مقامات دمشق می‌گویند از آغاز همه‌گیری فقط ۵۲ نفر بر  اثر کرونا جان باخته‌اند، اما مردی از اهالی دمشق به ایندیپدنت گفت به چشم خود دیده است که ده‌ها جنازه را در تاریکی شب دفن می‌کرده‌اند.

آموزگار ۳۷ ساله‌ای در دمشق به نام رامز حلوانی می‌گوید: «نمی‌توانم نام واقعی‌ام را بگویم. لابد می‌دانید که مأموران امنیتی ما چقدر خشن و بی‌رحم هستند. همه جا خبرچین دارند. به همین خاطر از نام دیگری استفاده می‌کنم.»

آقای حلوانی در مصاحبه‌ای اختصاصی با ایندپندنت گفت که در اوایل همین ماه با اوج‌ گرفتن همه‌گیری در پایتخت سوریه، به کووید۱۹ مبتلا شده است. او گفت: « ۱۰ روز است که به کرونا مبتلا شده‌ام. از همکارم در مدرسه تابستانی گرفتم. حدود یک هفته بود از تب و سرفه‌های خشک کلافه شده بودم. فکر می‌کردم آنفولانزا است. اما برای محکم‌کاری به همسرم گفتم همراه سه فرزندمان به خانه والدینش بروند و همان جا بمانند.»

آقای حلوانی صبح فردای آن روز با گلودرد و سردرد شدید از خواب بیدار شد. به درمانگاه نزدیک خانه‌شان رفت که با پزشکان و پرستاران آن آشنا بود. علایم بیماری را به آن‌ها گفت و بعد از آن که او را آزمایش کردند، گفتند که تا مشخص شدن نتیجه آزمایش خود را در خانه قرنطینه کند. آقای حلوانی می‌گوید: «فردای آن روز با پزشک تماس گرفتم و به من گفت نتیجه آزمایش مثبت است.» به او گفتند به بیمارستان نرود، چون تمام بیمارستان‌ها پر است و او را پذیرش نخواهند کرد.

حکومت سوریه سعی داشته است سرعت شیوع بیماری را کم جلوه دهد. طبق اعلام حکومت سوریه، تعداد مبتلایان به کووید۱۹ در آن کشور فقط ۲۲۹۳ نفر و تعداد تلفات ۹۲ نفر بوده است که ۵۲ نفرشان در دمشق جان باخته‌اند.

اما یکی از پرستاران بیمارستان بزرگی در دمشق، در مصاحبه با ایندپندنت گفت که آماری که وزارت بهداشت سوریه در مورد شمار مبتلایان اعلام کرده است، ۱۰ درصد آمار واقعی است. این پرستار که در بیمارستان دانشگاهی بزرگ المواسات کار می‌کند، می‌گوید که آن بیمارستان جای خالی ندارد و بسیاری از بیماران را با انداختن تشک روی زمین بستری کرده‌اند.

شمار مرگ و میر کرونایی هم احتمالاً خیلی بیش‌تر از آمار مورد قبول دولت است. آقای حلوانی می‌گوید خانه‌شان نزدیک گورستان بزرگی است و به چشم خودش دیده است که ده‌ها جنازه را شبانه دفن کردند: «سه هفته پیش شش کامیون کوچک که معمولاً مخصوص حمل و نقل دارو و تجهیزات پزشکی هستند، حدود ساعت ده شب وارد این گورستان شدند. حدود ۱۵ نفر بودند و لباس‌های حفاظت شخصی پوشیده بودند. دو نفر هم مسلسل کلاشینکف داشتند.»

آقای حلوانی می‌گوید از سر کنجکاوی خودش را به پشت نرده‌های گورستان رسانده است، و «از آن چه دیدم حیرت‌ کردم. داشتند ده‌ها جنازه را از کامیون‌ها بیرون می‌آوردند.» وقتی شماری از همسایگان نزدیک‌تر رفتند، یکی از مردان همراه جنازه‌ها  فریاد زد که «نزدیک نشوید وگرنه مبتلا می‌شوید.» آقای حلوانی می‌گوید حدود ۴۵ جنازه را توانست بشمارد، اما معتقد است که تعداد کل بیش‌تر از ۶۰ جنازه بود.

