اگر تاریخ و سنت تکرار شوند، جاسوسان آمریکایی و ایرانی در جریان مذاکرات هستهای در عمان سخت در تلاشاند اسرار راهبردهای دیپلماتیک طرف مقابل را کشف کنند.
اسپای تاک در مقالهای به این موضوع میپردازد و مینویسد عملیاتهای جاسوسی هر دو طرف دامنهای از تلاشها را شامل میشود: از شنود محل برگزاری جلسات و اتاقهای هتل گرفته تا استراق سمع مکالمات تلفنی دیپلماتها، رمزگشایی پیامهای کدگذاریشده میان نمایندگان هر کشور و وزارتخانههایشان، و حتی رشوه دادن به پیشخدمتهای رستورانها برای گزارش صحبتهای پراکنده حین شام در مسقط، پایتخت عمان.
دو مقام ارشد سابق آمریکا میگویند هیچکس نباید از این موضوع تعجب کند. یکی از آنها که مامور کهنهکار عملیاتهای اطلاعاتی در خاورمیانه است، با شرط ناشناس ماندن به اسپای تاک گفت: «این بخشی از روند عادی کار است. ما این کار را با همه انجام میدهیم.»
او افزود: «یادم میآید که این کار را در جریان مذاکرات مربوط به پیمان کانال پاناما هم انجام دادیم. در مذاکرات صلح مختلف در آمریکای مرکزی هم همینطور… ما همیشه این کار را با روسها میکردیم.»
مقام ارشد اطلاعاتی سابق دیگر نیز با تایید این موضوع، گفت مذاکرات «نوعی وضعیت جاسوس علیه جاسوس» است.
در همین حال، فقط ایرانیها و آمریکاییها نیستند که تلاش میکنند از جزئیات این مذاکرات سر در بیاورند. این نشست جاسوسان دیگر را نیز جذب میکند.
یکی از مقامهای اطلاعاتی سابق آمریکا گفت: «عمانیها این کار را میکنند. اسرائیلیها این کار را میکنند. بریتانیاییها هم همینطور.» او در ادامه افزود: «همه به این مذاکرات علاقهمندند. حتی متحدان ما هم دیگر به ما اعتماد ندارند که همهچیز را به آنها بگوییم. بنابراین، آنها هم میخواهند بهصورت مستقل اطلاعات جمع کنند.»
بهمحض اعلام خبر مذاکرات، تقریبا با قطعیت میتوان گفت که تیمهای جاسوسی مختلف شروع به بررسی مکانهایی کردند که بتوانند در آنها دستگاههای شنود پیشرفته کار بگذارندــ در سقفها، چراغها، رادیوها و تلویزیونهای هوشمند.
مقام اطلاعاتی سابق آمریکا به اسپای تاک گفت: «بهترین گزینه، که البته خیلی سخت است چون بهندرت جواب میدهد، این است که نوعی حمله نزدیک به ارتباطات داشته باشید. احتمالا سعی میکنند دستگاههایی داخل اتاقهای کنفرانس کار بگذارند تا برای مثال، وقتی کسی در گوش دیگری پچپچ میکند، آن را ضبط کنند.» او در ادامه افزود: «دستگاههایی وجود دارند که پرتو صوتی میفرستند و از ارتعاش شیشه اتاقها صدا را جذب میکنند.»
تلفنهای همراه هدفی آسان و سریعاند (موضوعی که مقامهای ارشد امنیت ملی دولت ترامپ هنگام بحث درباره برنامههای جنگ یمن به آن توجه نکردند).
یکی از مقامهای اطلاعاتی سابق گفت: «با اینکه همه میدانند تلفنهای همراه ضعیفاند، باز هم از آنها استفاده میکنند. ممکن است کسی فقط برای اینکه به همسرش بگوید سلام، دارم برمیگردم خانه، اوضاع سخت است یا خوب پیش میرود تماس بگیرد و همین میتواند سرنخ بدهد که طرف مقابل مذاکرات عمان را چطور ارزیابی میکند. اما چنین شنودهایی معمولا فقط ۳۰ درصد آنچه نیاز دارید را فراهم میکنند.»
شکستن رمز دیپلماسی طرف مقابل بدیهی است که بسیار بهتر است. اما از آن بهتر داشتن جاسوس است، اگر در هیئت مذاکرهکننده در عمان ممکن نباشد، در کشور خودشان باشد. برای جمهوری اسلامی، این یعنی یک نفوذی در وزارت خارجه آمریکا داشته باشند؛ و برای آمریکا، این یعنی یک مامور مخفی در وزارت خارجه جمهوری اسلامی داشته باشند.
اما برای فهمیدن گوشهای از آنچه آمریکاییها در مسقط در سر دارند، ایرانیها حتی به نفوذی هم نیاز ندارند. یک پیشخدمت حیلهگر و دیپلماتی که با یک بطری شراب زبانش باز شود، کفایت میکند.
یکی از مقامهای اطلاعاتی سابق آمریکا که بیش از ۳۰ سال در حوزه جاسوسی فعالیت داشته است به اسپای تاک گفت: «از روی تجربه میگویم که استخدام کارکنان هتلها برای کمک، کار آسانی است.» با این حال، او گفت ممکن است ترامپ، که به سیآیای اعتماد چندانی ندارد، مایل نباشد با اقدامهایی از این دست مذاکرات را به خطر بیندازد.
او در ادامه افزود: «میدانید، قطعا افرادی خواهند بود که برای شام بیرون میروند و با صدای بلند صحبت میکنند. به آنها گفته شده است درباره اسرار صحبت نکنند، اما به این معنا نیست که واقعا این کار را نمیکنند، چون ممکن است حس کنند خب، من توی رستورانم، و احساس امنیت کنند در حالی که کسی آن نزدیکی گوش میدهد.»