۱۰ روز پس از اینکه شاهزاده محمد بن سلمان تایید کرد که عربستان سعودی روزبهروز به مرحله عادیسازی روابط با اسرائیل نزدیکتر میشود، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در واکنشی تلویحی به این احتمال، «عادی سازی روابط با اسرائیل» را «یک حرکت ارتجاعی و واپسگرایانه برای هر دولتی» دانست.
ابراهیم رئیسی این اظهارات را یکشنبه، ۹ مهر (یکم اکتبر)، یک روز پس از سالگرد کشته شدن نزدیک به یکصد نفر از شهروندان و نمازگزاران اهل سنت زاهدان با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی که به «جمعه خونین زاهدان» شهرت یافته است، در مراسم افتتاحیه «کنفرانس وحدت اسلامی» در تهران بیان کرد.
رئیس جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه «آزادی قدس و فلسطین، مهمترین شاخص امت اسلامی است»، حرکت در مسیر عادیسازی روابط با اسرائیل را «شاخص دیگر حرکت در مسیر ارتجاعی و قهقرایی برای هر دولت و هر مسئولی در کشورهای اسلامی» دانست.
در بخشی از این اظهارات، رئیسی بر «ضرورت انسجام و وحدت در نگاه مشترک جهان اسلام» به مسائل منطقهای و جهانی تاکید کرد و افزود: «امروز همگان این نگاه مشترک را دارند که راه مقابله با دشمن، تسلیم و سازش نیست، بلکه مقاومت است.»
رئیس دولت سیزدهم با بیان اینکه «گزینه سازش از روی میز برداشته شده و امروز هیچ دغدغهمندی در فلسطین، لبنان و سایر کشورهای اسلامی از سازش سخن نمیگوید»، افزود: «گزینه همه مجاهدین جهان اسلام، مقاومت و ایستادگی مقابل دشمن است و این گزینه، دشمن را وادار به عقبنشینی خواهد کرد.»
رئیسی همچنین به سخنان علی خامنهای، رهبر نظام جمهوری اسلامی، مبنی بر «مقاومت در برابر دشمنان»، اشاره کرد و افزود: «امروز در فلسطین ابتکار عمل و خلاقیت در دست مجاهدان بوده و این در پرتو راهبرد مقاومتی است که مسلمانان در برابر دشمنان انتخاب کردهاند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اظهارات ابراهیم رئیسی پس از آن بیان شد که چهارشنبه، ۲۰ سپتامبر (۲۹ شهریور)، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در گفتوگو با شبکه خبری فاکسنیوز تایید کرد که عربستان سعودی روزبهروز به مرحله عادیسازی روابط با اسرائیل نزدیکتر میشود.
شاهزاده محمد بن سلمان، مانند سایر مقامهای ارشد عربستان سعودی، بارها روی این موضع رسمی ریاض تاکید کرد که پیشبرد عادیسازی روابط با اسرائیل، در نهایت مستلزم تامین حقوق فلسطینیها است.
در ادامه نیز جمعه، ۲۹ سپتامبر (۷ مهر)، خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع آگاه در منطقه، نوشت که عربستان سعودی مصمم است تا با ایالات متحده یک پیمان دفاعی به امضا برساند که آمریکا را به دفاع از پادشاهی عربستان سعودی در برابر تهدیدهای نظامی ملزم کند.
یکی از منابع مزبور به خبرگزاری رویترز گفت که «عادیسازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی، رخ خواهد داد» و حتی اگر فلسطینیها با آن مخالفت کنند، عربستان سعودی به مسیر خود ادامه میدهد.
در این گزارش همچنین آمده است که «گشایش رابطه عربستان سعودی با اسرائیل، منوط به امضای ییک پیمان دفاعی با آمریکا است و ارائه تضمینی از ایالات متحده آمریکا» و «حتی امتناع اسرائیل در برآورده کردن خواست فلسطینیها برای تشکیل دولتی مستقل، نمیتواند [روند پیشبرد رسیدن به توافق درباره] پیمان مدنظر عربستان سعودی را با آمریکا، متوقف کند.»
افزون بر این، همزمان با انتشار گزارشهایی از پیشبرد طرح عادیسازی روابط میان عربستان سعودی و دولت اسرائيل، سهشنبه، ۲۶ سپتامبر (۴ مهر)، حییم کاتز، وزیر گردشگری اسرائیل، برای شرکت در همایش سازمان ملل عازم ریاض شد.
این سفر، نخستین سفر رسمی یکی از اعضای کابینه اسرائیل به عربستان سعودی، از زمان تشکیل دولت اسرائیل در ۱۹۴۸ بهشمار میرود.
همزمان، یک هیئت بلندپایه از عربستان سعودی برای دیدار و گفتوگو با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، وارد رامالله شد.
در پی حمله سال ۹۴ خورشیدی به سفارت عربستان سعودی در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد، روابط جمهوری اسلامی ایران با عربستان سعودی نزدیک به هفت سال قطع بود.
پس از چند دور مذاکره میان نمایندگان ایران و عربستان سعودی در عراق با میانجیگری مصطفی کاظمی، نخستوزیر سابق عراق، در نهایت پس از سفر ابراهیم رئیسی به پکن در بهمن ۱۴۰۱، مذاکرات فشردهای بین ایران و عربستان سعودی با میانجیگری مقامهای پکن در چین آغاز شد و سرانجام در اسفند ۱۴۰۱، بیانیه عادیسازی روابط و بازگشایی سفارتخانههای دو کشور به امضا رسید.
پس از عادیسازی روابط عربستان سعودی و ایران، سفارت عربستان سعودی در تهران از نیمه مرداد سال جاری فعالیت رسمیاش را آغاز کرد.
در همین حال، روزنامه تایمز اسرائیل اظهارات روز یکشنبه ابراهیم رئیسی را واکنشی به «مذاکرات اسرائیل و عربستان سعودی با میانجیگری آمریکا برای عادیسازی روابط» توصیف کرد و افزود: «اظهارات رئیسی در حالی بیان شد که جمعه [۲۹ سپتامبر]، ایالات متحده گفت که عربستان سعودی و اسرائیل به سمت یک توافق کلی حرکت میکنند.»