وعده رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، برای ساختن دیواری ۱۷۰ کیلومتری در مرز ایران سرانجام محقق شد. خبرگزاری آناتولی ترکیه خبر داد که احداث دیوار مرزی با ایران سرانجام به پایان رسید. بر اساس گزارش این رسانه، دیوار امنیتی در امتداد مرز ایران در استان وان، در شرق ترکیه، برای جلوگیری از «عبور غیرقانونی، فعالیت‌های قاچاق، و نفوذ تروریست‌ها» احداث شده است.

البته ساختن دیوار امنیتی و برج‌های دیده‌بانی و همچنین حفاری ترانشه‌ها (خندق‌ها) برای تامین امنیت مرز  ۲۹۵ کیلومتری ترکیه با ایران همچنان ادامه دارد. در ادامه این روند، تیم‌های ویژه جست‌وجوی مین ترکیه درحال یافتن و پاک‌سازی مین‌ها در امتداد مرزند تا بنای دیوارها و حفاری‌ها را تا زمان دیوارکشی کامل مرزی به پایان برسانند.

جمهوری اسلامی ایران نیز از این پروژه ترکیه استقبال کرده است. شروع دیوارکشی‌ها از زمان دولت حسن روحانی در ایران آغاز شد. نخستین واکنش‌ها به این طرح حاکی از حمایت جمهوری اسلامی ایران از این اقدام ترکیه بود. سخنگوی وقت وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی سال ۱۳۹۶ در واکنش به قصد ترکیه برای احداث دیوار مرزی با ایران اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران از هر اقدامی که به ثبات مرزهای دو کشور کمک کند استقبال خواهد کرد. بهرام قاسمی همچنین تاکید کرد که این دیوار در منطقه صفر مرزی نیست و درون خاک ترکیه قرار دارد.

اما از سوی دیگر، برخی از مخالفان دولت وقت از این اقدام دولت ترکیه و اینکه دولت آن کشور اعلام کرده بود برای جلوگیری از نفوذ تروریست‌هاست که قصد چنین کاری دارند، گلایه کرده بودند. خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه، در آن زمان با انتقاد از ترکیه نوشته بود که «مقامات آنکارا به‌جای دیوارکشی مرزی، در راهبرد حمایت پنهان از برخی گروه‌های تروریستی تجدیدنظر و به این ترتیب امنیت داخلی خود را نیز تامین کنند».

اما در مرداد امسال، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران درمورد این دیوارکشی هشدار داد. علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، در دیدار با سفیر ترکیه در ایران، ضمن اشاره به دیوارکشی ترکیه در مرز ایران، گفت: «در بحث دیوارکشی‌هایی که انجام می‌شود، باید شرایط تنوع زیستی و پوشش گیاهی هم در نظر گرفته شود، چرا که این دیوارکشی‌ها یک انقطاع اکوسیستمی به وجود می‌آورند که می‌تواند به حیات وحش و پوشش گیاهی لطمه وارد کند.»

دیوار مرزی ۸۳۲ کیلومتری ترکیه با مرز سوریه نیز از دیگر اقدام‌های دولت اردوغان در سال‌های اخیر بوده است. دیوارکشی‌های ترکیه زمانی مطرح و آغاز شد که کشورهای اروپایی از ترکیه به‌دلیل نظارت نامناسب و ناکافی بر مرزهایش بارها انتقاد کردند. اکنون، اردوغان برای جلب رضایت کشورهای اروپایی‌ می‌کوشد تا هرچه زودتر بتواند به رویای پیوستن به اتحادیه اروپا تحقق بخشد. دیوار مرزی با کشور عراق نیز یکی دیگر از پروژه‌های ترکیه برای حفظ حریم آن کشور از ورود غیرقانونی است.

این در حالی‌ است که مرز پرچالش ترکیه با یونان، که دروازه اتصال ترکیه به اروپا است، به‌ابتکار یک‌جانبه طرف یونانی، پیش از این دیوارکشی شده است. جلوگیری از ورود بی‌رویه مهاجران از خاورمیانه به اروپا یکی از چالش‌های جدی کشورهای اروپایی عنوان شده است.

ترکیه از مهاجران حاضر در آن کشور بارها به‌عنوان اهرم فشار در حل‌وفصل مسائل و مشکلات سیاسی با اتحادیه اروپا استفاده کرده است. اردوغان بارها تهدید کرده است که مرزهایش به اروپا را به روی مهاجران باز خواهد کرد. همین امر باعث شده است که مهاجران بسیاری جان خود به خطر اندازند ودر عبور از مرز ترکیه، با ماموران مرزی یونان رودررو شوند. مرزهای آبی و خاکی این دو کشور همواره شاهد مهاجرانی بوده است که از حداقل حقوق انسانی نیز برخوردار نبوده و سختی‌ها و مشکلات فراوانی متحمل شده‌اند. به همین علت، بسیاری از مدافعان حقوق بشر به ساختن دیوارهای مرزی معترض‌اند. به نظر این فعالان، با این رویه از ورود پناه‌جویان و آوارگانی که برای نجات جانشان از مناطق جنگی و خطرناک می‌گریزند، جلوگیری می‌شود.