تحقیقات نشان می‌‌دهد که نگهداری گیاهان سبز در محیط کاری نه‌تنها فضا را دلپذیرتر می‌کند، که فواید روانشناختی و شناختی متعددی نیز به همراه دارد.

بنا بر نتایج به‌دست آمده، اضافه کردن گل‌و‌گیاه به فضاهای کاری می‌تواند به بهتر شدن حال‌وهوای کارمندان، تقویت حافظه، افزایش بهره‌وری، تقویت مهارت‌های شناختی و بهبود تمرکز و توجه کمک کند.

یک مطالعه تحقیقاتی که در دانشگاه اکستر در بریتانیا انجام شد، نشان داد که گیاهان آپارتمانی می‌توانند تمرکز، بهره‌وری و احساس رضایت کارکنان را تا ۴۷ درصد افزایش دهند و حافظه را هم تا ۲۰ درصد تقویت کنند. سایر مطالعات حتی نشان می‌دهند که گیاهان می‌توانند مهارت‌های شناختی دیگر مانند تفکر خلاق، تحلیل و تصویرسازی فضایی را نیز افزایش دهند. این آثار به احتمال زیاد ناشی از رنگ‌‌های سرزنده گیاهان، عطر انرژی‌بخش آن‌ها و نیز توانایی‌های تولید اکسیژن‌ آن‌ها است.

ایجاد تعادل مناسب بین اکسیژن و دی‌اکسید کربن برای عملکرد بهینه مغز بسیار حیاتی است و از آنجا که بسیاری از ما چندین ساعت در روز را محیط‌های بسته کار می‌گذرانیم، در معرض مقدار بالاتری دی‌اکسید کربن قرار داریم. سطح بالای دی‌اکسید کربن می‌تواند تمرکز، تفکر درست و تصمیم‌گیری را دشوار کند و اینجا است که اکسیژنی که گیاهان آپارتمانی تولید می‌کنند، می‌تواند به متعادل کردن سطح دی‌اکسید کربن در بدن ما کمک کند.

از طرفی، بسیاری از گونه‌های گیاهان عطرهای خاصی دارند که به‌عنوان یک نوع رایحه‌درمانی عمل می‌کنند. به‌عنوان مثال، بوی گل‌هایی مانند یاس و اسطوخودوس می‌تواند استرس و اضطراب را کاهش دهد و احساس آرامش و راحتی ایجاد کند.

اثر آرام‌بخش رنگ‌ گیاهان نیز موثر است، زیرا رنگ‌های مختلف می‌توانند بر ذهن تاثیر بگذارند. به‌عنوان مثال، مشاهده شده است که رنگ سبز می‌تواند ثبات عاطفی ایجاد کند و تمرکز را افزایش دهد.

مجله روانشناسی امروز هم از یک مطالعه تصادفی کنترل‌شده خبر می‌دهد که در آن، ۳۴ دانشجوی دانشگاه در نروژ با میانگین سنی حدود ۲۵ سال که دوسومشان زن بودند، شرکت کردند و در آن، تاثیر قرار دادن چهار گیاه آپارتمانی در محیط اداری بررسی شد. 

محققان در این پژوهش بر اساس نظریه بازیابی توجه (ART) پیش رفتند. بنا بر این نظریه، توجه دو نوع است: توجه هدایت‌شده (ارادی) که محدودیت‌هایی دارد و می‌تواند در اثر فعالیت‌های ذهنی خسته‌کننده، تحلیل برود و توجه غیرهدایت‌شده (غیرارادی) که به تلاش آگاهانه نیاز ندارد و به طور طبیعی به جلب‌توجه می‌انجامد. مثلا وقتی به یک منظره طبیعی نگاه می‌کنید، توجه شما به طور خودکار به آن جلب می‌شود.

وقتی افراد در معرض زیبایی‌های طبیعی قرار می‌گیرند، پیچیدگی و الگوهای موجود در این محیط‌ها باعث جلب توجه می‌شود که توجهی غیرهدایت‌شده است. این امر به سیستم توجه ارادی امکان می‌دهد استراحت کند و احیا شود. در نتیجه، عملکرد شناختی و ظرفیت توجه بهبود می‌یابد.

محققان تاثیر گیاهان را بر عملکردهای اجرایی مرکزی (central executive functions) هم بررسی کردند. عملکردهای اجرایی مسئول مدیریت توجه بین فرایندهایی مانند حافظه و نحوه پاسخ‌دهی به محرک‌ها هستند. در واقع، عملکرد اجرایی مرکزی را می‌توان به‌عنوان کنترل‌گر توجه ارادی تصور کرد که وظیفه دارد توجه ما را در زمان‌های مختلف به شکل موثری تنظیم کند. 

این جنبه از توجه به دلیل ظرفیت محدود آن و تاثیرپذیری منفی از خستگی ذهنی، بیش از سایر جنبه‌های توجه در برابر خستگی آسیب‌پذیر است. به همین دلیل احتمالا از زیبایی‌های طبیعی احیا‌کننده‌ انرژی می‌گیرد. 

بر اساس یافته‌های این مطالعه، عملکرد کاری گروهی که در محیط کارشان گیاهان مختلف داشتند، نسبت به گروهی که گیاه نداشتند، بهتر بود. این نشان می‌دهد که گیاهان می‌توانند به بازیابی انرژی ذهنی کمک کنند. نتایج این مطالعه با تئوری احیای توجه هم که می‌گوید قرار گرفتن در معرض زیبایی‌های طبیعی می‌تواند به بهبود تمرکز و عملکرد ذهنی کمک کند، همخوانی دارد.

این یافته‌ها تایید می‌کنند که طراحی محیط‌های کاری به‌گونه‌ای که گیاهان هم بخشی از آن باشند، می‌تواند آثار مثبت زیادی بر سلامتی و کارآیی کارمندان داشته باشد. استفاده از گیاهان به‌عنوان یک روش برای کاهش استرس و افزایش تمرکز، کمک می‌کند افراد در محیط کار احساس بهتری داشته باشند. به همین دلیل، کارفرمایان و طراحان محیط‌های کاری می‌توانند از این مطالعه الهام بگیرند تا فضایی بهتر و سالم‌تر برای کارکنانشان ایجاد کنند.