شش نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری که از فیلتر شورای نگهبان عبور کرده‌اند، روز سه‌شنبه پنجم تیرماه در پنجمین مناظره انتخاباتی نیز یکدیگر را به نقش‌آفرینی در وضعیت موجود متهم کردند و با هدف جمع‌آوری رای، وعده‌هایی دادند که در ساختار جمهوری اسلامی، خارج از اختیارات رئیس‌جمهوری است.

در مناظره پنجم، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی وعده داد که «دیوار سخت سربازی اجباری» را برمی‌دارد و سعید جلیلی، مخالف سرسخت مذاکره با غرب، هم ادعا کرد که «ارزآوری و اشتغال» را رونق می‌دهد. در این میان، علیرضا زاکانی با پیش‌ کشیدن وعده «یارانه طلایی»، اقشار کم‌درآمد را هدف قرار داد و محمد باقر قالیباف ادعا کرد در تمام پست‌های مدیریتی‌اش از نیروی انتظامی و شهرداری گرفته تا ریاست مجلس به مردم خدمت کرده است. مصطفی پورمحمدی مدعی شد که توان حل مشکل بورس را دارد و مسعود پزشکیان ضمن اشاره به «شکاف عمیق داخل ساختار سیاسی»، گفت که می‌تواند مشکلات کشور را حل کند.

وعده‌ها و ادعاهای نامزدها در مناظره پنجم به‌قدری اغراق‌آمیز بود که مجری مناظرات نیز واکنش نشان داد و از نامزدها خواست وعده‌ای بدهند که در چارچوب اختیارات رئیس‌جمهوری باشد.

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، رئیس‌ کنونی بنیاد شهید که با ماموریت دفاع تمام‌قد از عملکرد ابراهیم رئیسی و دولت سیزدهم در انتخابات نامزد شده است، در بخش اول سخنانش، ضمن اذعان به سرکوب خونین اعتراض‌های مردمی در آبان ۹۸، انگشت اتهام را به سمت دولت حسن روحانی گرفت و گفت همان دولتی که بنزین را «با آشوب و خون جوانان» گران کرد، اکنون در ستاد مسعود پزشکیان است.

قاضی‌زاده هاشمی ادعا کرد که در صورت رسیدن به قدرت، وعده مسکن رئیسی را عملی می‌کند، حقوق کارگران و فرهنگیان را متناسب با نرخ تورم بالا می‌برد، ازدواج جوانان را تسهیل می‌کند، مقابل مافیای خودرو می‌ایستد، سربازی اجباری را برمی‌دارد و سهم زنان در زیرساخت‌ها را افزایش می‌دهد.

رئیس کنونی بنیاد شهید بدون اشاره به نقش ابراهیم رئیسی در سرکوب مخالفان حجاب اجباری گفت: «بی‌حجابی‌ که باید سال‌ها پیش گشت ارشاد را بالای سرش می‌بردیم، کسانی‌اند که زندگی مردم را با خاک یکسان کردند.»

او دولت حسن روحانی را مسئول فیلترینگ و «سلاخی اینترنت» در ایران معرفی کرد و گفت: «قائم مقام ستاد پزشکیان فرمانده قرارداد فیلترینگ سال ۱۳۹۸ بوده است.»

مسعود پزشکیان در بخش دوم مناظره ضمن اشاره به گفت‌وگوی تلفنی با جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت حسن روحانی، گفت که دستور فیلتر اینترنت از شورای عالی فضای مجازی بیرون آمد که جلیلی و قالیباف عضو آن بودند و وزیر وقت ارتباطات به دلیل مخالفت با آن‌ها دادگاهی شد.

علیرضا زاکانی در ابتدای سخنانش، برگه‌های تبلیغاتی ستاد انتخاباتی‌اش درباره «یارانه طلایی» را مقابل دوربین بالا برد و ادعا کرد که سالانه به هر ایرانی ۲۰ میلیون تومان یارانه می‌دهد، بنزین را ارزان‌تر و درمان را رایگان می‌کند.