جمعیت ۵ میلیون نفری دمشق برای مقاومت در برابر شیوع کرونا وضعیت خوبی ندارد. در خانه‌هایی که قبلاً یک خانوار زندگی می‌کرد، اکنون شش خانوار تنگاتنگ هم زندگی می‌کنند، زیرا مردم طی جنگ‌های نه سال گذشته زندگی خود را رها کرده‌اند و به پایتخت گریخته‌اند که امنیت بیش‌تری دارد. جنگ آن‌ها را به خاک سیاه نشانده است و ۸۰ درصد مردم سوریه طبق آمار سازمان ملل زیر خط فقر زندگی می‌کنند. تابستان امسال، پس از آن که دولت ترامپ قانون موسوم  به قانون قیصر را زیر عنوان حمایت از شهروندان سوریه وضع کرد، این محرومیت خیلی وخیم‌تر شد. نام این قانون برگرفته از نام عکاسی سوری است که از قتل هزاران نفر از مردم به دست حکومت، مدارک مستندی تهیه کرد. این قانون از ۱۷ ژوئن به اجرا در آمد و تحریم‌های اقتصادی شدیدی را علیه سوریه عملی کرده است که اقتصاد آن پیش از آن هم رو به فروپاشی بود.

سوریه با تحریم‌های جدید تحت محاصره اقتصادی کامل قرار گرفته است که افزایش قیمت‌ها، فروپاشی ارزش پول سوریه، و کمبود مواد غذایی و سایر مایحتاج را در پی داشته است. ظاهراً هدف از این قانون حمایت کردن از شهروندان عادی در برابر حکومت سوریه بوده است، اما در عمل به فقر، سوء‌تغذیه و آسیب‌پذیری در برابر کرونا دامن زده است. مردم کوچه و خیابان می‌گویند بین خریدن ماسک و نان یکی را باید انتخاب کنند.

با آن که وضعیت آقای حلوانی از بسیاری از مبتلایان در دمشق اندکی بهتر است، داروهایی که باید بخرد خیلی گران است. او می‌گوید بعد از آن که دکتر گفت نتیجه آزمایش کرونای وی مثبت شده است، «دستکش به دست و ماسک به صورت زدم و راهی داروخانه شدم و مقداری قرص‌های پاراستامول، آنتی‌بیوتیکی به نام آزیترومیسین و ویتامین ث خریدم.» او گوشزد می‌کند، کسی که در سوریه کرونا گرفته باشد، بابت هزینه‌های درمان دست‌کم باید ماهی ۲۵ هزار پوند سوریه (۷.۶۱ پوند بریتانیا) کنار بگذارد که از نصف درآمد ماهانه بسیاری از مردم بیش‌تر است. او می‌گوید: «به همین دلیل است که شمار تلفات شدیداً رو به افزایش است. فقر دارد مردم را می‌کشد، نه بیماری. مردم از گرسنگی نمی‌میرند، از بی‌دارویی می‌میرند، چون پول خرید دارو ندارند.»

اغلب مردم سوریه نمی‌خواهند بپذیرند که به کرونا مبتلا شده‌اند، چون فکر می‌کنند کاری از دست‌شان برنمی‌آید و دوست ندارند از جامعه طرد شوند. آقای حلوانی می‌گوید در محله‌شان ده‌ها نفر مبتلا شده‌اند، اما کتمان می‌کنند و به درمانگاه یا بیمارستان نمی‌روند. آقای حلوانی از یکی از همسایگان که بدحال بود و سرفه می‌کرد، پرسیده است: «کرونا گرفتی؟» و او در پاسخ گفته است: «چیزی نیست آنفولانزای عادی است». بعد از یکی از پرستاران درمانگاه محله می‌شنود که آن مرد کرونا گرفته بوده است.

خودش هم وقتی برملا کرد که کرونا گرفته است، پی برد که مبتلایان چه زود از اجتماع طرد می‌شوند.

یک هفته پس از بروز نخستین علایم، به سختی نفس می‌کشید، سینه‌اش درد می‌کرد و حس چشایی و بویایی‌ خود را از دست داده بود. دکتر گفته بود که میوه و سبزیجات زیاد بخورد، اما فقط گفتنش آسان بود. او می‌گوید: «به همسایه‌ها گفتم کرونا گرفته‌ام. دیگر کسی با من دست نمی‌داد.» صداقتش فقط سبب شد که وقتی برای خرید میوه به مغازه‌های نزدیک می‌رفت، حاضر نبودند چیزی به او بفروشند.

او می‌گوید: «تمام مغازه‌دارها از دور که مرا می‌دیدند، داد می‌زدند جلو نروم. در حالی که هم ماسک زده بودم و هم دستکش به دست کرده بودم.» مجبور می‌شد حدود یک ساعت پیاده‌روی کند و به مغازه‌های محله‌ای دیگر برود که کسی او را نمی‌شناخت و از بیماری‌اش خبر نداشت. در محله خودش حتی مینی‌بوس‌ها هم سوارش نمی‌کردند، چون راننده‌ها می‌دانستند کرونا گرفته است. می‌گوید: «وضعیت مسخره‌ای است. خیلی‌ها را در محله می‌شناسم که کرونا گرفته‌اند و پنهان کرده‌اند. ادعا می‌کنند آنفولانزا گرفته‌اند. راحت خرید می‌کنند و سوار اتوبوس می‌شوند و کسی کاری به کارشان ندارد.»