چوزپه پاترنوی۹۶ ساله، با آزمون‌های بسیاری در زندگی روبه‌رو شده است؛ فقر در کودکی، جنگ، اخیرا هم همه‌‌گیری ویروس کرونا، و به تازگی هم آزمونی را پشت سر گذاشته است که او را به مسن‌ترین فارغ‌التحصیل دانشگاهی ایتالیا بدل کرده است.

این هفته این کارگر سابق شرکت راه‌آهن، یک قدم فراتر رفت تا مدرک دانشگاهی‌اش و آن تاج گل سنتی را که دانشجویان ایتالیایی هنگام فارغ‌التحصیلی پاداش می‌گیرند، دریافت کند و مورد تحسین خانواده‌اش، استادان، و همشاگردی‌های ۷۰ سال جوانتر از خودش قرار گیرد.

او در پاسخ به این سوال که فارغ‌التحصیل شدن به این دیری چه حسی دارد، گفت: «من یک فرد عادی و شبیه بقیه‌ام. خب، من از نظر سن از بقیه پیشی گرفته‌ام، ولی به این خاطر این کار را نکردم.»

پاترنو در دهه نود سالگی‌اش برای گرفتن مدرک در رشته تاریخ و فلسفه ثبت نام کرد. او با عشق به کتاب‌ها بزرگ شد، اما هرگز از شانس ادامه تحصیلات برخوردار نشد.

او در آپارتمانش در شهر پالرموی سیسیل (که به دلیلی ضعف جسمانی‌اش این روزها به ندرت از آن خارج می‌شود) به «رویترز» گفت: «به خودم گفتم همین است، یا الان یا هیچ وقت، و بنابراین در سال ۲۰۱۷ تصمیم گرفتم در دانشگاه ثبت نام کنم.»

«می‌دانستم که برای گرفتن یک مدرک سه ساله کمی دیر است، اما به خودم گفتم بگذار ببینم از پسش برمی‌آیم یا نه.» 

اوایل این ماه او با بالاترین امتیازات، نخستین فارغ‌التحصیل کلاس شد و از طرف «فابریزیو میکاری»، رئیس دانشگاه پالرمو، پیام تبریک دریافت کرد.

پاترنو در سال‌های قبل از رکود اقتصادی بزرگ و در خانواده‌ای فقیر در ایتالیا متولد شد، و تنها تحصیلات ابتدایی را در کودکی به پایان رساند. او در طول جنگ جهانی دوم در نیروی دریایی به خدمت مشغول شد و سپس برای کار به شرکت راه‌آهن پیوست، در همان دوران هم ازدواج کرد و به تربیت دو فرزندش مشغول شد.

در جامعه‌ای که تمرکزش بر بازسازی پس از دوران جنگ بود، کار و خانواده الویت محسوب می‌شدند. اما پاترنو می‌خواست بیاموزد و در سن ۳۱ سالگی از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد. او همیشه برای پیشرفت عطش داشت.

او گفت: «دانش همچون چمدانی است که با خود حمل می‌کنم و گنج من است.»

در دوران دانشجویی، گزارش‌های درسی‌اش را با دستگاه تایپ قدیمی و دستی که مادرش هنگام بازنشستگی از شرکت راه‌آهن در سال ۱۹۸۴ به او هدیه داده بود، تایپ می‌کرد.  به جای (جست‌وجوهای سریع) در گوگل، از کتاب‌های چاپی استفاده می‌کرد و با مهمانی‌های شبانه همشاگردی‌های ۲۰ ساله‌اش (که در مراسم فارغ‌التحصیلی‌اش صمیمانه او را تحسین کردند) وسوسه نمی‌شد.

«فرانچسکا ریزوتو» استاد جامعه شناسی پاترنو، پس ازاین که او آخرین امتحان شفاهی‌اش  را در ماه ژوئن پشت سر گذاشت، به او گفت: «شما الگویی برای دانشجویان جوانتر هستید.»

پاترنو اعتراف می‌کند که در کلاس‌های ویدیویی که در دوران قرنطینه ویرس کرونا جایگزین تدریس در کلاس شده بودند، کمی احساس ناراحتی می‌کرد، اما اظهار داشت که پس از جنگ و همه موارد دیگر که در دوران زندگی‌اش از سر گذرانده بود، به دلیل این بیماری کنار نکشیده است.

او گفت: «همه آن حوادث ما را قوی‌تر کردند؛ همه هم سن و سال‌های من، همه کسانی که هنوز زنده‌اند. واقعا آنقدرها ما را نترساندند.»

پاترنو در پاسخ به این که برنامه بعدی‌اش برای آینده چیست، گفت حالا که فارغ‌التحصیل شده است خیال ندارد متوقف شود.

«برنامه‌ام برای آینده این است که خودم را وقف نوشتن کنم. می‌خواهم تمام آن متونی که فرصت مطالعه بیشترشان را نداشتم، دوباره بخوانم. این هدف من است.»