در چهارمین مناظره انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری، شش نامزدی که از فیلتر نظارت شورای نگهبان عبور کردهاند، یکدیگر را به «جهل مرکب»، «تانک» و «نقطهزن» بودن، «جاده صافکن دشمن»، «معتاد توافق»، «بیسوادی»، «توهم» و «زنبیل گذاشتن برای پست ریاستجمهوری» متهم کردند و این مناظره که با موضوع سیاست خارجی برگزار شد، به افشاگری نامزدهای ریاستجمهوری درباره ماجراهای برجام و قرارداد کرسنت منتهی شد.
مسعود پزشکیان، نامزد جریان اصلاحات که از ابتدای کارزارهای انتخاباتیاش بهتناوب بر اجرای سیاستهای علی خامنهای تاکید کرده، در چهارمین مناظره انتخاباتی نیز با در پیش گرفتن سیاست دوگانه از یک سو ادعا کرد «خاک پای مردم» است و میخواهد «قلب آزرده» ایرانیان را التیام دهد و از سوی دیگر گفت چنانچه به قدرت برسد، مطابق با برنامههای از پیش تعیینشده خامنهای دولتش را اداره میکند.
پزشکیان درباره ضرورت احیای برجام نیز حرف زد و سپس با گرفتن انگشت اتهام سمت به نامزدهای اصولگرا گفت آنها که به سفارت انگلستان در تهران حمله کردند و سفارت عربستان سعودی را آتش زدند، به جای اینکه پاسخگو باشند، الان در پستهای مهم مدیریتی قرار گرفتهاند.
نامزد موردتایید اصلاحطلبان در بخش دیگری از سخنانش، به انتقادها و حملات سعید جلیلی و علیرضا زاکانی با کنایه پاسخ داد و گفت که «تانک و نقطهزن» نیست و مانند دیگران بهرغم «بیسوادی» خود را «عقل کل» نمیداند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
محمدباقر قالیباف که با راهبردی کاملا متفاوت نسبت به مناظرات پیشین به میدان آمده و سیاست دفاع در زمین بازی در پیش گرفته است، ادعا کرد که با مذاکرات هستهای و لغو تحریمها برای حل مشکلات اقتصادی مردم موافق است. او که هنگام تصویب «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» ریاست مجلس شورای اسلامی را برعهده داشت، از پاسخگویی درباره پیامدهای تصویب این قانون بر اقتصاد ایران طفره رفت و در عین حال خود را حامی مردم جلوه داد و گفت «این حرفها مردم را خسته کرده است».
شهردار سابق تهران به اعضای ستاد مسعود پزشکیان نیز اشاره کرد و گفت که ستاد مسعود پزشکیان همان ستاد حسن روحانی است و رای به این نامزد جریان اصلاحات به معنای «بازگشت به یک دهه قبل است».
قالیباف در این بخش از سخنانش، بر نظر کارشناسانی که تاکید دارند در جمهوری اسلامی، رئیسجمهوری اختیارات زیادی ندارد و خامنهای تصمیمگیرنده اصلی است، مهر تایید زد و بهصراحت گفت که با انتخاب پزشکیان، مانند دوران ریاستجمهوری روحانی، تنشهای بین رئیسجمهوری با رهبر جمهوری اسلامی و سایر روسای قوا افزایش مییابد و موجب «اخلال در حکمرانی کشور» میشود.
سعید جلیلی که با مذاکرات هستهای ناموفق و صدور قطعنامههای سنگین در شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی در میان ایرانیان شناخته شده است، در مناظره چهارم از رویاهایش برای «پشیمان» کردن تحریمکنندگان سخن گفت و در عین حال ادعا کرد که برای رفع تحریمها باید «سازوکارهای جدی» در نظر گرفت.
رئیس دولت در سایه به مصطفی پورمحمدی و مسئولان قبلی نیز به دلیل قرارداد کرسنت تاخت و خطاب به پورمحمدی گفت که در زمان مسئولیت در سازمان بازرسی کل کشور وظیفه داشت «فساد کرسنت» را پیگیری کند.
زاکانی، شهردار کنونی تهران، در مناظره چهارم نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری، مردم ایران را خطاب قرار داد و از آنها خواست که روز «هجدهم تیر» به او رای بدهند. اشتباه لفظی علیرضا زاکانی درباره تاریخ برگزاری انتخابات با واکنشهای کاربران شبکههای اجتماعی مواجه شد. برخی به پوششی بودن زاکانی اشاره کردند و نوشتند که او حتی تاریخ برگزاری انتخابات را هم نمیداند. برخی نیز ماجرای حمله به کوی دانشگاه در هجدهم تیرماه ۱۳۷۸ را یادآور شدند.
