آیا بهراستی حشرات به سمت نور جذب میشوند؟ یک بررسی جدید این باور قدیمی را که به زمان امپراتوری روم حدود سال نخست پس از میلاد باز میگردد، رد کرده است.
بر اساس بررسی جدیدی که اخیرا در نیچر کامیونیکیشنز (Nature Communications) منتشر شد، بسیاری از حشرات وقتی شبها در فضای باز اطراف فانوسها، لامپهای تیرچراغبرق یا روشناییهای ایوان و بالکن پر میزنند، در واقع مستقیم به سوی منبع نور پرواز نمیکنند بلکه کاملا برعکس، به نور پشت میکنند.
به گزارش نیویورکپست، بر اساس این بررسی که روز ۳۰ ژانویه (۱۰ بهمن) منتشر شد، حشرات در معرض نور مصنوعی از تشخیص جهت بالا و پایین ناتواناند. تیم بینالمللی از پژوهشگران که این تحقیق را انجام داده، توضیح میدهد چراغهایی که انسانها روشن میکنند، حشرات را گیج میکنند؛ چون این حشرات معمولا هنگام پرواز برای تعیین اینکه چه چیز بالا و چه چیز پایین است، از درخشانترین چیزی که تشخیص میدهند، یعنی آسمان استفاده میکنند و احتمالا نور مصنوعی را با آسمان اشتباه میگیرند. به همین دلیل، پشت یا بالای بدنشان را به سوی منبع نور میچرخانند و این آنها را در موقعیتیابی به سمت آسمان گیج میکند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نویسندگان این مقاله با استفاده از دوربینهای ثبت حرکت با سرعت بالا، حرکات ۱۱ راسته از حشرات مختلف را ثبت کردند. این آزمایش ابتدا در یک طرح کنترلشده در آزمایشگاه و سپس در یک جنگل ابری در کاستاریکا، محل زندگی اکوسیستمهای متنوعی از گونههای حشرات، صورت گرفت.
یکی از پژوهشگران به نام یاش سوندی، محقق پسادکتری در موزه تاریخ طبیعی فلوریدا، درباره این آزمایش میگوید: «در یکی از نخستین آزمایشها، اجازه دادم یک پروانه زیربال زرد بزرگ (نوکتوا پرونوبا) از روی دستم بلند شود و مستقیما روی لامپ یووی پرواز کند و دیدم که حرکت او بلافاصله وارونه شد. ولی نمیدانستیم آیا رفتاری که در آزمایشگاه دیدیم و اندازهگیری کردیم، در طبیعت نیز مشاهده میشود یا خیر.»
پژوهشگران در ادامه بیش از ۴۷۷ ویدیو ضبط و مسیرهای پرواز حشرات موردنظر را به صورت سهبعدی مدلسازی کردند. آنها در این بررسی به این نتیجه رسیدند که تقریبا همه حشراتی که مسیر پروازی آنها ثبت شده بود، پشتشان را به منبع نور میکردند.
سوندی، نویسنده گزارش نتایج این تحقیق، میگوید این تصور عمومی که حشرات مستقیم به سوی چراغها حرکت میکنند، درست نیست.
دانشمندان در شبپرهها، پروانهها، زنبورها و سنجاقکها و غیره سه الگوی حرکتی مختلف مشاهده و تصاویر آنها را ثبت کردند. از میان این الگوها میتوان به چرخش حشرات دور منبع نور اشاره کرد و حالت دیگری که در آن، حشره از روی نور گذر میکند مسیر وارونه را پیش میگیرد که اغلب سبب میشود به زمین برخورد کند.
جیمی تئوبالد، نویسنده این گزارش و استادیار زیستشناسی دانشگاه بینالمللی فلوریدا، میگوید: «از نوشتههای قدیمی بهجامانده این طور برمیآید که مردم باستان در اطراف آتش چنین چیزی را شاهد بودهاند اما اینک مشخص شد تمام حدس و گمانهای ما در مورد اینکه چرا این اتفاق میافتد، اشتباه بوده؛ از این رو این قطعا جالبترین پروژهای است که من بخشی از آن بودهام.»