رشد جمعیت در ایران برای اولین بار به زیر یک درصد رسیده است. ایران محصولات جلوگیری از بارداری را برای خدمات تنظیم خانواده در بیمارستان‌های دولتی محدود کرده است و سقط جنین جرم محسوب می‌شود. جمهوری اسلامی در عین این‌که با بحران‌های فراوان اقتصادی مواجه است در تلاش است جمعیت خود را افزایش دهد.
از سال ۱۳۷۰ تاکنون سیاست‌های جمعیتی در ایران با نگاه به رشد جمعیت بوده و رهبر جمهوری اسلامی نیز در شش سال گذشته مرتبا بر افزایش جمعیت تاکید داشته است.
آمارها نشان می‌دهد هرچه آیت‌الله علی خامنه‌ای بر فرزندآوری تاکید داشته و دولت را مکلف به انجام اقدامات فوری در این خصوص کرده است ولی مردم در ایران زیربار بچه‌دار شدن نمی‌روند.
وزارت بهداشت می‌گوید در ارائه خدمات تنظیم خانواده در بیمارستان‌های دولتی، محدودیت ایجاد کرده و در ازای آن قصد دارد درمان ناباروری را تا جای ممکن در تمام ایران رایگان کند. این برنامه در راستای سیاست‌های افزایش جمعیت در این کشور رخ می‌دهد. در ایران سقط جنین جرم بوده و علاوه بر دیه، مجازات تعزیری نیز برای آن پیش‌بینی شده است. تنها زنانی اجازه سقط جنین دارند که طبق نظر پزشک متخصص با خطر مرگ دست و پنجه نرم می‌کنند. این قوانین زنان را در معرض خطرات جسمی و محدودیت‌های اجتماعی بیشتر قرار می‌دهند.
طبق آمار وزارت بهداشت، ازدواج و فرزندآوری در این کشور کاهش یافته است. کاهش ازدواج از حدود ده سال پیش آغاز شده است. مقام‌های رسمی می‌گویند برای این که ترکیب جمعیت فعلی در این کشور حفظ شود هر زن در سن بارداری باید بیش از دو کودک به دنیا بیاورد. وزارت بهداشت می‌گوید نرخ جایگزینی جمعیت اکنون به زیر ۱.۷ رسیده و این رقم باید به بالای ۲٫۲ برسد. میزان موالید در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۴ حدود ۲۵ درصد کاهش داشته است.
بعد از ابلاغ سیاست‌های جمعیتی آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۹۳ انجام عمل وازکتومی در بیمارستان‌های دولتی ایران ممنوع شده است و در صورت انجام آن حتماً با متخلفان برخورد می‌شود. این در حالی است که همچنان بیمارستان‌ها و کلینک‌های خصوصی چنین خدماتی را به مردم ارائه می‌کنند.
تا سال ۱۴۲۰ ایران جزو پیرترین کشورهای دنیا خواهد بود و طی ۲۵ سال آینده دچار بحران جمعیتی بزرگی خواهد شد.
زنان ماشین تولید بچه می‌شوند
به گزارش روزنامه لوس‌آنجلس تایمز، ایران بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۲ بزرگ‌ترین و سریع‌ترین افت باروری را تاکنون تجربه کرده است.
در سال ۱۹۸۰ به فتوای آیت‌الله خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، روند کاهش بارداری در ایران آغاز شد. شعار «فرزند کم‌تر زندگی بهتر» شعار جلوگیری از ازیاد جمعیت در ایران بود. ایران به دلیل درگیری در جنگ با عراق از شرایط اقتصادی خوبی برخوردار نبود و ازدیاد جمعیت به معنای افزایش فقر و گرسنگی در ایران بود. در گزارش «بیزنس اینسایدر» اشاره شده است که دولت ایران جهت آموزش مردم در مورد سلامت جنسی، در یک اقدام سراسری کاندوم را به صورت رایگان عرضه کرد و داروهای ضدبارداری با قیمت ارزان در دسترس مردم قرار داده شد.
واشنگتن پست می‌گوید: «یکی از نتایج این کار این بود که دختران و زنان به جای فرزندآوری مشغول تحصیل و کار شدند و در سال ۲۰۰۱ (حدود ۱۹ سال پیش) آمار زنان در دانشگاه‌ها از مردان پیشی گرفت.»
روزنامه بیزنس اینسایدر در گزارشی که روز گذشته درخصوص سیاست‌های جمعیتی در ایران نوشته است به این نکته اشاره دارد: «زمانی که سیاست‌های کنترل جمعیت اعمال شد زنان در ایران وارد محیط تحصیل و کار شدند و این سیاست‌ها می‌توانسته نقش موثری در خانه‌نشینی زنان داشته باشد.» مقام‌های رسمی مشخصا با سوادآموزی زنان مخالفتی نشان نمی‌دهند ولی در عمل شرایط زنان به سمت مقابل و خانه‌نشینی و فرزندآوری سوق داده می‌شود.