سعید جلیلی که مخالفت‌های آشکارش با توافق هسته‌ای و مذاکره با کشورهای غربی بر کسی پوشیده نیست، نیز در مناظره پنجم وعده داد که ارزآوری و اشتغال را رونق می‌دهد اما توضیح نداد که برنامه‌اش برای اجرای این وعده چیست. در حالی‌ که حتی آمارهای رسمی نشان می‌دهد صادرات محصولات ایرانی از جمله پسته، زعفران و فرش در سه سال گذشته به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته، جلیلی مدعی شد که حجم صادرات غیرنفتی در دولت رئیسی رکورد زده است.

مصطفی پورمحمدی با دست گذاشتن روی مشکلات اقتصادی و معیشتی، وعده داد که مسئله بورس را حل می‌کند. او از عملکرد دولت‌های دوازدهم و سیزدهم در بورس انتقاد کرد و با بیان اینکه وضعیت اقتصادی هر کشوری از بورس آن کشور مشخص می‌شود، گفت که بورس در دولت دوازدهم دچار حباب شد و ریخت و مردم ضرر کردند و در دولت رئیسی هم بورس اصلا قفل شد.

محمدباقر قالیباف در پنجمین مناظره نیز مانند مناظرات پیشین از رویکرد تهاجمی پرهیز کرد و در شروع سخنانش به نامزدهای دیگر توصیه کرد که در «نقشه دشمن» حرکت نکنند. او ریشه‌ فسادهایی مانند چای دبش و حل نشدن مشکلات را در «ناکارآمدی» دانست ولی از عملکرد خود در پست‌های مدیریتی پیشین دفاع کرد.

رئیس کنونی مجلس شورای اسلامی که تمام سال‌های مدیریتی‌اش در جمهوری اسلامی با حاشیه‌ها و پرونده‌های متعدد سپری شده، مدعی شد که «اهل کار» است، دنبال «تنش و دعوا» نیست و به «بازی‌ها و ستیزهای بیهوده» وارد نمی‌شود.

قالیباف همچنین ادعا کرد که لوایح و طرح‌های معلق‌مانده در مجلس را به سرانجام رسانده و «آرامش» را بر قوه مقننه «حاکم» کرده است.

مسعود پزشکیان، با اذعان بر اینکه «شکاف درون ساختاری حاکمیت» و «شکاف بین مردم و حکومت» مهم‌ترین دلیل حل نشدن مشکلات کنونی است، ارجاع امور به کارشناسان را وعده داد و گفت دروغ نخواهد گفت. این نامزد جریان اصلاحات در مناظره پنجم، نیز بر اجرای سیاست‌های رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرد و آن را مبنای کار خود خواند.

ادعای کارت قرمز برای مفسدان و پاداش برای سوت‌زنان

در بخش دوم پنجمین مناظره نیز نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری وعده‌های متعددی دادند و گاه به‌صراحت و گاهی تلویحی، یکدیگر را به «خیانت، دروغ، ناکارآمدی، سیاست دوگانه، گردن‌کلفتی و استفاده از رانت» متهم کردند.

قاضی‌زاده هاشمی با طرح این ادعا که ۱۰۰ مسئله امروز مردم را در یک‌ سال و نیم اول مسئولیتش اجرایی می‌کند، گفت که این نگرانی را دارد که در صورت رای نیاوردن مسعود پزشکیان، حامیانش به خیابان بیایند و مسئله «تقلب در انتخابات» را مطرح کنند.

زاکانی نیز مدعی شد که در چهار دهه گذشته نه‌تنها دروغ‌ نگفته و به مردم خیانت نکرده، بلکه «یقه دروغ‌گویان و خائنان» را نیز گرفته است. او در ادامه ادعاهایش نیز افزود که به وعده‌هایش عمل کرده است و چنانچه به قدرت برسد به مفسدان کارت قرمز می‌دهد.

در حالی‌ که قالیباف از عملکردش در شهرداری تهران دفاع کرد، زاکانی گفت که «مشکلات ۳۰ ساله شهرداری تهران» را در دوران مسئولیتش حل کرده است. او در این بخش گفت که ۲۵ حکم برای مسائل اقتصادی آماده است و قصد دارد آن‌ها را در ماه اول مسئولیتش اجرایی کند.

قالیباف هم وعده داد که برای حل مشکل مسکن، ۲۰۰ متر زمین در اختیار هر خانواده قرار می‌دهد و رانت بازار خودرو را از بین می‌برد.

