در سایه مداخلات پاکستان در امور داخلی افغانستان، به خصوص حمایت از گروه تروریستی فعال در افغانستان، روابط دو کشور همیشه با نوسانها و کشوقوسهایی همراه بوده است. با این حال، بیشترین سفرهای مقامهای سیاسی، میان افغانستان و پاکستان صورت گرفته است. از همان آغاز تقسیم شبهجزیره هند و ایجاد کشور تازهای به نام پاکستان، این دو کشور همسایه درگیر منازعات حل نشده بودهاند. دولت افغانستان ادعا دارد که بخشی از خاک پاکستان در امتداد مرز دو کشور، متعلق به افغانستان است و طبق معاهده گندمک در سال ۱۸۷۹ و تعهدات بعدی آن، باید بعد از صد سال دوباره به افغانستان مسترد شود. البته بحث خط مرزی دیورند پیچیدهتر از آن است که در این مطلب بگنجد، اما میتوان سر منشاء تنش میان پاکستان و افغانستان را همین خط دیورند دانست که افغانستان همیشه از آن به نام «خط فرضی دیورند» یاد میکند. البته نمیتوان ادعای افغانستان در قبال خط دیورند را تنها دلیل مداخلات پاکستان در امور افغانستان دانست. مسایل دیگری مانند «عمق استراتژیک» پاکستان، روابط خوب افغانستان با هند، دشمن همیشگی پاکستان، و نیاز پاکستان به دسترسی به کشورهای آسیای میانه، به سهم خود نقشی اساسی در مداخلات پاکستان در امور افغانستان داشته است. به همین دلیل سفر مقامهای پاکستانی به افغانستان و برعکس آن، همیشه پرحاشیه و پرسروصدا بوده است.
در بحبوحه مذاکرات صلح و اختلافهای حل نشده میان دو تیم مذاکره کننده در دوحه قطر، سفر دکتر عبدالله به پاکستان میتواند حاوی پیامهای مهمی باشد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پیش از انتشار خبر سفر عبدالله به اسلامآباد، خبر سفر عمران خان، نخست وزیر پاکستان، به کابل به نشر رسید. صدیق صدیقی، سخنگوی رئیس جمهوری غنی، شامگاه جمعه ۲۵ سپتامبر در توییتی نوشت که میان رئیس جمهوری غنی و نخست وزیر پاکستان گفتوگوی تلفنی انجام گرفته است و موضوع آن نیز مذاکرات صلح بوده است. طبق این توییت، رئیس جمهوری غنی از عمران خان دعوت کرده است که به کابل سفر کند و نخست وزیر پاکستان نیز آن دعوت را پذیرفته و قول داده است که در آینده نزدیک به کابل سفر کند. یک روز پس از نشر خبر گفتوگوی این دو مقام، خبر سفر قریبالوقوع عبدالله به اسلام آباد منتشر شد. بنا به گزارشهای رسانهها، عمران خان نخست در توییترش این خبر را منتشر کرد و در پی آن خبرگزاریهای داخلی افغانستان آن را بازنشر کردند.
گفته میشود که در این سفر عبدالله را یک هیئت ۵۰ نفره همراهی خواهند کرد و در اسلامآباد با رئیس جمهوری، نخست وزیر، رئیس مجلس سنا، رئیس ستاد مشترک، و رئیس سازمان اطلاعات آن کشور دیدار و ملاقات خواهند داشت. قرار است دکتر عبدالله در ادامه این سفر، به کشورهای چین، هند، ازبکستان، ترکیه و ایران نیز سفر کند تا به اجماع منطقهای در پیوند با روند صلح افغانستان دست یابد. با این حال، به نظر میرسد که مهمترین سفر عبدالله همین رفتن به اسلامآباد است.
دکتر عبدالله در ۱۲ سال گذشته هیچ سفری به پاکستان نداشته است و آخرین سفرش به اسلامآباد، برمیگردد به سال ۲۰۰۸ وبرگزاری جرگه مشترک منطقهای صلح که در آن شهر برگزار شد و دکتر عبدالله ریاست آن را بر عهده داشت.
دکتر عبدالله از منظر سیاسی به جبهه متحد شمال وابسته است که روزگاری تنها نیرویی بود که در مقابل طالبان میجنگید. به همین دلیل، دولت پاکستان روی خوش به اعضای این جبهه نشان نمیداد. گفته میشود که دلیل برکناری بخشی از اعضای این جبهه از پستهای مهم دولتی در حکومتهای قبلی افغانستان، فشار دولت پاکستان بوده است. به همین دلیل، دکتر عبدالله نیز در طول دوران تصدیاش به عنوان رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی، تمایل چندانی برای سفر به پاکستان نشان نداد. گفته میشود که سه بار سفر عبدالله به پاکستان، پس از نهایی شدن، لغو شد و دلیل آن هم مداخلات صریح پاکستان در افغانستان، از جمله آتشباری در مناطق سرحدی افغانستان از سوی ارتش آن کشور بوده است. به همین دلیل، این سفر از اهمیت زیادی برخوردار است. از سوی دیگر، عبدالله در تلاش است تا ابتکار عمل در روند صلح افغانستان را خود بهدست گیرد. رئیس شورای مصالحه ملی، میکوشد تا با به نتیجه رساندن مذاکرات صلح و ایجاد یک اجماع منطقهای برای روند صلح افغانستان، نامی برای خود در حیات سیاسی کشور کسب کند؛ نامی که در جریان کارش به عنوان رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی تا حدی زیادی پرستیژ خود را از دست داده بود. حال باید دید که برعکس مقامهای دیگر افغانستان که از سفر به پاکستان همیشه با دست خالی برمیگشتند، آیا عبدالله خواهد توانست این بار با دست پر برگردد، یا این تلاش نیز نافرجام باقی خواهد ماند.