پنج شنبه چهارم اسفندماه، یک اسکیباز ایتالیایی در پیست اسکی شمشک جان خود را از دست داد. او که به همراه فرزندش و یک راهنمای ایرانی به این پیست رفته بود، گرفتار بهمن شد و تلاش نیروهای امدادی برای نجات وی نیز بینتیجه ماند. اگرچه امدادگران توانستند پسر او و راهنمای ایرانی را، از زیر پنج متر برف بیرون بکشند و نجات دهند.
علیداد ساوه شمشکی، مدیر پیست اسکی دیزین، در خصوص این اتفاق گفت: «این ماجرا اطراف پیست شمشک اتفاق افتاد و به پیست ربطی نداشت. روز قبل از این ماجرا پیست شمشک به دلیل چند مورد استاندارد پلمپ شده بود، اما این سه نفر از اسکیبازان کوهستان بودند که آنجا حضور داشتند و بهمن آنها را گرفته بود.» به گفته آقای ساوه شمشکی، آنها پس از دریافت گزارش واقعه، بلافاصله خود را به محل رساندند و تمام تلاش خود را برای نجات این سه نفر به کار بستند. او افزود: «نجات پسر و راهنما حدود ۴۰ دقیقه به طول انجامید و اسکی باز نیز پس از خارج شدن از زیر برف زنده بود، با این حال نمیدانیم چرا او جانش را از دست داد.» البته اسکیبازان از تجهیزات خوبی برخوردار بودند که باعث شد امکان نجات آنها افزایش پیدا کند. به گفته ساوه شمشکی، راهنما از عوامل فدراسیون کوهنوردی بوده و هیچ ارتباطی با فدراسیون اسکی و پیست نداشته است. گویا راهنما مجوز لازم از فدراسیون کوهنوردی را نیز به همراه داشته است.
مدیر پیست شمشک با انتقاد از فدراسیون کوهنوردی به قیاس شرایط ایران و سایر کشورها پرداخت و گفت: «مناطقی که قابل اسکی کردن نیستند، در اروپا درختکاری میشوند تا نسبت به مناطق مجاز متمایز شوند. اما این موضوع در ایران انجام نشده است.» او در توضیح شرایط پیست گفت: «پیست اسکی در منطقهای ساخته شده که بهمنگیر نیست اما در سایر مناطق احتمال وقوع بهمن زیاد است.» او ادامه داد: «فدراسیون کوهنوردی باید در زمینه اسکی کوهستان خود را تقویت کند. به نظر میرسد راهنما بهرغم داشتن مجوز لازم، اطلاعات کافی از مسیرهای ضعیف را نداشته است. برخی مناطق بهمنگیر است و راهنماها باید پیش از حضور در منطقه، آگاهی لازم را در مورد آن کسب کنند.»
این ماجرا در رسانههای ایتالیایی نیز بازتاب داشت. وبسایت ایتالیایی «ریپاپلیکا» با تیتر «بهمن یک اسکیباز ایتالیایی در ایران را کشت.» به توضیح ماجرا پرداخت. بنا به گزارش ریپاپلیکا و با استناد به اطلاعات یک مقام هلال احمر، اسکیباز کشته شده ۶۷ سال سن دارد و هنوز هویت او مشخص نشده است.
اسکیباز ایتالیایی در اثر بهمن شمشک جان باخت
— هلال احمر ایران (@Iranian_RCS) February 23, 2020
معاون امدادونجات هلال احمر استان تهران:
ساعاتی پیش یک پدر و پسر ایتالیایی به همراه یک راهنمای ایرانی در قله آبک دچار حادثه بهمن شدند که راهنمای ایرانی و پسر ایتالیایی زنده ماندند.
در این حادثه پدر جان باخت و پسر زنده ماند.
این نخستین بار نیست که پیستهای اسکی جان ورزشکاران را میگیرد. سال گذشته و در حالی که راهداری مسیر شمشک به دیزین را برای تردد ایمن نمیدانست، بهرهبردار پیست دیزین، آن را به روی اسکیبازان گشود. در نتیجه یکی از کارگران راهداری بر اثر بهمن در همان مسیر جان خود را از دست داد. در آن زمان مسئولان وقت معتقد بودند هر کس از خطوط مجاز استفاده نکند، مسئولیت جانش با خودش است.
حمیدرضا تفته، که پیشتر توانسته بود حق بهرهبرداری از پیست دیزین را از شرکت «تجهیز و توسعه اماکن ورزشی» دریافت کند، مدعی شد هیچ پیستی در ایران استانداردهای لازم را ندارد. به نظر میرسد فقدان مسئولیت پذیری در مورد جان ورزشکاران همچنان ادامه دارد.
برخلاف ادعای برخی از مسئولان، که معتقدند پیستهای اسکی بهمنگیر نیستند، شواهد موجود این ادعا را ثابت نمیکند. چندی پیش فیلمی از پیست اسکی دربندسر منتشر شد که نشان میدهد بهمن دقیقا بر روی مسیر اسکی فرو میریزد.
ماجرای بهمن و از دست رفتن جان اسکیبازان به اینجا ختم نمیشود. حدود 5 سال پیش، در پیست سپیدان در استان فارس، اسکی بازی 21 ساله زیر بهمن مدفون شد و جان خود را از دست داد. در آنجا هم فرد مذکور از مسیر اصلی خارج شده و اسیر بهمن میشود. اگرچه قبل از آن نیز فیلمی از این پیست منتشر شد که از فقدان وجود ایمنی لازم در تجهیزات مورد استفاده در پیست خبر میداد.
این ماجرا نشان میدهد که چنین فجایعی به صورت مکرر اتفاق میافتند ولی اقدامات لازم کافی برای تکرار نشدن آن انجام نمیشود. در حالی که میتوان با استفاده از الگوهای استاندارد جهانی، از تکرار چنین خطراتی جلوگیری کرد. نصب تابلو در مسیر های خطرناک، درختکاری در مناطق بهمنخیز و اطلاع رسانی عمومی به ورزشکارانی که در فصل سرما به کوه یا پیستهای اسکی میروند، حداقل کاری است که باید صورت بگیرد. در مورد اخیر نیز، نداشتن تخصص کافی راهنمای فدراسیون کوهنوردی، در زمینه بهمن آب و هوا و حضور اسکیباز خارجی در منطقه پرریسک، این نگرانی را ایجاد میکند که کسب منافع اقتصادی برای متولیان امر و افراد ذینفع، بیش از جان مردم اولویت دارد.
موضوع قابل توجه آن است که این ماجرا برای چندمین بار متوالی در حال تکرار است و باز هم مسئولان نسبت به آن بیتوجه هستند. فدراسیون اسکی، بهرهبرداران پیستها، فدراسیون کوهنوردی، نیروی انتظامی و سایر دستگاههای مسئول، حاضر نیستند تلاشی برای این موضوع انجام دهند. حتی در موارد پیشین کسی مسئولیت موضوع را نیز نپذیرفت. به هر روی توقع افکار عمومی و خصوصا ورزشکاران این است که مسئولین ماجرا شناسایی شده و پاسخگوی عملکرد خود و اتفاقات ناگواری از این دست باشند.