پورمحمدی که نقش‌آفرینی در قتل‌های زنجیره‌ای را در کارنامه دارد، ادعا کرد که با زندانی کردن خبرنگاران و سوت‌زنان فساد مخالف است. قالیباف در پاسخ به سخنان پورمحمدی، گفت که «سوت‌زنی و شفافیت» در مجلس یازدهم به قانون تبدیل شد. رئیس مجلس در حالی این ادعا کرد که افشاکنندگان املاک نجومی و سیسمونی‌گیت با شکایت او احضار و زندانی شده‌اند.

مسعود پزشکیان نیز با بهره‌برداری سیاسی از کشتار شهروندان در جمعه خونین زاهدان، رئیس بنیاد شهید را خطاب قرار داد و از او پرسید چرا تاکنون شهروندان کشته شده را «شهید» اعلام نکرده است. درحالی‌که آمار فعالان بلوچ نشان می‌دهد بیش از ۱۰۰ شهروند در آن روز کشته شده‌اند، قاضی‌زاده هاشمی، احراز هویت ۱۴ تا ۱۷ نفر و اعلام نام آنان به عنوان «شهید» را دستاورد دوران مدیریتی‌اش در بنیاد شهید خواند.

افشاگری حکومتی‌ها علیه یکدیگر

بخش پایانی پنجمین و آخرین مناظره انتخابات ریاست جمهوری به صحنه افشاگری نامزدهای حکومتی علیه یکدیگر تبدیل شد.

قاضی‌زاده هاشمی، به آنچه «مدیران نجومی، مسکن‌ستیزی، شکست بورس، به صفر رساندن واردات، سیاست دوگانه درباره زنان، حکومت نظامی در دوران کرونا و آبان ۹۸» در دولت روحانی خواند، به شدت انتقاد کرد.

زاکانی گفت که نگران ناتمام ماندن کارهای دولت ابراهیم رئیسی است. او پزشکیان را نیز به «دفاع از خاطیان» متهم کرد.

جلیلی که به تناوب شانس خود را در انتخابات ریاست جمهوری امتحان کرده و در دوره اخیر نیز نخستین نامزدی بود که تبلیغات انتخاباتی را شروع کرد، گفت که طی ۱۱ سال‌ اخیر «به جای وقت تلف کردن در گعده‌های سیاسی» در شهرها و روستاها حضور یافته و ظرفیت‌های کشور را شناسایی کرده است.

پورمحمدی بدون اشاره به سهم و نقشش در ایجاد وضعیت کنونی، خود را در کنار مردم جا زد و گفت که او هم خشمگین از پرونده‌های فسادی که روح ملت را خراش می‌دهند و باز می‌شوند اما بسته نمی‌شوند. او از نامزدهای جریان اصولگرا خواست که تکلیف خود را در موضوع‌هایی مانند «بی‌حرمتی به زنان، فیلتر اینترنت و مهاجرت» روشن کنند. او همچنین گفت که «اصول‌گرا ولی تحول‌خواه» است.

قالیباف، مردم ایران را خطاب قرار داد و با تهدید تلویحی آن‌ها گفت که رای آن‌ها به معنای رای به یک فرد نیست بلکه تکلیف مواردی مانند سفره آنان، مشکلات اقتصادی، مسئله مسکن، فیلترینگ، کنکور، مهاجرت و اشتغال را روشن می‌کند.

او تلویحا خود را کاندیدای اصلح معرفی کرد و گفت «فرق می‌کند چه کسی رئیس‌جمهور باشد. او به دولت روحانی کنایه زد و خطاب به مردم گفت «اگر رئیس‌جمهور به موقع تصمیم نگیرد، مجبور می‌شوید دولت را به ترامپ بفروشید».

قالیباف به صراحت گفت در صورتی که رئیس‌جمهور شود، راه رئیسی را ادامه می‌دهد.

پزشکیان، نامزد جریان اصلاحات نیز در آخرین بخش سخنانش گفت که برای پایان دادن شکاف سیاسی با نسل جوان به میدان آمده است. او همچنین مدعی شد که می‌خواهد با «قدرت نرم و سخت و دیپلماسی و میدان» مردم را از تنگناها برهاند.

نامزد جریان اصلاحات همچنان که بر اجرای سیاست‌های کلی علی خامنه‌ای تاکید کرد مدعی شد که در صورت رسیدن به قدرت از حقوق زنان و اقلیت‌های قومی و مذهبی دفاع می‌کند.