در ادامه تلاشهای جمهوری اسلامی برای کنترل هرچه بیشتر اینترنت و فیلترینگ گسترده شبکههای اجتماعی، کاربران و کارشناسان فناوری اطلاعات از گسترش اختلال و قطعی پیاپی اینترنت در روزهای اخیر خبر دادند.
در همین رابطه، علیرضا بزرگمهری، کارشناس فناوری اطلاعات در ایران، روز پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت به وبسایت انتخاب گفت: «اختلالها در چند روز اخیر عجیب شده است و خدا میداند زارعپور (وزیر ارتباطات و فناوری) مشغول چه کاری است. اینها تمام روشهای ممکن را برای بالابردن محدودیتها تجربه میکنند و علت آنها برای انجام این کارها نیز آزار جامعه است. اما این محدودیتها اصلا موثر نیست، چون الان پیر و جوان در ایران از فیلترشکن استفاده میکنند. قبلا یک کنترل وجود داشت و جای محدودیت حتی در میان خانوادهها داشت، اما حالا فیلترشکن تبدیل به یک امر روزمره شده است.»
کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک تهران، در آخرین گزارشش درباره وضعیت اینترنت در ایران اعلام کرد که این کشور با میانگین حدود ۴۸ درصد وبسایت دارای اختلال، پس از چین و میانمار، سومین کشور با بیشترین اختلال اینترنت در یک سال اخیر شناخته شده است. براساس گزارش این کمیسیون، ایران در مولفه رعایت حقوق شهروندان میان کشورهای جهان رتبه یک و در شاخص سانسور محتوا نیز رتبه چهارم را کسب کرده است.
علیرضا بزرگمهری همچنین در واکنش به ادعاهای وزیر دولت رئیسی درباره توسعه فیبر نوری در ایران و افزایش دسترسیها به اینترنت جهانی گفت: «یک تکلیف در برنامه وجود دارد که باید به مقداری از گسترش اینترنت رسید. از زمان روحانی هم با رینگ شمال و بحث فیبرنوری و افزایش کیفیت شروع شد. اما الان نتایج نشان میدهد که ما هر ۴ ماه، نزدیک به ۸ درصد از ترافیک اینترنت کشور را از دست میدهیم. الان با زیرساخت بیشتر، چه طور اینترنت بیکیفیتتر میدهند؟ این تجربه نشان میدهد که مشکل اصلی زیرساخت نیست و آنچه باید توسعه پیدا کند دسترسی به اینترنت باکیفیت جهانی است. دستکاری پروتکلها نیز طبق مقررات بینالمللی، کاری غیرقانونی است و در هیچ کشوری این رفتارها مجاز نیست.»
سخنان این کارشناس به افزایش دستکاریهای دولتی در پروتکلهای اینترنت برای محدودیت دسترسی شهروندان به اطلاعات و اینترنت آزاد اشاره دارد.
او همچنین تاکید کرد: «پروژه محدودیت، به وضوح شکست خورده و معایب آن بهشدت بیشتر از فواید آن بوده است. الان طیفهایی از مردم از ویپیان استفاده میکنند که مخالف این پدیده بودند. چون مثلا مردم میخواهند با فرزند خود در خارج حرف بزنند و ناچار به استفاده از فیلترشکن هستند. یا وقتی پلتفرمهای معروف بازی را فیلتر میکنند، یعنی بازیسازها بروند؟ من خواهش میکنم دست از آزار مردم بردارید.»
در همین حال حامد بیدی، دیگر کارشناس حوزه اینترنت و موسس وبسایت «کارزار»، هم در شبکه اکس (توییتر) نوشته است: «وضعیت اینترنت این روزها فاجعه است، اما انگار که این اختلالات را بهعنوان بخشی از زندگی طبیعی پذیرفته باشیم حرفی دربارهاش نمیزنیم و این بزرگترین کمک به کسانی است که رویای قطع اینترنت را در سر دارند. از حق اینترنت حرف بزنیم و نباید ظلم اختلال و فیلترینگ تبدیل به بخشی از زندگی روزمرهمان بشود.»
یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز ۱۸ اردیبهشتماه با انتقاد از کاهش سرعت اینترنت در ایران گفته بود: «وضعیت اینترنت در کشورهایی مثل عراق، افغانستان و پاکستان بهمراتب از ما بهتر است.»
محمد باقری بنابی با بیان اینکه «عملا ۹۰ درصد مردم از فیلترشکن استفاده میکنند»، افزود: «ما به وزیر ارتباطات تذکر داده و تذکر خواهیم داد. خصوصا در مجلس دوازدهم اولین سوال ما از وزیر ارتباطات در خصوص برنامههایش برای بهبود سرعت اینترنت کشور خواهد بود.»
علیرضا بزرگمهری در گفتوگو با انتخاب، درباره نقش دولت در ایجاد محدودیتهای اینترنتی میگوید: «این حرف که زارع پور میگوید محدودیتها دست من نیست، یک شوخی است. رئیسی رییس شورای عالی فضای مجازی است و ۶ وزیر در آنجا حضور دارند. چه طور من باور کنم که زارعپور و رئیسی و دولت یک نظر منسجم ندارند؟ این حرفها شوخی است و دولت رئیسی درک درستی از اقتصاد دیجیتال ندارد. اقتصاد دیجیتال در یک جزیره رخ نمیدهد، بلکه در ارتباط با دنیا رخ میدهد. ما در ایران شبکههای مجازی مهم را فیلتر کردیم و مثلا اگر یک آمریکایی بخواهد با صنایع دستی ما آشنا شود، باید در روبیکا آثار ما را ببیند؟»
این درحالی است که هاشم حسینی بوشهری، رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و نایبرییس مجلس خبرگان رهبری، نیز امروز در دیدار با زارعپور از گستردهتر شدن محدودیتها برای دسترسی به اینترنت آزاد در ایران حمایت کرد و گفت: «با توجه به تاکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب نسبت به شبکه ملی اطلاعات، خوشبختانه در مدت زمانی محدود در این دولت، یک حرکت پرشتابی راجع به شبکه ملی اطلاعات و سایر حوزههای مورد نیاز کشور صورت گرفت. متاسفانه دشمنانی داریم که هرجا بتوانند ضربهای بزنند، کوتاهی نمیکنند.»