبس خانگی بود، اما قبل از آن مدتی را در زندان سپری کرده بود.