سفر احمد الشرع به عربستان سعودی؛ دیدار حاکمان دمشق و ریاض چه پیامی برای تهران دارد؟

رئیس دولت موقت سوریه در اولین سفر خارجی‌اش به عربستان سعودی رفت تا احتمالا نشان دهد دمشق از ایران، به‌منزله متحد اصلی منطقه‌ای خود، فاصله گرفته است

احمد الشرع، رئیس‌جمهوری موقت سوریه، روز یکشنبه ۱۴ بهمن در نخستین سفر خارجی‌اش وارد عربستان سعودی شد.

به گزارش العربیه، احمد الشرع در این سفر قرار است با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، دیدار و درباره مسائل منطقه گفت‌وگو کند.

اوایل روز یکشنبه، سانا، خبرگزاری رسمی سوریه، تصویری از الشرع را منتشر کرد که در آن اسعد الشیبانی، وزیر امور خارجه سوریه، او را در مسیر سفر به عربستان سعودی همراهی می‌کند.

الشرع، که پس از برکناری بشار اسد در ماه دسامبر قدرت را در سوریه به دست گرفت، به مقام رئیس‌جمهوری موقت سوریه رسیده است. پس از اعلام این سمت، پادشاه و ولیعهد عربستان سعودی انتصاب او به ریاست‌جمهوری انتقالی سوریه را تبریک گفتند.

شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، نیز ماه گذشته به دمشق سفر کرد و در آنجا با الشرع دیدار داشت. شاهزاده فیصل در جریان آن دیدار گفت که ریاض به دنبال کمک به مقام‌های جدید سوریه برای رفع تحریم‌های بین‌المللی است.

او با اشاره به اینکه عربستان سعودی در کنار سوریه ایستاده است، به «اهمیت تسریع در لغو و تعلیق تمامی تحریم‌ها» اشاره کرد.

الشرع نیز در گفت‌وگو با العربیه در ماه دسامبر گفت که پادشاهی سعودی «قطعا نقش بزرگی در آینده سوریه خواهد داشت» و به «فرصت سرمایه‌گذاری بزرگ برای همه کشورهای همسایه» اشاره کرد.

سفر حاکم سوریه به ریاض در حالی انجام می‌شود که تحولات منطقه‌ای و روابط دمشق با کشورهای عربی در کانون توجه قرار دارد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در همین حال، اسوشیتدپرس نوشت که به باور برخی تحلیلگران، این سفر احتمالا نشانه این است که دمشق از ایران، به‌منزله متحد اصلی منطقه‌ای خود، فاصله گرفته است.

در گزارش تحلیلی اسوشیتدپرس آمده است که عربستان سعودی ازجمله کشورهای عربی بود که پس از تبدیل شدن اعتراضات بهار عربی در سال ۲۰۱۱ به سرکوب خونین، از گروه‌های شورشی که قصد داشتند بشار اسد را سرنگون کنند حمایت کرد. با این حال، گروه‌های مخالف اسد خود را شکست‌خورده دیدند، زیرا جمهوری اسلامی ایران و روسیه از اسد حمایت کردند.

جنگ داخلی در سوریه تلفات بسیاری به همراه داشت و در حالی که به نظر نمی‌رسید مخالفان اسد دیگر از قدرت چندانی برخوردار باشند، با حمله ناگهانی و سریع آنها در ماه دسامبر، به رهبری هیئت تحریرالشام، اوضاع سوریه به‌کلی تغییر کرد. شورشیان سوری موفق شدند بشار اسد را از کشور فراری دهند و خودشان قدرت را به دست گیرند.

الشرع، که پیش‌تر با نام محمد الجولانی شناخته می‌شد، ضمن تغییر نام و برائت از پیشینه همکاری با گروه‌های افراط‌گرای اسلامی، از تغییرات گسترده در اداره سوریه خبر داد.

به نظر می‌رسد که این تغییرات همچنین شامل فاصله گرفتن از دو کشور جمهوری اسلامی ایران و روسیه خواهد بود که روابط نزدیکی با بشار اسد داشتند.

جمهوری اسلامی ایران سفارتش در دمشق را هنوز بازگشایی نکرده، در حالی است که برای رژیم ایران سوریه عنصر کلیدی «محور مقاومت» است. در همین حال، روسیه مایل است دسترسی به پایگاه‌های هوایی و دریایی‌اش در سوریه را حفظ کند، با این حال به بشار اسد پس از فرار از سوریه پناه داده است.

در ماه ژانویه نیز نمایندگان ۱۷ کشور خاورمیانه و دولت‌های غربی در ریاض با هم دیدار کردند تا درمورد تحولات سوریه و چگونگی سرعت بخشیدن به استقرار دولت جدید انتقالی در این کشور، همراه با حمایت از حقوق تمامی ادیان و گروه‌های قومی، گفت‌وگو کنند.

در آن دیدار، نمایندگانی از کشورهای سوریه، ترکیه، قطر، امارات متحده عربی، عراق، لبنان، اردن و مصر حاضر بودند. در عین حال نمایندگان بریتانیا، آلمان، ایتالیا، آمریکا، اسپانیا و برخی چهره‌های دیگر ازجمله کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز برای این نشست به ریاض رفتند، اما از جمهوری اسلامی ایران دعوت نشد و روسیه نیز غایب دیگر این نشست بود.

پیش از آن نیز اسعد حسن الشیبانی به مقام‌های جمهوری اسلامی ایران هشدار داده بود در سوریه هرج‌ومرج ایجاد نکنند و به اراده مردم سوریه و حاکمیت این کشور احترام بگذارند. شیبانی با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایران باید به خواست مردم سوریه و حاکمیت و امنیت کشور ما احترام بگذارد. ما آنها را از دامن زدن به هرج‌ومرج در سوریه برحذر می‌داریم و در قبال عواقب آخرین اظهاراتشان پاسخگویشان می‌دانیم.»

به نظر می‌رسد که بخشی از تلاش حاکمان جدید سوریه برای دوری از تهران و مسکو با هدف اطمینان دادن به غرب برای حفظ فاصله از این کشورها و تلاش برای لغو تحریم‌های فلج‌کننده علیه دمشق است.

این تلاش در حالی انجام می‌شود که بازسازی سوریه پس از بیش از یک دهه جنگ داخلی احتمالا صدها میلیارد دلار هزینه خواهد داشت و میلیون‌ها نفر از مردم سوریه نیز در شرایط نامناسب اقتصادی قرار دارند.

در همین حال، دولت موقت سوریه همچنان با چالش‌ گروه‌های افراط‌گرای اسلامی و دیگر شبه‌نظامیان مواجه است. بنابر گزارش‌ رسانه‌های سوریه، روز شنبه یک خودرو بمب‌گذاری‌شده در منبج، شهری در استان حلب سوریه، منفجر شد که براثر آن چهار غیرنظامی کشته و ۹ نفر زخمی شدند. شورشیان سوری تحت حمایت ترکیه در ماه دسامبر منبج را تصرف کردند.

بیشتر از جهان