پس از حمله تندروهای وابسته به جمهوری اسلامی به سفارت عربستان سعودی، زاکانی از این اقدام تحت عنوان «خشم مقدس» دفاع کرد. با این حال، در مناظره چهارم، چشم در چشم مردم ایران مدعی شد که هیچوقت از حمله به سفارت عربستان سعودی دفاع نکرده است.
زاکانی در بخش پایانی سخنانش نیز با هدف کنایه زدن به حسن روحانی، کلیدی را نشان داد و گفت «این کلید قفلی را باز نکرد و قفلهای دیگری هم زده شد».
امیرحسین قاضیزاده هاشمی هم که به عنوان نامزد پوششی و با هدف دفاع از عملکرد دولت ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری حاضر شده است، موافقان مذاکرات هستهای را «معتاد توافق» خواند و ادعا کرد که تحریمها «بخشی از راهبرد امنیتی آمریکا» است و با تعطیلی کل برنامه هستهای ایران نیز برداشته نمیشود.
او ادعا کرد که دولتش از طریق «توافق با کشورهای همسو و دیپلماسی انرژی میتواند بازارهای منطقه را فتح کند».
مصطفی پورمحمدی، عضو هیئت موسوم به «مرگ» در مناظره چهارم به نامزدهای اصولگرا بهشدت تاخت و گفت که بیش از ۱۵ سال است مردم ایران در دام تحریمها گرفتار شدهاند. او در ادامه نامزدهای اصولگرا را به «جهل مرکب» متهم کرد و خطاب به مردم ایران گفت: «برخی که امروز چشم در چشم از شما رای میخواهند، جاده صافکن دشمن برای گرفتار شدن بیشتر شما در دام تحریمها بودند.»
پورمحمدی در بخش دیگری از سخنانش، دوران مسئولیت خود در وزارت کشور در دولت محمود احمدینژاد را یادآور شد و گفت هنگامی که قصد داشت انجمنهای مردمنهاد را ساماندهی کند، سعید جلیلی با متهم کردن این نهادها به «انقلاب مخملی» مانع این اقدام شد اما سعید جلیلی در پاسخ، با رد ادعای پورمحمدی او را به «خوابنما» شدن متهم کرد.
اوج درگیری لفظی پورمحمدی و جلیلی ماجرای کرسنت بود؛ وقتی که پورمحمدی بهطور غیرمنتظرهای این موضوع را پیش کشید. جلیلی و دیگر نامزدهای اصولگرا قرارداد کرسنت را «فساد» و «تخلف» میدانند اما اصلاحطلبان میگویند افرادی مانند سعید جلیلی با لغو قرارداد کرسنت مبالغ هنگفتی به مردم ایران ضرر زدند. پورمحمدی در مناظره چهارم از قوه قضاییه خواست پرونده کرسنت را پیگیری و روشن کند که سعید جلیلی خائن بوده است یا بیژن زنگنه، وزیر نفت دولت محمدی خاتمی. همزمان ویدیویی هم از بیژن زنگنه بیرون آمد که سعید جلیلی را به مناظره دعوت کرد.
کرسنت قراردادی است که سال ۱۳۸۱ به شکل محرمانه میان جمهوری اسلامی ایران و امارات امضا شد. بر اساس این قرارداد، گاز میدان سلمان ایران برای ۲۰ سال به این کشور فروخته میشد. کرسنت نام شرکتی است که طرف قرارداد ایران در این ماجرا بود. پس از روی کار آمدن دولت محمود احمدینژاد، محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیسجمهوری وقت، این قرارداد محرمانه را تحت عنوان «مصداق فساد اقتصادی» افشا کرد و پس از آن نیز ماجرا به مجلس شورای اسلامی رفت.
لغو یکطرفه قرارداد کرسنت شکایت امارات متحده عربی به دادگاه لاهه را در پی داشت. حکم این دادگاه برای جمهوری اسلامی نیز پرداخت بیش از دو میلیارد دلار خسارت بود.
این قرارداد با تصمیم و امضای سعید جلیلی به عنوان دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی لغو شد.
در مناظره چهارم هنگامی که پورمحمدی با اشاره به نامزد شدنهای متوالی، به جلیلی کنایه زد که برای رسیدن به پست ریاستجمهوری «زنبیل» گذاشته است، جلیلی از این اقدام خود دفاع کرد و گفت: «اتفاقا باید زنبیل گذاشت».
با تمام اینها، سخنان نامزدها و حملات آنها به یکدیگر در چهارمین مناظره نیز نهتنها موجی را برای مشارکت در انتخابات ایجاد نکرد، بلکه به بسیاری از تردیدها درباره نقش داشتن همه وابستگان رژیم اعم از اصلاحطلب و اصولگرا در وضعیت موجود پایان داد. برخی کاربران نیز با انتشار پستهایی به این موضوع اشاره کردند.
چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در ایران روز جمعه هشتم تیرماه برگزار میشود.