روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت پس از آن که تایید شد ابراهیم رئیسی و همراهانش از جمله حسین امیرعبداللهیان بر اثر سقوط هلی‌کوپتر در ورزقان جانشان را از دست داده‌اند، علی باقری کنی به عنوان سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی انتخاب شد.

علی باقری که پیش از این معاون سیاسی حسین امیرعبداللهیان در وزارت امور خارجه بود، با تصویب هیات دولت به عنوان سرپرست این وزارتخانه انتخاب شد.

طبق اصل ۱۳۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی، وقتی وزارتخانه‌ای وزیر نداشته باشد، رئیس‌جمهوری می‌تواند حداکثر برای سه ماه، فردی را برای سرپرستی این وزارتخانه انتخاب و معرفی کند.

اکنون که ابراهیم رئیسی نیز در سانحه سقوط بالگرد جانش را از دست داده است، انتصاب علی باقری از سوی رئیس موقت دولت یعنی محمد مخبر انجام گرفت که تا زمان انتخاب وزیر امور خارجه بعدی، به مدت حداکثر سه ماه سرپرست وزارت امور خارجه باشد.

علی باقری کنی متولد مهر ۱۳۴۶ در شهرستان کن، فرزند محمدباقر باقری کنی، از روحانیون عضو سابق مجلس خبرگان رهبری، و برادرزاده محمدرضا مهدوی کنی است.

او که سابقه تدریس در دانشگاه امام صادق را نیز دارد،  از سال ۱۴۰۰ سمت معاونت سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را بر عهده گرفت. او در عین حال رئیس تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی در مذاکرات مربوط به احیای برجام در وین بوده است.

علی باقری از همراهان دیرین سعید جلیلی است. در دولت احمدی‌نژاد که جلیلی از دفتر رهبری به وزارت خارجه برگشت و معاون اروپا و آمریکا شد، دفتر اروپا را به کنی سپرد. مدت کوتاهی بعد جلیلی به شورای عالی امنیت ملی رفت که کار مهم اداره مذاکرات هسته‌ای را به عهده داشت و کنی نیز به عنوان معاون سیاست خارجی و امنیت بین‌المللی به دبیرخانه این شورا رفت تا از نزدیک‌ترین‌ها به جلیلی باشد. او در سال ۱۳۹۲ هم رئیس ستاد جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری شد.

در هشت سال دولت حسن روحانی، علی باقری کنی پای ثابت مخالفین برجام و تیم «دلواپسین» بود. در سال ۹۳ او جزو افرادی بود که با همان اولین فصل برجام یعنی توافق ژنو به شدت مخالفت کرد و در همین راستا در مجلس هم سخنرانی کرد.

 در سال ۱۳۹۸ رئيسی او را به سمت مهم معاونت امور بین‌الملل و ستاد حقوق بشر قوه قضائیه منصوب کرد که از مهم‌ترین ارکان دیپلماتیک ایران خارج از دستگاه‌های نظامی و وزارت خارجه است. در واقع او بخشی از دولت سایه دلواپسین بود و انتقادهای گسترده‌ای درباره مذاکرات هسته‌ای و توافق برجام داشت.

در آبان ماه ۱۴۰۰ پس از انتصاب علی باقری به عنوان معاونت سیاسی وزارت امور خارجه، او نقطه شروع دور جدید مذاکرات را «لغو تحریم‌های آمریکا» دانست و خواستار ضمانت ایالات متحده مبنی‌بر خارج نشدن دوباره از توافق شد.

در آن زمان خبرگزاری رویترز در گزارشی تحلیلی نوشت که تندروها در ایران معتقدند در پیش گرفتن رویکرد سرسختانه مورد نظر علی خامنه‌ای، واشنگتن را وادار به پذیرش «خواسته‌های حداکثری» تهران خواهد کرد.

خبرگزاری رویترز علاوه ‌بر آن، به نقل از دو منبع ایرانی که آن‌ها را نزدیک به مرکز قدرت و مقام‌های تصمیم‌گیرنده جمهوری اسلامی توصیف کرد، نوشت: «این واقعیت که مذاکرات غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن پس از انتخاب ابراهیم رئیسی به ریاست جمهوری در ماه ژوئن متوقف شد، نشانه‌ای از این بود که احتمال شکست بیشتر از موفقیت مذاکرات است.»

با این حال علی باقری کنی هشتم آذرماه همزمان با آغاز دور جدید مذاکرات برای احیای برجام، پس از دیدار با روسای هیئت‌های چین و روسیه و همچنین با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد: «با اراده جدی و تدارک قوی برای لغو تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه وارد گفت‌وگوها شده‌ایم.» او تاکید کرد که ترکیب هیئت نماینده جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین نیز نشان‌دهنده این «عزم و جدیت» است.

همان زمان، خبرگزاری بهار در مطلبی با عنوان «برجام مقدس شد! یا مقلب القلوب و الابصار»، با انتقاد از تغییر موضع تیم مذاکره‌کننده دولت رئیسی از منتقد جدی برجام به حامی احیای برجام، نوشت که علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران و معاون وزیر امور خارجه، «که در خواب هم به برجام ناسزا می‌گفت، اکنون چشم گشوده و دیده بصیرتش باز شده»، و «بالاخره معلوم شد که آن توافقنامه ملعون، که پیش از این از بردن نامش هم ابا داشتند، مقدس است و حتی برای کسانی که بر آن قلم قرمز کشیده بودند، خط قرمز است».

به رغم تلاش‌های دولت ابراهیم رئیسی برای به نتیجه رساندن برجام و کاهش تحریم‌ها، یک سال بعد، ۹ مرداد ۱۴۰۱، علی باقری کنی، مذاکره‌‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران، در واکنش به تاکید جوزپ بورل مبنی براینکه «دیگر وقت مذاکره نیست و باید تصمیم‌‌گیری شود»، گفت که «ایران‌ آماده جمع‌بندی مذاکرات در مدت زمان کوتاهی است، اگر طرف مقابل نیز آماده اقدام مشابه باشد».

در اظهارنظر دیگری در بهمن ماه نیز علی باقری کنی در گفت‌وگو با شبکه پرس‌تی‌وی وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی، اعلام کرد که ایران حاضر است مذاکرات هسته‌ای را ادامه دهد. معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی تاکید کرد مذاکرات بخش مهمی از سیاست خارجی دولت ابراهیم رئیسی را شکل داده است و وزارت امور خارجه در مسیر مذاکرات هیچ اهمال و کوتاهی نمی‌کند.

باقری‌ کنی بارها گفته بود که ابراهیم رئیسی به صورت جدی پیگیر مذاکرات است؛ با این حال از آن زمان تا کنون که با مرگ ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان تغییراتی در وزارت امور خارجه رخ خواهد داد، نتیجه‌ای درباره احیای برجام حاصل نشده است.