نیویورک تایمز در گزارشی، جزئیات جدیدی از گستردگی و عمق تونل‌های زیرزمینی حماس مشهور به «متروی غزه» در نوار غزه منتشر کرد و به بررسی این سوال پرداخت که چرا این تونل‌ها حتی قبل از شروع جنگ به‌عنوان یک تهدید بزرگ برای ارتش اسرائیل در غزه تلقی می‌شدند.

بر اساس مستندات این گزارش، دهانه یکی از این تونل‌ها به اندازه‌ای پهن بود که یک خودرو می‌توانست به آسانی وارد آن شود. همچنین ارتش اسرائیل در زیر خانه یکی از فرماندهان ارشد حماس پلکانی حلقوی پیدا کرد که در عمقی به اندازه هفت طبقه به تونلی می‌رسید.

نیویورک تایمز می‌نویسد که پیچیدگی این تونل‌ها که مقام‌ها کشوری و نظامی اسرائیل و همین‌طور آمریکا را شگفت‌زده کرده، نشان می‌دهد که چرا حتی پیش از شروع جنگ آن‌ها تهدیدی جدی برای ارتش اسرائیل تلقی می‌شدند.

در ماه دسامبر گمان می‌رفت طول این شبکه زیرزمینی به حدود ۴۰۰ کیلومتر برسد. اما ارتش اسرائیل پس از عملیات‌هایی که انجام داده در حال حاضر بر این باور است که تونل‌های بسیار بیشتری در زیر غزه مخفی مانده است. این گزارش به نقل از مقام‌های ارشد دفاعی اسرائیل که نخواستند نامشان فاش شود، طول این تونل‌ها را بین تقریبا ۵۵۰ تا ۷۲۰ کیلومتر تخمین می‌زند. اهمیت این رقم در آن است که طول نوار غزه در طولانی‌‌ترین مختصات آن، تنها ۴۰ کیلومتر است. طبق برآورد این مقام‌ها نزدیک به ۵۷۰۰ حفره مجزا وجود دارد که از این تونل‌ها سر در می‌آورند.

براساس این گزارش، تونل‌ها برای ارتش اسرائیل مشکلی در زیرزمین است، اما برای حماس هسته اصلی برای بقا محسوب می‌شود. نیویورک تایمز به نقل از آرون گرین استون، افسر سابق سیا، می‌نویسد: «حماس در ۱۵ سال گذشته، از زمان و منابع برای تبدیل غزه به یک دژ استفاده کرده است.»  این گزارش با اشاره به بودجه هنگفتی که حماس صرف ساخت این تونل‌ها کرده، به نقل از دافنه ریچموند باراک، کارشناس جنگ تونل در دانشگاه رایشمن اسرائیل، «نابودی رهبری و زرادخانه حماس» را با «نابودی تونل‌ها» پیوند می‌زند. از همین‌رو، اهداف راهبردی اسرائیل در جنگ غزه با از بین بردن تونل‌ها گره خورده است.

نیویورک تایمز با ارجاع به سندی مربوط به سال گذشته میلادی ادعا می‌کند که حماس برای درهای تونل‌ها، کارگاه‌های زیرزمینی و موارد دیگر در شبکه زیرزمینی خان یونس که طول آن به حدود ۱۶۰ کیلومتر می‌رسد، یک میلیون دلار تخصیص داده است. در همین ارتباط، ارتش اسرائیل با استناد به گزارشی در سال ۲۰۱۵، ادعا کرده که حماس بیش از سه میلیون دلار خرج تونل‌های سراسر غزه کرده است. تونل‌هایی که بنا به ادعای مقام‌های اسرائیلی، بسیاری‌ از آنها زیر تاسیسات غیرنظامی و مکان‌های حساس مانند مدارس و بیمارستان‌ها ساخته شده‌اند.

این گزارش با استناد به دسته‌بندی ارتش اسرائیل، دو نوع تونل را شناسایی می‌کند: تونل‌های مورد استفاده فرماندهان و تونل‌های مورد استفاده نیروهای عملیاتی. اولی عمیق‌تر و راحت‌ترند و امکان اقامت طولانی‌تر را دارند. اما دسته دوم کم‌عمق‌تر‌ند و برای امور عملیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. نیویورک‌تایمز در بخش دیگری از این گزارش می‌افزاید ارتش اسرائیل فهرستی از خانه‌هایی را پیدا کرده که ورودی تونل‌ها در آن‌ها‌ قرار دارد.

به گفته ارتش اسرائیل، از آغاز عملیات زمینی تاکنون نزدیک به ۱۹۰ سرباز کشته و حدود ۲۴۰ نفر به شدت زخمی شده‌اند. اما مشخص نیست چه تعداد از این تلفات با این تونل‌ها مرتبط باشد.

نیویورک تایمز به نقل از چند سرباز که در عملیات تخریب تونل‌های زیادی در بیت حانون نظارت داشتند، نوشت که تمامی آن‌ها «تله انفجاری» داشتنند.

این گزارش در ادامه به مدل عملیاتی حماس در طراحی و ایجاد این تونل‌ها اشاره می‌کند که به گفته یک مقام ارشد نظامی، از آن با عنوان «مثلث» یاد می‌شود. به عبارت دقیق‌تر، هر زمان که ارتش اسرائیل مدرسه، بیمارستان یا مسجدی در نزدیکی هم پیدا کند، سربازان انتظار دارند که زیر آن شبکه زیرزمینی تونل‌ها قرار گرفته باشد.

با توجه به اینکه حماس توانایی خود را برای پنهان کردن تونل‌ها بهبود بخشیده است، نیویورک تایمز به نقل از این مقام نظامی نوشت که تخریب تونل‌ها کار ساده‌ای نیست. چرا که هم باید نقشه‌برداری انجام شود و هم موقعیت گروگان‌ها که گمان می‌رود در تونل‌ها نگهداری می‌شدند ارزیابی شود که آسیب نبینند.

این گزارش در پایان نتیجه می‌گیرد که ممکن است سال‌ها طول بکشد تا شبکه زیرزمینی حماس در غزه از کار بیفتد.