بازگشت نواز شریف به پاکستان؛ نخست‌وزیر تبعیدی فقط به مدت چهار روز آزاد خواهد بود

نواز شریف با رویای شرکت در انتخابات ۲۰۲۴ به پاکستان باز‌می‌گردد، اما او هنوز پرونده فساد و حکم زندان دارد

قرار است نوازشریف نخست به اسلام‌آباد و سپس به شهر خودش، لاهور، برود و در جشن خوشامدگویی ازسوی هوادارانش شرکت کند- AFP

نواز شریف، نخست‌وزیر پیشین پاکستان، پس از چهار سال تبعید، روز شنبه ۲۹ مهر (۲۱ اکتبر)، به پاکستان بازمی‌گردد. هواداران او برای برپایی جشن خوشامدگویی در لاهور آماده شده‌اند، اما دادگاه عالی پاکستان برای شریف که در یک پرونده اختلاس و فساد متهم است، فقط تا روز سه‌شنبه وثیقه حمایتی ارائه کرده است.

رسانه‌های پاکستانی گزارش دادند که او قرار است ساعت ۲ بعد‌از‌ظهر به وقت محلی، در پروازی از دبی به اسلام‌آباد برود.

نوازشریف که پیشینه سه دوره نخست‌وزیری پاکستان را دارد، پس از چهار سال تبعید در بریتانیا، اکنون به خانه بازمی‌گردد و قصد دارد زندگی سیاسی‌اش را احیا کند و در انتخابات ژانویه ۲۰۲۴ در پاکستان شرکت کند. بازگشت شریف در حالی اتفاق می‌افتد که پاکستان در اوج تنش‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی قرار دارد و عمران خان، رقیب سرسخت او، نیز در زندان به سر می‌برد.

خواجه محمد آصف، از رهبران ارشد حزب نواز شریف -مسلم لیگ نواز (PML-N)- بازگشت شریف را «جشن امید» خواند و گفت: «بازگشت او نوید خوبی برای اقتصاد پاکستان و مردم است.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

نخست‌وزیر پیشین پاکستان که چهار سال را در تبعید گذرانده است، در سال ۲۰۱۷ و در پایان دوره نخست‌وزیری‌اش، به فساد و اختلاس متهم شد و حکم هفت سال زندان گرفت. او در دوره نخست‌وزیری رقیبش عمران خان، فقط یک سال را در زندان سپری کرد و سپس با دریافت مجوز برای سفر به‌منظور انجام مراقبت‌های پزشکی‌، بدون توجه به دستورات بعدی دادگاه مبنی بر بازگشت، به بریتانیا رفت و در آنجا ساکن شد.

اکنون پس از گذشت چهار سال و با دورشدن عمران خان از صحنه سیاسی، زمینه بازگشت شریف به پاکستان فراهم شده است. او در آغاز با یک دستور دستگیری بلافاصله پس از بازگشت به کشور مواجه بود، اما دادگاه عالی پاکستان یک وثیقه حمایتی برای او صادر کرد که از دستگیری فوری او جلوگیری می‌کند. البته این وثیقه تنها تا روز سه‌شنبه ۲۴ اکتبر، اعتبار دارد و مشخص نیست که با به پایان رسیدن این مهلت، دادگاه عالی پاکستان چه تصمیمی در مورد ادامه محکومیت نوازشریف خواهد گرفت.

آمادگی هواداران نواز شریف برای بازگشت او در لاهور - AFP
 

با این حال، حزب نوازشریف اعلام کرد که او چند روز گذشته را در دبی گذرانده و قرار است روز شنبه به اسلام‌آباد بازگردد و سپس به لاهور برود، جایی که حامیانش برای برپایی جشن خوشامدگویی آماده شده‌اند. حزب نواز شریف طی سه ماه گذشته، به‌طور گسترده برای بازگشت شریف تبلیغ کرده‌اند.

اما مقدمات سفر نخست‌وزیر تبعیدی که حکم حبس نیز داشت چگونه فراهم شد؟

زمانی که شریف در تبعید به سر می‌برد، برادرش، شهباز شریف، برای مدتی (پس از عمران خان) کرسی نخست‌وزیری پاکستان را تصاحب کرد و این موضوع مانند یک برگ برنده برای نواز شریف کارآمد بود، زیرا دولت شهباز شریف دست به تغییراتی در قوانین زد که راه‌های بازگشت برادرش به قدرت را تسهیل کرد. او با تغییرات در قانون، رد صلاحیت نمایندگان برای شرکت در انتخابات را به پنج سال محدود کرد.

زاهد حسین، تحلیلگر مسائل سیاسی در پاکستان، به خبرگزاری فرانسه گفت که بازگشت شریف احتمالا با توافقی بین تشکیلات نظامی و حزب او برای جلوگیری از موانع قانونی قابل‌توجه، هموار شده است. او تاکید کرد: «نوعی هماهنگی با تشکیلات نظامی وجود داشت، وگرنه او نمی‌توانست تصمیم به بازگشت بگیرد.»

اکنون با بازگشت نواز شریف که هوادارانش او را «شیر پنجاب» می‌خوانند، صفحه دیگری در زندگی سیاسی او باز خواهد شد. اما به باور آگاهان سیاسی، او با دو چالش بزرگ در این مرحله مواجه است؛ یکی نفوذ گسترده حزب عمران خان در میان نسل جوان پاکستان است که با کمک رسانه‌های اجتماعی به وجود آمده، و چالش دوم نیز اقتصاد فروپاشیده پاکستان به‌ویژه در دو سال گذشته است که به یک ناجی نیاز دارد.

عایشه صدیقه، تحلیلگر سیاسی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «چالش کلیدی شریف اولا این است که خودش و حزبش را به‌عنوان گزینه‌های مناسب برای جایگزینی عمران خان -که در حال حاضر محبوب است- معرفی کند، و ثانیا چرخ اقتصاد را بچرخاند.»

اما آنچه اکنون در گام نخست مورد توجه است، چگونگی پایان دادن به اتهام فساد و حکم حبس نوازشریف است که هنوز در پرونده‌اش وجود دارد و از آنجایی که ارتش قدرتمند پاکستان هر آن می‌تواند این ماجرا را دامن بزند، شرکت و برنده شدن شریف در انتخابات ۲۰۲۴ مثل هر نامزد دیگر، عادی و قابل‌ پیش‌بینی نیست.

بیشتر از جهان