با پایان کار لویه جرگه مشورتی صلح و تایید آزادسازی ۴۰۰ طالب زندانی نزد دولت افغانستان، این عنوان‌ها سر خط رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی شد: «گره کور صلح افغانستان باز شد.»، «در آستانه صلح در افغانستان»، «پس از صلح اولین سفر به کدام ولایت می‌روید؟» و «صلح رویایی دست‌یافتنی شد».

اما واقعیت این است که آن چه در لویه جرگه تایید شد به اضافه هر چه که قبل از آن دولت افغانستان و جامعه جهانی برای روند صلح افغانستان انجام دادند، همه ابزار‌هایی بود که آغاز مذاکرات صلح در افغانستان را سرعت ببخشد. ورنه چراغ سبز دولت‌ها در افغانستان برای طالبان از سالیان پیش نشان داده شده بود. حالا پس از گذشت زمان طولانی و پایان بهانه‌های مختلف طالبان، به احتمال زیاد مذاکرات صلح به تاریخ ۲۶ مرداد ماه آغاز خواهد شد. هرچند دولت افغانستان تلاش دارد تا مذاکرات را در جای دیگر به جز قطر برگزار کند. اما به نظر می‌رسد در این زمان کوتاه نمی‌توان گزینه‌‌ای دیگری جز قطر را برای نخستین دور مذاکرات در نظر گرفت.

اما اصل مساله یا همان گره کور در مذاکرات مشخص می‌شود و آن زمانی است که دو طرف خواسته‌های مشخص‌شان را برای تامین صلح در افغانستان مطرح کنند. دولت افغانستان از همان زمانی که طرح صلح و مذاکره را به طالبان پیشنهاد داده است، تلویحا پذیرفته که بعضی از دستاورد‌های ۱۹ سال گذشته را قربانی صلح کند. با این که دولت در طول این سالیان همیشه قانون اساسی، جمهوریت، حقوق شهروندی به خصوص حقوق زنان را به عنوان خط قرمز‌های مذاکرات مطرح کرده است و واقعیت این است که تا حد زیادی از این دستاورد‌ها به نفع ثبات در افغانستان خواهد بود اما در طرف دیگر چه مقدار ظرفیت عقب‌نشینی وجود دارد؟ با تحلیل اکثریت کارشناسان سیاسی، طالبان در طول ۲۰ سال گذشته از نظر صوری تغییر زیادی کرده‌‌اند. اما از نگاه ماهیتی کوچک‌ترین تغییری در دیدگاه آنان به وجود نیامده است. برای گروه طالبان خارج از امارت اسلامی، مفهوم دیگری وجود ندارد. مسلما طالبان تلاش خواهند کرد تا مفهوم امارت اسلامی را نسبت به دهه ۹۰ میلادی تا حدی به‌روز و مدرن‌تر کنند. ولی در جوهره این دیدگاه هیچ گونه تغییری رونما نخواهد شد. مسلما یکی از خواست‌های اولیه گروه طالبان در مذاکرات، شکل‌گیری حکومت موقت است. دلیل تاکید طالبان بر حکومت موقت این است که با ایجاد حکومت موقت، قانون اساسی به حالت تعلیق درمی‌آید و جمهوریت مفهوم خود را از دست می‌دهد. زیرا به احتمال زیاد پارلمان منحل خواهد شد. پس از آن اگر انتخاباتی هم صورت بگیرد، دست طالبان را برای مدیریت انتخابات نیز باز خواهد گذاشت.

آمریکا نیز به عنوان اثرگذار‌ترین کشور در روند صلح افغانستان، در طول این ۱۹ سال، به دلیل فساد بی‌حد تحت نام جمهوریت و دموکراسی، باور خود را نسبت به جایگاه این پدیده‌ها در افغانستان از دست داده است. به همین دلیل برای آمریکا وجود یک نظام خلافتی در صورتی که بر سیاست‌های خارجی آمریکا تاثیر سو نگذارد و حتی بتواند رقیبان سرسخت این کشور را که از قضا در همسایگی با افغانستان قرار دارند، تهدید کند، پذیرفتنی‌تر از جمهوریت آغشته به فساد و حکومتداری خیلی بد است. به این دلیل برای تیم مذاکره‌کننده بهتر است تا حکومت موقت به عنوان خط قرمز نپذیرفتنی باشد تا مسائلی چون دموکراسی و ارزش‌های بشری.

دولت افغانستان باید با پیش‌بینی این خواسته احتمالی طالبان، ذهنیت تیم مذاکره کننده را در این رابطه کاملا روشن کند. حکومت فعلی افغانستان با تمام چالش‌ها و ضعف‌هایش، بالاخره از میان صندوق‌های رای (ولو به باور خیلی‌ها با تقلب و تخلف) بیرون آمده است. باید تمامی روند صلح افغانستان زیر چتر همین دولت دوام پیدا کند. و اگر نه با رفتن به سوی حکومت موقت، دیگر امیدی برای حفظ جمهوریت و نظام دموکراتیک باقی نمی‌ماند.

طالبان به جز غصب تمامی حوزه قدرت به چیز دیگری باور ندارند. تنها از موضع قدرت و بدون عقب‌نشینی از خطوط قرمز مطرح شده، می‌توان در مقابل این خواسته مقاومت کرد.