وزارت دفاع جمهوری آذربایجان روز دوشنبه ۲۳ اکتبر (اول آبان) اعلام کرد که چند هفته پس از «بازپس‌گیری قره‌باغ کوهستانی» از جدایی‌طلبان ارمنی، باکو با متحدش، آنکارا، برگزاری رزمایشی مشترک در نزدیکی مرز ارمنستان را آغاز کرده است.

جمهوری آذربایجان ماه گذشته در حمله‌ای برق‌آسا، کنترل منطقه موردمناقشه قره‌باغ را به دست گرفت و به دهه‌ها حکومت جدایی‌طلبان در این منطقه پایان داد.

خبرگزاری فرانسه به نقل از وزارت دفاع جمهوری آذربایجان نوشت که در این رزمایش تاکتیکی در باکو و نخجوان، منطقه بین مرزهای ایران، ارمنستان و قره‌باغ کوهستانی، نزدیک به سه‌هزار نفر شرکت دارند.

باکو هدف از این رزمایش با نام «مصطفی کمال آتاتورک ۲۰۲۳» را «تضمین قابلیت همکاری رزمی» بین متحدان اعلام کرده است و در آن از انواع تسلیحات زمینی و هوایی استفاده می‌کند.

جمهوری آذربایجان پیوندهای زبانی و فرهنگی نزدیکی با ترکیه دارد و در طول سه دهه درگیری با ارمنستان، همواره از حمایت تمام‌عیار ترکیه برخوردار بوده است.

پس از حمله ۱۹ سپتامبر نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان به قره‌باغ کوهستانی، تقریبا تمام ۱۲۰ هزار ارمنی ساکن این سرزمین از بیم انتقام‌جویی و پاکسازی قومی به ارمنستان گریختند.

ارمنستان و جمهوری آذربایجان اخیرا برای امضای یک معاهده صلح برای پایان رسمی درگیری‌هایشان ابراز تمایل کرده‌اند.

رزمایش مشترک باکو و آنکارا در حالی برگزار می‌شود که وزرای خارجه جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکیه، ایران و روسیه قرار است روز دوشنبه در تهران درباره «موضوع‌های منطقه‌ای» گفت‌وگو کنند. این مذاکرات در ادامه ابتکار مسکو در سال ۲۰۲۰ و با هدف «تلاش برای کاهش نفوذ فزاینده غرب در منطقه» انجام می‌شود.

طبق برنامه مسکو، قرار بود گرجستان نیز به این جمع بپیوندد اما این کشور که سودای پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو را در سر دارد، این پیشنهاد را رد کرده است.

اتحادیه اروپا و ایالات متحده در سال‌های اخیر در میانجی‌گری برای دستیابی به توافق صلح بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان نقش اصلی را برعهده داشتند. در حالی که روسیه که به طور سنتی در این مناقشه میانجی‌گری می‌کرد، از زمان آغاز تهاجم به اوکراین، نقشش را کاهش داده بود.

ایروان، نگران از توسعه‌طلبی‌های باکو، از این می‌ترسد که جمهوری آذربایجان به پشتوانه ترکیه به فکر الحاق نخجوان یا تصرف سرزمین‌های جنوبی این کشور در امتداد با مرز ایران باشد. تهران نیز با پروژه موسوم به «گذرگاه زنگزور» که ارتباط زمینی مستقیم بین جمهوری آذربایجان و ترکیه، رقیب دیرینه ایران، ایجاد می‌کند، مخالف است. هم‌زمان ارمنستان آمادگی مشروطش را برای بازگشایی راه ارتباطی بین سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان و نخجوان از طریق خاکش اعلام کرده است.

ایروان انتظار دارد جمهوری آذربایجان حاکمیت ارمنستان بر این منطقه را زیر سوال نبرد. باکو داشتن هرگونه ادعای ارضی در خصوص ارمنستان را رد می‌کند.