شهرداری تهران در اقدامی پرسش‌برانگیز با نصب سازه‌هایی در حریم برج آزادی (شهیاد) تهران، منظره این برج و سنگفرش‌های آن را مخدوش کرده است.

شواهد میدانی حاکی از آن است که سازه‌های شهرداری در حریم برج شهیاد از دور هم دیده می‌شوند.

طی روزهای اخیر تصویر نامه‌ای از سرپرست برج آزادی به شهرداری منطقه تهران در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شد که نشان می‌داد بخشی از سنگفرش‌های پای برج آزادی به دلیل نصب سازه‌های شهرداری، تخریب و کنده شده‌اند.

برج شهیاد تهران به عنوان نماد پایتخت ایران سال ۱۳۵۳ ثبت ملی شد. طبق ضوابط میراث فرهنگی، هرگونه ساخت‌وساز، تغییر کاربری و آسیب‌رسانی به آثار ملی جرم است و حبس و جریمه نقدی در پی دارد.

با این حال، محسن حسینی، سرپرست برج آزادی تهران، در گفت‌وگو با روزنامه پیام ما مدعی شد که در پی نصب سازه‌های شهرداری، به بنای این اثر ملی آسیبی وارد نشده است.  

سرپرست برج آزادی تهران ارزش تاریخی و ملی سنگفرش‌های این برج را هم انکار کرد و مدعی شد که شهرداری در حریم برج آزادی سازه‌هایی نصب کرده است و همکارانش در شهرداری به محض دریافت هشدار، «سریعا» این مشکل را برطرف کرده‌اند.

این مقام شهرداری تهران افزود که «سنگفرش‌ها به ارزش و قدمت خود برج نیستند و هر چند وقت یک‌بار عوض می‌شوند» و نامه‌ او به شهردار منطقه ۹ تهران هم برای «جلوگیری از آسیب بیشتر» بوده است.

سرپرست برج آزادی در پاسخ به این سوال که با توجه به اهمیت تاریخی این برج، با چه مجوزی در حریم آن سازه‌هایی نصب شده‌اند، گفت که این اقدام با همکاری میراث فرهنگی انجام شده است.

در نقطه مقابل، محسن سعادتی، معاون میراث فرهنگی، صدور مجوز برای نصب سازه‌ در حریم برج آزادی را تکذیب کرد.

این نخستین‌ بار نیست که برج آزادی تهران دستخوش تغییر و آسیب‌ می‌شود. سال ۱۳۹۴ نیز غلامحسین شاه‌علی، رئیس وقت برج آزادی تهران، خبر داد که بارش باران خسارت‌هایی به برج آزادی وارد کرده است. یک سال بعد نیز در نخستین باران پاییزی خبر نفوذ آب به بخش‌های مختلف برج بیرون آمد.

سال نو ۱۴۰۰ با شلیک هشت توپ نظامی کنار برج ۵۰ ساله آزادی آغاز شد و پس از آن خبر رسید که توپ در کردن کنار برج آزادی ترک‌هایی را در دیواره‌های آن ایجاد کرده است.

شهرداری تهران در آن زمان شلیک توپ در حریم برج آزادی تهران را هم تکذیب کرد.

برج آزادی تهران که تا پیش از انقلاب با نام «شهیاد» شناخته می‌شد، در فاصله سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰ با طرحی از حسین امانت به‌عنوان یادبود جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ساخته شد. اما پس از انقلاب، نام حسین امانت به دلیل بهائی بودن او، در رسانه‌های داخلی ایران سانسور شد.

معماری برج آزادی تلفیقی از سبک دوره‌های مختلف هخامنشی، ساسانی و اسلامی است. این بنا چهار طبقه و بیش از ۲۸۰ پله دارد و داخل آن مکان‌هایی مانند کتابخانه و نگارخانه تعبیه شده‌اند.

در جشن افتتاح برج آزادی که مهر ۱۳۵۰ برگزار شد، محمدرضاشاه فقید و شهبانو فرح پهلوی به همراه هزاران مهمان داخلی و خارجی حضور داشتند. در این مراسم محمدرضاشاه از منشور حقوق بشر کوروش رونمایی کرد.