زنان با بیش از ۳۹ میلیون نفر حدود نیمی از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند. افزایش میل به تحصیل و اشتغال در میان آن‌ها رو به افزایش است. در حالی که به نظر می‌رسد دولت در ایران قصد دارد زنان بیشتر ماشین تولید فرزند باشند.
فرزند بیشتر، حق کم‌تر
از یک دهه پیش ترس از افت معنادار جمعیت، رهبر جمهوری اسلامی را نگران کرده و سیاست‌های فرزندآوری را درپی گرفته است. توجه بیشتر به تشکیل و فعالیت کلینک‌های دولتی فرزندپروری، افزایش دوران مرخصی زایمان برای مادران و درنظر گرفتن مرخصی دو هفته‌ای برای پدران، افزایش کمک‌هزینه حق فرزند به کارمندانی که دو فرزند یا بیشتر دارند، رایگان کردن هزینه زایمان طبیعی در بیمارستان‌های دولتی، تا جلوگیری از سقط جنین برای زنان از جمله فعالیت‌های انجام شده اما بی‌تاثیر در این حوزه بوده است.
آقای خامنه‌ای به تازگی وزارت بهداشت و وزارت کشور را مکلف به تسریع در برنامه‌ریزی برای افزایش جمعیت کرده و فرصت سه ماه برای این امر تعیین کرده است. رهبر ایران بارها تاکید داشته که وزرات‌خانه‌های ذی‌ربط در این خصوص کم‌کاری کرده و در نظر دارد که جمعیت ایران را به ۱۵۰ میلیون نفر برساند. وی در سال ۱۳۹۳ سیاست‌های چهارده‌گانه حمایت از فرزندآوری و خانواده را ابلاغ کرد.
رهبر ایران تاکید کرد توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی متناسب با این سیاست‌های کلی برای حمایت از خانواده‌ها انجام شود. اما عکس‌العمل مردم در ایران خلاف نظر رهبر این کشور بود. ضمن این که هرساله در ایران آمار از رشد سقط جنین حکایت دارد.
مجلس نهم در سال ۹۱ طرح توقف اجرای عمل رایگان توبکتومی و وازکتومی را در راستای اجرای سیاست‌های تشویق خانوارهای ایرانی به فرزندآوری اعلام کرد. توبکتومی یکی از روش‌‌های دائمی پیش‌گیری از بارداری در زنان و وازکتومی نیز برای ناباروری مردان به کار می‌رود.
مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت وقت نیز در پی آن از حذف کامل بودجه برنامه کنترل جمعیت و جایگزینی برنامه سلامت باروری در ایران خبر داد.
آیت‌الله خامنه‌ای یک هفته پیش از آن در سخنانی با اعتراض به سیاست‌های کنترل جمعیت گفته بود: «همان طور که یک وقتی امام فرمودند، رقم ۱۵۰ میلیون و ۲۰۰ میلیون را اول امام گفتند، و درست هم هست، باید برسیم به آن رقم‌ها.»
مقام‌های رسمی می‌گویند با این روند در سی سال آینده ایران یکی از کشورهای پیر دنیا خواهد بود. آن‌ها این مساله را در همه حوزه‌های علمی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور خطرناک ارزیابی می‌کنند.
حق من بر بدنم
در میان برنامه‌ریزی سیاست‌های جمعیتی همواره حقوق زنان نادیده گرفته شده است. سازمان حقوق بشری عفو بین‌اللمل در سال ۲۰۱۵ با انتقاد از سیاست‌های جمعیتی در ایران اعلام کرد، طرح‌های موجود حقوق زنان را بیش از پیش محدود می‌کنند و با ممنوع‌کردن پیش‌گیری اختیاری از بارداری، سطح زنان را تا حد «ماشین زاد و ولد» تنزل می‌دهد.
زنان در ایران سال‌هاست که سلب قدرت تصمیم‌گیری بر بدن خود را تجربه می‌کنند و محرومیت آن‌ها از بسیاری از حقوق حقه خود در جامعه بر کسی پوشیده نیست. محرومیت از تصمیم‌گیری برای بدن خود که به طرق مختلف صورت گرفته است؛ از نداشتن انتخاب حق پوشش تا حق انتخاب برای بچه‌دار شدن؛ زنان اجازه سقط جنین ندارند.
محروم کردن شهروند از حق خود اتفاقی است که بنابه جنسیت حق مطالبه‌گری را از زنان سلب می‌کند. در جامعه جنسیت‌زده ایرانی، زن که باشی باید برای بهره‌مندی از حقوق اولیه خود ابتدا تلاش کنی تا استحقاق خود را اثبات کنی و حقی به دست بیاوری. در این میان وضعیت زنان در شهرهای کوچک و مناطق روستایی وخیم‌تر است.
