دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، میگوید انتظار دارد طی «سه تا چهار هفته آینده» با چین بر سر تعرفههای تجاری به توافق برسد، اما این احتمال روز به روز کمتر میشود.
به نوشته پولیتیکو، رئیسجمهوری آمریکا اصرار دارد با شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، وارد مذاکره مستقیم شود و این موضوع سایر تلاشهای دیپلماتیک برای توقف جنگ تجاری میان دو قدرت بزرگ جهان را خنثی کرده است.
به گفته دو مقام ارشد پیشین وزارت خارجه آمریکا که به شرط ناشناس ماندن با پولیتیکو صحبت کردهاند، ترامپ اجازه نمیدهد نمایندگان کاخ سفید با مقامهای چینی در پکن وارد مذاکره شوند. در حال حاضر، سنا هنوز سفیر جدید در چین را تایید نکرده، ترامپ هم شخص دیگری را برای هدایت مذاکرات با پکن منصوب نکرده، و کاخ سفید هیچگونه ارتباطی با سفارت چین برای آغاز گفتوگو برقرار نکرده است. این نبود ارتباط واقعی میان دو کشور احتمال دستیابی به راهحلی کوتاهمدت را به خطر انداخته است.
رایان هاس، مدیر پیشین امور چین، تایوان و مغولستان در شورای امنیت ملی آمریکا در دوره اوباما، گفت: «کانالهای پنهانی کار نمیکنند چون ترامپ آنها را نمیخواهد. ترامپ میخواهد مستقیم با شی مذاکره کند، همانطور که با پوتین این کار را کرد. به نظر نمیرسد علاقهای داشته باشد که دیدگاههایش را از طریق دیگران منتقل کند.»
ترامپ بارها اعلام کرده که علاقهمند است برای کاهش تنشهای تجاری با شی گفتوگو یا دیدار کند، اما به نظر میرسد رئیسجمهوری چین با این پیشنهادها موافقت نکرده است. در عوض، شی این هفته بر جذب کشورهای جنوب شرق آسیا برای تقویت روابط با چین در برابر تعرفههای آمریکا تمرکز کرد، موضوعی که موجب رنجش کاخ سفید شد.
کرولاین لویت، سخنگوی کاخ سفید، گفت: «پرزیدنت ترامپ روشن کرد که توپ در زمین چین است.»
وندی کاتلر، مذاکرهکننده ارشد تجاری پیشین آمریکا، گفت: «کانالهای پشتی زیادی، از جمله از طریق جامعه تجاری ما و مقامهای پیشین آمریکایی و چینی، وجود دارند.»
کاخ سفید اعلام کرده است که مقامهای آمریکایی با مقامهای چینی ارتباط نزدیک دارند، اما مشخص نکرده که دیپلماسی پنهانی بخشی از راهبرد واشینگتن است یا خیر.
پکن احتمالا در مورد گفتوگوی مستقیم با ترامپ محتاط است، چرا که ممکن است شی جینپینگ در موضع ضعف قرار گیرد، بهویژه اگر ترامپ این دیدار را به نمایشی عمومی تبدیل کند.
هاس گفت: «دستگاه بوروکراتیک چین هرگز اجازه نمیدهد رئیسجمهوریشان در موقعیتی قرار گیرد که غافلگیر یا تحقیر شود. پس از ماجرای زلنسکی [رئیسجمهوری اوکراین]، آنها به خطر تحقیر یا تضعیف شی در صحنه جهانی بهشدت حساس شدهاند.»
به گزارش بلومبرگ، دولت چین خواستار تعیین فردی مشخص در دولت آمریکا برای آغاز مذاکرات بهمنظور پایان دادن به جنگ تعرفهها است. پکن روز چهارشنبه لی چنگگانگ، معاون سابق وزیر بازرگانی، را بهعنوان نماینده جدید تجارت بینالملل منصوب کرد، که شاید نشانهای باشد که منتظر است نمایندهای از سوی ترامپ معرفی شود.
به گفته یک منبع آگاه، جان تورنتون، رئیس پیشین گلدمن ساکس و رئیس فعلی شرکت معدنی بریک گلد، داوطلب شده است تا با پکن وارد تعامل شود. او با مقامهای ارشد چینی از جمله وانگ یی، وزیر خارجه این کشور، روابط نزدیکی دارد. با این حال، کاخ سفید هنوز تمایلی نشان نداده است.
استیون اورلینز، رئیس کمیته ملی روابط آمریکا-چین و عضو هیئت تجاری آمریکایی که ماه گذشته با شی دیدار کرد، برای کمک به حل این مسئله اعلام آمادگی کرد و همچنین کوی تیانکای، سفیر پیشین چین در آمریکا، نیز در فوریه تلاش کرد با دولت آمریکا تماس برقرار کند؛ اما هیچکدام پاسخ مشخصی نگرفتند.
ترامپ همچنین دسترسی به قانونگذاران آمریکایی مایل به بحث درباره جنگ تجاری با چین را محدود کرده است. به گفته دو کارمند کنگره، بسیاری از سیاستمداران مخالف چین در کنگره در تلاش برای دیدار با ترامپ ناکام ماندهاند.
برای موفقیت مذاکره، لازم است رهبران چین مطمئن باشند که طرفهای آمریکایی واقعا نماینده دولتاند. تلاش برخی مدیران تجاری آمریکایی برای تعامل با مقامهای چینی در ماههای اخیر با تردید پکن مواجه شده است.
در هر صورت، پیامدهای اقتصادی ناشی از تعرفههای متقابل ممکن است جرقهای برای ازسرگیری گفتوگوها باشد. کاتلر گفت: «این موضوع من را یاد روابط عاشقانه میاندازدــ رابطه خراب میشود و سوال این است که چه کسی اول زنگ میزند؟ اما این یک فرایند است و باید به آن زمان داد.»