بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، برای دیدار و گفتگو با دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، به آمریکا سفر کرده است. ترامپ در شرایطی از نتانیاهو در کاخ سفید استقبال میکند که هردو برای روابط دوجانبه اهمیت زیادی قائلیاند و به نظر میرسد که نتانیاهو قرار است برای مهمترین دغدغههایش از ترامپ قول همکاری بگیرد.
نشریه هیل در گزارشی اشاره کرد که از جمله مهمترین موضوعهای این دیدار حفظ آتشبس شکننده با حماس و تلاش برای آزادی تمام گروگانهای اسرائیلی است. از سوی دیگر، گام برداشتن در جهت میانجیگری برای عادیسازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی و همچنین مقابله با جمهوری اسلامی ایران محورهای دیگریاند که پیشبینی میشود در دیدار نتانیاهو و ترامپ مطرح شوند.
انتظارات نتانیاهو به دلیل آن است که در دولت اول ترامپ هم تغییراتی تاریخی در خاورمیانه رخ داد؛ از جمله عادیسازی روابط اسرائیل و برخی کشورهای مسلمان تحت عنوان پیمان ابراهیم.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در همان دوران هم بود که سفارت آمریکا از تلآویو به اورشلیم منتقل شد و حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان که سوریه مدعی آن است، به رسمیت شناخته شد.
در همین روزهای کوتاهی که از آغاز فعالیتهای ترامپ بهعنوان چهلوهفتمین رئيسجمهوری آمریکا میگذرد، هم فرمانهایی به نفع دولت نتانیاهو و اسرائیل صادر شده است؛ از جمله از سر گرفتن ارسال تسلیحاتی که بایدن متوقف کرده بود و همچنین لغو تحریمها علیه شهرکنشینان تندرو اسرائیلی که علیه فلسطینیان در کرانه باختری مرتکب خشونت میشوند.
اکنون به نظر میرسد در دیدار نتانیاهو و ترامپ، نخستوزیر اسرائیل خواهان کسب امتیازهای بیشتر است. امتیازهایی که در ادامه به سه مورد از مهمترین آنها اشاره میشود.
آتشبس غزه
دیدار مقامهای اسرائیل و آمریکا در حساسترین مقطع زمانی از توافق آتشبس جنگ غزه و آزادی گروگانها برگزار میشود. در این مرحله، انتظار میرود مذاکرهکنندگان گفتگوها برای مرحله دوم توافق را که قرار است به پایان جنگ منجر شود، آغاز کنند.
حماس متعهد شده است در مرحله اول توافق ششهفتهای، ۳۳ گروگانی را که این گروه در حمله هفتم اکتبر از اسرائیل ربود، آزاد کند. انتظار میرود در مرحله دوم توافق، دهها نفر دیگر از جمله سربازان اسرائیلی و یک شهروند آمریکایی هم آزاد شوند.
دستیابی به توافق برای پایان دائمی جنگ بین اسرائیل و حماس، همچنان با موانع بسیاری روبرو است. این طرح مستلزم جایگزینی قدرت نظامی و حکومتی حماس بر نوار غزه با نهادی است که اسرائیل آن را بپذیرد و فلسطینیها و جهان عرب هم آن را مشروع بدانند. آنچه اطمینانی نیست که بتواند محقق شود.
عربستان سعودی
مهمترین انگیزه ترامپ برای پایان یافتن جنگ اسرائیل و حماس درواقع هدف برقراری روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی است که بهعنوان یک تغییردهنده بازی در پویایی قدرت خاورمیانه و مانع دفاعی بزرگ در برابر تهدیدهای جمهوری اسلامی ایران تلقی میشود.
با این حال ریاض عادیسازی روابط با اسرائیل را به ترسیم مسیری معتبر به سمت تشکیل یک کشور فلسطینی مشروط کرده است؛ امتیازی بزرگ که بارها با مخالفت نتانیاهو مواجه شده است.
یک نظرسنجی که ماه گذشته منتشر شد، نشان داد که بیشتر یهودیان اسرائیل با تشکیل کشور فلسطینی مستقل مخالفاند. نتانیاهو هم نگران این است درصورت موافقت با چنین طرحی، دولت ائتلافیاش از هم بپاشد، زیرا اعضای راست افراطی کابینه از مخالفان سرسخت تشکیل کشور فلسطینیاند.
بر اساس گزارشها، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، پیش از سفر به اسرائیل برای دیدار با نتانیاهو، در عربستان سعودی با مشاور ارشد محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، دیدار کرده است.
جمهوری اسلامی ایران
نتانیاهو احتمالا در این دیدار ترامپ را تحت فشار قرار خواهد داد که به اسرائیل برای حمله نظامی به جمهوری اسلامی ایران چراغ سبز نشان دهد.
نخستوزیر اسرائیل بارها عنوان کرده که حمایت جمهوری اسلامی ایران از تروریسم در سراسر منطقه و همچنین تلاش برای دستیابی به تسلیحات هستهای بزرگترین تهدید برای موجودیت اسرائیل است.
ترامپ تاکنون از پاسخ دادن به سوالات در مورد اینکه آیا از حمله نظامی به ایران حمایت خواهد کرد یا خیر، امتناع کرده و گفته است که تنها یک «احمق» به پرسش درباره راهبردهای نظامی پاسخ میدهد. با این حال او در مورد دیپلماسی با ایران صحبت کرده و برخی معتقدند او که از برجام خارج شد، در نظر دارد توافق هستهای متفاوتی را تنظیم کند.
خواسته نتانیاهو استفاده از گزینه نظامی در مورد ایران است، اما به نظر میرسد هدف ترامپ این است که سعی کند برای مقابله با ایران از فشار اقتصادی استفاده کند. البته اهداف این دو رویکرد در نهایت متضاد نیست و هر دو به تضعیف هرچه بیشتر جمهوری اسلامی منجر خواهند شد. با این حال باید دید پس از گفتگوهای جدید در کاخ سفید چه سیاستی در برابر تهران اتخاذ خواهد شد.