دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده آمریکا، روز چهارشنبه با انتشار پستی در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» خود نوشت که یک توافق صلح با ایران غیرهستهای را ترجیح میدهد.
رئیسجمهوری آمریکا در ادامه پیشنهاد کرد که مذاکرات برای این توافق فورا آغاز شود و درصورت نهایی شدن، جشن بزرگی برای صلح در خاورمیانه برگزار شود.
ترامپ در حالی چنین پستی را منتشر کرد که روز سهشنبه پیش از دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، یادداشتی را درباره بازگشت «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی ایران امضا کرد.
او هنگام امضای آن یادداشت گفت: «این یکی از تصمیماتی است که درمورد آن تردید دارم. همه میخواهند که آن را امضا کنم و من این کار را میکنم. این سند برای جمهوری اسلامی ایران بسیار سختگیرانه است و همان سیاستی است که در دولت پیشین داشتیم.»
او در عین حال با اظهار امیدواری درباره این که این سند «کمتر مورد استفاده قرار بگیرد» تاکید کرد: «خواهیم دید که آیا میتوانیم به توافقی با جمهوری اسلامی دست یابیم یا نه. آنچه برای من روشن است این است که جمهوری اسلامی نمیتواند سلاح هستهای داشته باشد.»
ترامپ پس از این گفتهها، روز چهارشنبه نیز در پیام تازهاش در تروث سوشال بر مخالفت با دستیابی ایران به سلاح هستهای تاکید کرد و نوشت: «من خواهان ایرانی بزرگ و موفق هستم اما این کشور نباید سلاح هستهای داشته باشد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او همچنین در پیام خود گزارشها درباره همکاری آمریکا و اسرائيل برای نابودی ایران را اغراقآمیز خواند و افزود: «این ادعاها به شدت بزرگنمایی شدهاند. من ترجیح میدهم توافق صلح هستهای راستیآزماییشده داشته باشیم که به ایران اجازه دهد به طور مسالمتآمیز رشد و پیشرفت کند.»
ترامپ پیامش را با عبارت «خدواند خاورمیانه را حفظ کند» به پایان رساند.
اظهارات روز سهشنبه ترامپ درباره این که چیزی که میخواهد این است که ایران سلاح هستهای نداشته باشد، با واکنشهایی از سوی مقامات جمهوری اسلامی مواجه شده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در واکنش به گفتههای ترامپ اظهار کرد: «اگر موضوع اصلی این است که ایران دنبال سلاح هستهای نرود، موضوع قابل حصول است و مشکلی در این زمینه نیست.»
او در این زمینه به عضویت ایران در پیمان منع اشاعه هستهای و فتوای رهبر جمهوری اسلامی استناد کرد و گفت که «این فتوا تکلیف را برای ما مشخص کرده است.»
این ادعای عراقچی در حالی است که او پیشتر تهدید کرده بود فعال شدن مکانیسم ماشه، جمهوری اسلامی ایران را به سمت سلاح هستهای میبرد. تعدادی از مشاوران ارشد خامنهای نیز پیشتر تهدید کرده بودند که درصورت افزایش فشارها، دکترین هستهای جمهوری اسلامی تغییر میکند؛ نشانهای دیگر که از امکان تغییر فتوای خامنهای حکایت دارد.
ترامپ در دو هفتهای که از بازگشت او به کاخ سفید میگذرد به ابراز تمایلهای مکرر مقامات در تهران برای دیپلماسی و مذاکره پاسخ نداده بود. در همین بین، مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری اسلامی ایران نیز در یک مصاحبه کوتاه با انبیسی گفته بود که ایران آماده مذاکره است. ترامپ هم روز سهشنبه گفت که آماده است با رئیسجمهوری اسلامی ایران درباره دست برداشتن از پروژه سلاح هستهای دیدار کند.
روز چهارشنبه فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان نیز در واکنش به اعلام آمادگی دونالد ترامپ برای مذاکره و گفتگو با رییس جمهوری ایران واکنش نشان داد. او در سخنانی نهچندان روشن از تصمیم ایران در این زمینه گفت: «سه اصل را به صورت ثابت در حوزه وزارت خارجه دنبال میکنیم؛ اصول عزت یعنی عزتمندی کشور و عزتمندی مردم، حکمتی که وجود دارد، دیدن پس و پشت موضوعات و توجه درست به آنها و البته مصلحت.»
اما در سوی دیگر محمدرضا عارف، معاون اول پزشکیان نیز روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران، درخصوص اظهارات ترامپ درباره مذاکره با رئیس جمهوری ایران افزود: «دیدار دو انسان ممکن است انجام شود ولی این موضوع امروز در دستور کار جمهوری اسلامی نیست.»
او همچنین مدعی شد: «ما درخصوص سلاح هستهای فتوا داریم، فتوا هم برای مسلمان و به خصوص شیعه سخن آخر است که استفاده از فعالیتهای غیرصلحآمیز هستهای ممنوع است. ما در این مسیر راهبردمان مشخص است.»
در همین حال، حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس جمهوری ایران در دوره روحانی با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «روشی که رئیسجمهور ترامپ در چند روز گذشته در مورد کانادا و مکزیک اعمال کرد، با عقلانیت سیاسی مکزیک و کانادا، ابتدا به تعویق انداخته شد و پس از آن از طریق مذاکره به تفاهم رسیدند. از این رو، در خصوص ایران و آمریکا نیز که رابطهشان در اوج خصومت است، نمیتوان انتظار داشت تا روشی دیگر برگزیده شود.
او با تاکید بر این که «عقلانیت سیاسی حکم میکند که ایران با اعلام آمادگی جهت مذاکره همهجانبه از طریق تماس تلفنی پزشکیان با ترامپ، تفاهمی اولیه برای جلوگیری از تشدید تنشها و از بین بردن خطرات بعدی فراهم کند» افزود: «اگر عراقچی همچنان بر طبل عدم مذاکره، بدمد، نامش در کنار نام جلیلی به عنوان «عاملان قرار گرفتن ایران در ذیل فصل هفتم منشور» در تاریخ ثبت خواهد شد.»
واکنشهای متفاوت مسئولان جمهوری اسلامی در حالی است که در هفتههای گذشته و با پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری، مقامات تهران یکی پس از دیگری از علاقمندی به مذاکره با آمریکا صحبت کردند، دیگر از «وعده صادق ۳» سخنی به میان نیاوردند و حرفی از تغییر دکترین هستهای نزدند، تا جایی که دبیر شورای عالی امنیت ملی روز سهشنبه گفت: «با کفار هم میشود مذاکره کرد، اگر در جایی که لازم است کوتاه نیاییم، آسیب میبینیم.» ساعاتی قبل از آن هم معاون وزیر اطلاعات گفته بود، «میگویند یا عقبنشینی کنید، یا سقوط کنید یا نسخه اسد را برایتان میپیچیم.»