شیخ محمد بن عبدالرحمان آل ثانی، نخستوزیر قطر، جمعه، ۲۵ اوت (سوم شهریور)، ابراز امیدواری کرد که توافق اخیر تبادل زندانیان میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، به گفتوگوی گستردهتر درباره برنامه اتمی تهران منجر شود.
واشنگتن و تهران بهتازگی با میانجیگری قطر، درباره تبادل پنج زندانی از هر طرف و نیز رفع توقیف از پولهای مسدود شده ایران نزد بانکهای کره جنوبی، به توافق رسیدند. پیشتر، نیویورکتایمز گزارش داده بود که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، با انتقال نزدیک به شش میلیارد دلار از داراییهای بلوکهشده ایران در کره جنوبی به حسابی در بانک مرکزی قطر، موافقت کرده است.
نخستوزیر قطر گفت: «ما میانجی مهمی در توافق میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در تبادل زندانیان بودیم و امیدواریم که این توافق به مذاکرات گستردهتر درباره توافق اتمی منجر شود.»
قطر در دو سال اخیر محل برگزاری مذاکرات غیرمستقیم میان مقامهای جمهوری اسلامی و دولت بایدن و نیز مذاکرهکنندگان اروپایی، برای احیای برجام بوده است.
بنا به گزارش خبرگزاریها، طبق این توافق، جمهوری اسلامی ایران سیامک نمازی، عماد شرقی، مراد طاهباز و دو شهروند آمریکایی دیگر را آزاد میکند. پیشتر، روزنامه شرق شهاب دلیلی، شهروند ایرانی و دارنده اقامت دائم آمریکا، را یکی از این پنج نفر اعلام کرده بود، اما خانواده دلیلی میگویند که به احتمال آزادی او مطمئن نیستند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رابرت لوینسون، شهروند آمریکایی دیگری است که در جریان سفر به ایران در سال ۱۳۸۶ ناپدید شد. خانواده لوینسون از جمهوری اسلامی ایران به دادگاههای آمریکا شکایت کردهاند.
صدای آمریکا نیز در گزارشی، ۱۱ ایرانی را که در حال حاضر در ایالات متحده در در بازداشتاند یا به اتهامهای فدرال در این کشور تحت پیگرد قانونی قرار دارند، شناسایی کرده و احتمال داده است که در فهرست درخواستهای تهران برای تبادل زندانیان باشند. بنا به این گزارش، شش تن از این ۱۱ فرد شناساییشده، شامل منصور ارباب سیار، نیلوفر (نلی) بهادریفر، کامبیز عطار کاشانی، بهروز مختاری، رضا اولنگیان و عرفان سلمانزاده، شهروندان دوتابعیتی ایرانی-آمریکاییاند، دو نفر به نامهای کاوه لطفالله افراسیابی و امیر حسنزاده، اقامت دائم آمریکا را دارند، و سه ایرانی دیگر به نامهای مهرداد انصاری، رضا سرهنگپور کفرانی و ملکمحمد بلوچزهی، هیچ وضعیت قانونی در آمریکا ندارند.
جز دو تن از این افراد، بقیه به اتهامهای فدرال، از جمله نقض تحریمهای آمریکا یا بینالمللی یا ارائه سایر اشکال کمک غیرقانونی به تهران، دستگیر شدهاند. اتهام بلوچزهی قاچاق بینالمللی مواد مخدر است، و سلمانزاده نیز به نگهداری از سلاح و مواد منفجره در منزلش در تگزاس متهم شده است.
ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه قطر، نیز اخیرا گفت که توافق مبادله زندانیان بین جمهوری اسلامی ایران و آمریکا که با «میانجیگری دولت قطر شکل گرفت»، وارد مرحله اجرایی شده است.
الانصاری در کنفرانس خبری هفتگی خود گفت: «نقش قطر همچنان ادامه دارد و ارتباطات بین طرفهای مختلف برای اجرای توافق آزادی زندانیان و آزادسازی پولهای مسدود شده ایران در بانکها، در جریان است.»
با اینکه دولت بایدن رقم پولهای آزادشده ایران را از بانکهای کره جنوبی در ازای تبادل زندانیان، شش میلیارد دلار اعلام کرده است، بنیاد دفاع از دموکراسیها، اندیشکده مستقر در شهر واشنگتن، در گزارشی گفت که دولت بایدن در چند هفته گذشته کوشیده است که امکان آزادسازی دستکم ۱۶ میلیارد دلار از منابع مالی مسدودشده ایران در دو کشور عراق و کره جنوبی فراهم شود.
بنیاد دفاع از دموکراسیها نوشت: «گزارشهایی نشان میدهند که تفاهم دولت بایدن با ایران، همچنین شامل هفت میلیارد دلار حق برداشت ویژه از صندوق بینالمللی پول میشود که [دولت] آمریکا درباره آن سکوت کرده است. در سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، به ژاپن، نیز قرار شد که ایران به سه میلیارد دلار از وجوه بلوکهاش در این کشور دسترسی یابد که آمریکا در این باره نیز سکوت کرد.»