شهباز شریف در وضعیتی مسئولیت دولت را برعهده گرفت که اوضاع در پاکستان بهشدت به هم ریخته است. رای عدم اعتماد پارلمان به عمران خان که در نوع خود نخستین رای عدم اعتماد پارلمان به یک نخستوزیر در این کشور است، باعث افزایش بیشتر بیاعتمادی بین مردم شده است.
تحلیلگران امور پاکستان نگراناند که در انتخابات بعدی پارلمان که در اکتبر ۲۰۲۳ برگزار میشود، این بیاعتمادی باعث شکلگیری تنشهای داخلی بسیار بدی شود. با این حال، شهباز شریف بیشتر از این که نگران انتخابات آینده باشد، نگران یک سال و چند ماه حکومتی است که باید در این اوضاع نابسامان به پیش ببرد. وضعیت اقتصادی پاکستان به دلیل اصلاحاتی که عمران خان انجام داده است، بدتر شده است. تورم حتی ماهبهماه در حال افزایش است. در حالی که نرخ تورم در ماه فوریه در پاکستان به ۱۲.۲ رسیده بود، این نرخ در ماه مارس به ۱۲.۷ رسید و این روند همچنان در حال افزایش است. بهطور کلی تورم از دو سال پیش به این سو در پاکستان در حال افزایش است. شهباز شریف باید در قدم اول فکری به حال وضعیت اقتصادی پاکستان بکند، حداقل اگر نمیتواند جلو رشد تورم در این کشور را بگیرد، آن را به حالت ثبات برگرداند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اولین قدم شهباز شریف لغو انحلال سازمان ملی حسابرسی پاکستان بود که گویا بهتحریک عمران خان در پی افشای پروندههای فساد اعضای حزب مردم و حزب مسلم لیگ شاخه نواز بوده است. زمانی که عمران خان در ۲۰۱۸، سوگند نخستوزیری خورد، سازمان ملی حسابرسی (NAB) را به جان اعضای حزب مردم و حزب مسلم لیگ شاخه نواز انداخت. عمران خان ادعا داشت که رهبران این احزاب در فساد غوطهورند و همچنین در پولشویی نیز دست دارند. رهبران این احزاب نیز عمران خان را متهم کردند که از اختیارات سازمان ملی حسابرسی (NAB) برای مقاصد شخصی خودش و انتقامگیری از آنان استفاده میکند. دولت عمران خان اختیار برکناری رئیس این سازمان را نیز از شورای قضایی پاکستان گرفت و به رئیسجمهوری داد که خود یکی از اعضای تحریک انصاف است.
احتمالا شهباز شریف برای انتقامگیری پروندههای مالی، حزب تحریک انصاف را به مراجع قضایی ارجاع خواهد داد. از مزیتهای شهباز شریف این است که او سالهای زیادی بهعنوان مدیر اقتصادی فعالیت کرده است تا سیاستمدار. به همین دلیل، خوشبینیها برای تغییر وضعیت اقتصادی پاکستان با دولت شهباز بیشتر است. اما تنها وضعیت اقتصادی پاکستان چالش پیش روی شهباز شریف نیست. یکی از چالشهای دیگر، رودررویی شهباز شریف با عارف علوی، رئیسجمهوری پاکستان، است که از اعضای حزب تحریک انصاف عمران خان است. مسلما علوی چوب لای چرخ شهباز شریف خواهد گذاشت، بهخصوص جایی که شریف بخواهد علیه عمران خان توطئه کند، قطعا با واکنش رئیسجمهوری روبهرو خواهد شد. به همین دلیل، به نظر میرسد شریف در تلاش است تا علوی را نیز وادار به استعفا کند. گویا علوی نیز متوجه این مسئله شده و از همین حالا بیماری را بهانه کرده است. علوی روز گذشته در توییتی از بیماریاش خبر داد و نوشت که پزشک برای او تجویز کرده است تا چند روزی را به استراحت بپردازد. حسین حقانی، سفیر سابق پاکستان در آمریکا، نیز با بازنشر توییت رئیسجمهوری پاکستان، از او خواست تا برای بهتر شدن وضعیتش استعفا کند.
چالش دیگر پیش روی شهباز شریف ارتش پاکستان است. با این که اوضاع در روزهای گذشته در این کشور به هم ریخته است، اما ارتش همچنان با قدرت کنترل کامل وضعیت را در اختیار دارد. گفته میشود تغییر تصمیم رئیسجمهوری پاکستان به انحلال پارلمان از طریق دادگاه عالی پاکستان با تحریک و اعمال نفوذ ارتش صورت گرفته است. هرچند ارتش سابقه خوبی با خانواده شریفها ندارد، اما شهباز شریف نسبت به برادرش با ارتش رابطه بهتری دارد و این رابطه میتواند برای شریف حاشیه امنتری ایجاد کند. با این حال، خانواده شریف با نارندرا مودی، نخستوزیر هند، نیز رابطه بسیار خوبی دارند. نواز شریف در ۲۰۱۴ در مراسم تحلیف مودی شرکت کرد و مودی نیز سال بعد برای مراسم عروسی نوه نواز شریف به لاهور آمد. ارتش به شکلگیری مناسبات سیاسی با هندوستان بسیار حساس است و از آنجا که خانواده شریف با دولت فعلی هند رابطه خوبی دارند، این میتواند برای شریف پاشنه آشیلی باشد که ارتش از آن در آینده استفاده خواهد کرد. با این حال، اینگونه روابط در مناسبات سیاسی بحث حساسی نیست. باید دید که شهباز در این یک سال ونیم باقیمانده از دولتش چه رویکردی در قبال هند خواهد داشت. البته شهباز با چین هم روابط بسیار نزدیک دارد و این رابطه میتواند او را برای حمایت چین از برنامههای اقتصادیاش مطمئن کند.
با تمام این اوضاع، شهباز شریف هنوز مهرههای حکومت خود را نچیده است. او باید با همائتلافیاش، حزب مردم، در این رابطه گفتوگو کند و دیدگاه آنها را نیز در برنامههای آیندهاش در نظر داشته باشد. روزهای آینده برای پاکستان روزهای پرالتهابی خواهد بود، بیشتر از همه به این دلیل که آیا دولت جدید میتواند اطمینان دوباره آمریکا را به سوی خود جلب کند یا خیر؟