تا حالا برایتان پیش آمده است که از خودتان بپرسید چرا دوره نوزادی‌‌تان را به یاد نمی‌آورید؟ مهم نیست چقدر به خودتان فشار آورید، در هر صورت نمی‌توانید جزئیات را به یاد آورید. به گزارش سی‌‌‌ان‌ان، اما معنی‌اش این نیست که خاطره‌ای از دوران نوزادی ندارید، بلکه دسترسی به خاطرات این دوران برای هرکسی ناممکن است. 

محققان در مطالعه‌ای که روز پنجشنبه در مجله «علم» (‌Science‌) منتشر شد، ۲۶ نوزاد ۴.۲ تا ۲۴.۹ ماهه را به دو گروه سنی نوزادان زیر ۱۲ ماه و نوزادان ۱۲ تا ۲۴ ماهه تقسیم و سپس آن‌ها را بررسی کردند. 

نوزادان در طول آزمایش در دستگاه تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی (fMRI) قرار گرفتند و تصاویری خاص و متفاوت در دو ثانیه به هرکدام نشان داده شد. هدف محققان این بود که فعالیت هیپوکامپ - بخشی از مغز که با احساسات، حافظه و سیستم عصبی خودمختار مرتبط است - را ثبت کنند.

دکتر نیک ترک-براون، نویسنده اصلی مطالعه و استاد بخش روانشناسی دانشگاه ییل، می‌گوید: «هیپوکامپوس ساختار عمیق مغزی است که با روش‌های استاندارد قابل مشاهده نیست، بنابراین ما مجبور شدیم برای انجام آزمایش‌ حافظه نوزادان با دستگاه اسکن ام‌آر‌آی روش جدیدی ابداع کنیم.» به گفته او، این نمونه پژوهش‌ها پیش‌تر زمانی که نوزادان در خواب بودند انجام می‌شد، زیرا نوزادان خیلی تکان می‌خورند و نمی‌توانند دستورات را دنبال کنند و بازه توجهشان کوتاه است. 

به‌گفته دکتر سیمونا گتی، استاد بخش روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، که تحقیقاتش بر توسعه حافظه در دوران کودکی متمرکز است، بسیاری از مطالعات پیشین توانایی نوزادان در رمزگذاری حافظه را نشان داده‌اند، اما این تحقیق اخیر بی‌همتا است، زیرا رمزگذاری حافظه را با فعال شدن هیپوکامپ مرتبط می‌کند. 

محققان پس از وقفه‌ای کوتاه، دو تصویر کنار هم را به نوزادان نشان دادند: یک تصویر آشنا که قبلا دیده بودند و تصویری دیگر که جدید بود. محققان حرکات چشمی نوزادان را زیر نظر گرفتند و بررسی کردند که بر کدام تصویر بیشتر متمرکز می‌شوند. طبق نتایج، اگر نوزاد زمان بیشتری را به تماشای تصویر آشنا اختصاص می‌داد، به این معنا بود که آن را شناسایی کرده است و به یادآوری حافظه اشاره می‌کرد. اگر نوزاد هیچ تمایلی نشان نمی‌داد، به این معنی بود که توسعه حافظه‌‌اش کمتر است. 

به گفته گتی، «در مطالعات حافظه نوزادان و طبقه‌بندی آن، صدها بار از حرکات چشم استفاده شده است. نوزادان به چیزی که برایشان جذاب است نگاه می‌کنند و پژوهشگران مدت‌ها است که از این رفتار خودجوش برای استخراج اطلاعات درمورد عملکرد حافظه استفاده می‌کنند.»

تحلیل فعالیت هیپوکامپ 

محققان پس از جمع‌آوری داده‌های اولیه، اسکن‌های نوزادانی را که مدت طولانی‌تری به تصویر آشنا نگاه کرده بودند تحلیل و بررسی کردند و آن‌ها را با نوزادانی که هیچ ترجیحی نداشتند مقایسه کردند. یافته‌ها نشان داد که هیپوکامپ نوزادان بزرگ‌تر هنگام رمزگذاری خاطرات فعال‌تر بوده است. علاوه بر این، قشر اوربیتوفرونتال فقط در نوزادان بزرگ‌تر فعال شد که در تصمیم‌گیری و شناسایی مربوط به حافظه نقش کلیدی دارد.  

دکتر لیلا دواچی، استاد بخش روانشناسی دانشگاه کلمبیا که در این مطالعه شرکت نداشت، می‌گوید: «یکی از یافته‌های کلیدی درمورد حافظه بزرگسالان این است که آن‌ها اطلاعاتی را ثبت و در حافظه نگهداری می‌کنند که با تجربیاتشان ارتباط مستقیم دارد. نکته شگفت‌انگیز این مطالعه این است که نشان می‌دهد که چگونه هیپوکامپ مغز نوزادان، حتی برای محرک‌هایی که ظاهرا برای آن‌ها اهمیتی ندارد، اطلاعات را ثبت می‌کنند. البته هنوز مشخص نیست که چرا رمزگذاری حافظه در نوزادان بالای ۱۲ ماه قوی‌تر است. احتمالا در نتیجه تغییرات عمده‌ای است که در بدن رخ می‌دهد.»

ترک-براون می‌گوید: «مغز نوزادان در این زمان با تغییرات بسیاری ازجمله تغییرات ادراکی، زبانی، حرکتی، بیولوژیکی و تغییراتی دیگر مانند رشد سریع آناتومیکی هیپوکامپ روبه‌رو است.» ترک-براون و تیمش می‌کوشند بفهمند چرا مغز قادر نیست خاطرات اولیه زندگی را بازیابی کند. او گمان می‌کند که احتمالا هیپوکامپ مغز نوزادان برای پیدا کردن خاطرات «جست‌وجوی دقیق» ندارد، زیرا براساس تجربیاتی که نوزاد در آن زمان داشته ذخیره شده است.

گتی والدین را ترغیب می‌کند که به تاثیرات دوره نوزادی بر فرزاندانشان بیندیشند- حتی اگر آنان نتوانند خاطرات دوره نوزادی را به‌ خاطر بیاورند. حجم یادگیری نوزادان در این دوره بسیار زیاد است، برای مثال با ارتباط دادن صداها با معانی،  یک زبان کامل را می‌آموزند. آنها همچنین درحال شکل دادن انتظارات درباره اعضای خانواده و بررسی ویژگی‌های اشیا و جهان پیرامون خودند. 

به گفته دواچی، والدین زمانی متوجه یادگیری نوزادن می‌شوند که یک آهنگ یا یک کتاب را به‌تکرار برای آن‌ها می‌خوانند. تکرار یک کار در این دوره پیوند قوی‌تری میان نوزادان و والدین ایجاد می‌کند. گتی می‌گوید، دوران نوزادی دوران بیکاری والدین نیست بلکه، دوران یادگیری است و ایجاد کردن بستر برای کاوش بصری نوزادان، در پرورش مهارت‌های یادگیری مهم است.