رئیس سابق آژانس اطلاعاتی اسرائیل (موساد) روز چهارشنبه، ۱۵ شهریور (۶ سپتامبر)، به آسوشیتدپرس گفت که اسرائیل در حال اجرای نظام آپارتاید در کرانه باختری است.

تمیر پاردو، رئیس سابق موساد، با این اظهارات به فهرست کوچک اما رو به رشدی از مقام‌های بازنشسته اسرائیلی می‌پیوندد که نظری را تایید می‌کنند که عمدتا در حاشیه گفتمان و دیپلماسی بین‌المللی اسرائیل قرار دارد.

تمیر پاردو، تازه‌ترین مقام ارشد سابق اسرائیلی است که به این نتیجه رسیده است که رفتار اسرائیل با فلسطینیان در کرانه باختری مصداق آپارتاید است؛ اشاره‌ای به نظام جدایی نژادی در آفریقای جنوبی که در سال ۱۹۹۴ ملغی شد.

با این حال، دولت اسرائیل این اتهام را که نظام آپارتاید به راه انداخته است رد می‌کند.

پیش از این نیز تعدادی از رهبران سابق، دیپلمات‌ها، و مسئولان امنیتی اسرائیل هشداد داده‌‌ بودند که اسرائیل در خطر تبدیل شدن به کشور آپارتاید است، اما زبان پاردو حتی از این هم صریح‌تر است.

او در مصاحبه‌ای گفت: «اینجا یک دولت آپارتاید وجود دارد. در سرزمینی که دو ملت در دو نظام حقوقی مورد قضاوت قرار می‌گیرند، این یک دولت آپارتاید است.»

او با اشاره به اینکه دیدگاهش «افراطی نیست، بلکه واقعیت است»، گفت که شهروندان اسرائیلی می‌توانند سوار خودرو شوند و به هر کجا، به‌استثنای نوار غزه که محاصره شده است، بروند، اما فلسطینی‌ها نمی‌توانند در همه جا رانندگی کنند.

گروه‌های برجسته حقوق بشری در اسرائیل و خارج از اسرائیل و نیز فلسطینی‌ها اسرائیل و اشغال ۵۶ ساله کرانه باختری را متهم کرده‌اند که به نظام آپارتاید تبدیل شده است که به گفته آن‌ها، فلسیطینی‌ها را به شهروندان درجه دوم تبدیل کرده است. آن‌ها می‌گویند هدف این نظام حفظ سلطه و سرکردگی یهودیان از رود اردن تا دریای مدیترانه است.

با توجه به پیشینه پاردو، این اظهارات اهمیت ویژه‌ای برای دولت اسرائیل دارد که دچار وسواس امنیتی است.

پاردو، که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ رئیس موساد بود، نمی‌گوید که آیا در زمان ریاستش بر موساد نیز همین عقیده را داشته است یا نه. با این حال، او گفت که معتقد است یکی از مبرم‌ترین مسائل کشور فلسطینی‌ها هستند، حتی مبرم‌تر از برنامه هسته‌ای ایران که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، آن را تهدید حیاتی برای اسرائیل می‌داند.

پاردو گفت که در مقام رئیس موساد بارها به نتانیاهو هشدار داده است که باید تصمیم بگیرد مرزهای اسرائیل کجاست، یا وجود یک کشور برای یهودیان را به خطر می‌اندازد. او همچنین هشدار داد که اگر اسرائیل بین خود و فلسطینی‌ها مرز تعیین نکند، موجودیت اسرائیل به‌مثابه کشوری یهودی در خطر خواهد بود.

پاردو سال گذشته به منتقد صریح نتانیاهو و تلاش‌های دولتش برای تغییر شکل نظام قضایی اسرائیل تبدیل شد و رئیس سابقش را به‌خاطر اقدام‌هایی که به گفته او اسرائیل را به دیکتاتوری تبدیل می‌کند، سرزنش کرد.

اظهارات پاردو در شرایطی منتشر می‌شود که دولت راست افراطی اسرائیل از الحاق کرانه باختری حمایت می‌کند و برخی از وزیران متعهد شده‌اند تعداد شهرک‌نشینان کرانه باختری را، که اکنون به نیم میلیون نفر می‌رسد، دو برابر کنند.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که تعداد عرب‌ها از یهودیان در اسرائیل بیشتر خواهد شد و ادامه اشغال ممکن است اسرائیل را به انتخاب سختی مجبور کند: رسمیت بخشیدن به حکومت اقلیت یهودی بر فلسطینی‌های بی‌حقوق یا دادن حق رای به آن‌ها و، بالقوه، پایان دادن به رویای ساختن سرزمین یهودی واحد.