ایو سن لوران و تاریخچه مدرن لباس بدن‌نما

نمایشگاه جدید ایو سن لوران نشان می‌دهد که او چگونه جریان پیراهن شفاف را خلق کرد

تصویر ترکیبی  از دو لباس قدیمی و جدید از خانه مد سن لوران / Saint Laurent/AFP

نمایشگاهی جدید در موزه همنام ایو سن لوران در پاریس سیر خلق و چگونگی استفاده او از پارچه‌های شفاف و بدن‌نما را به تصویر کشیده است.

سابرینا کارپنتر در پاکو رابان، الی گولدینگ در زهیر مراد و فلورانس پیو در والنتینو تنها برخی از ده‌ها ستاره‌ای بودند که نازک‌ترین پارچه‌ها را بر تن آنان دیدیم و ۲۰۲۳ سال لباس‌های شفاف و بدن‌نما بود؛ موجی که با توجه به مجموعه‌های جدید والنتینو، اسکیاپارلی و رولاند وندر کمپ و هفته مد پاییز و زمستان نیویورک، در سال ۲۰۲۴ هم ادامه خواهد یافت.

پس‌ از آنکه «تور و دانتل» در سال ۲۰۲۳ به کانون توجه نمایش‌ها تبدیل شد، حالا موزه ایو سن لوران در پاریس ریشه‌های تاریخی ظاهر محبوب امسال را در گذر زمان بررسی کرده است.

نمایشگاه «شفاف: آفریده‌های زلال ایو سن لوران» (Sheer: The Diaphanous Creations of Yves Saint Laurent) که روز جمعه ۹ فوریه ۲۰۲۴ در موزه همنام این طراح در پاریس افتتاح شد، بر کارهای پیشگامانه این طراح نوری تازه‌ می‌تاباند.

سنت لوران اولین ظاهر شفاف را برای مجموعه مد فاخر پاییز ۱۹۶۶ خلق کرد؛ لباسی از پارچه نازک و بدن‌نمای سیگالین (Cigaline fabric). او دو سال بعد، از یکی از اثیری‌ترین ظاهرهایش رونمایی کرد: بلوز شفاف یقه پاپیونی با دامن پر شترمرغ. بالاتنه این طرح سینه دنیله لوکه، مدل این لباس، را به طور کامل به نمایش می‌گذاشت. ایو سن لوران اولین طراحی بود که در طرح‌هایش نوک پستان را آزاد کرد و نپوشاند.

پیشرفت صنعت نساجی و تولید انبوه پارچه‌های ظریفی مانند دیافانوس (diaphanous) در اروپای بعد از جنگ که مدت‌ها بود پارچه خوب و مرغوب کالایی افسانه‌ای و دور از دسترس به شمار می‌رفت، به طراحانی مانند او اجازه داد جسورانه به سراغ اجرای ایده‌هایشان بروند.

طرح‌های او چون ابزاری برای آشکار کردن قدرت زنان در زمانه تغییرات بنیادین نگرش به جنسیت‌ بود. به لحاظ نظری، بدن‌نما بودن با کارکرد لباس که پوشاندن بدن، پنهان کردن یا محافظت از آن است، ناسازگار است اما ایو سن لوران که شیفته این تناقض و نقش قدرتمند پارچه‌های بدن‌نما در کارش بود، جسورانه این تضادها را با هم آشتی داد و زنان را تشویق می‌کرد که در بدن خودشان احساس قدرت کنند.

در کتاب «پرسش‌هایی از سن لوران درباره سن لوران» از قول او نقل‌ شده است: «من مدت زیادی است که با پارچه‌های دیافانوس کار می‌کنم. نکته مهم این است که ماهیت مرموز آن‌ها را حفظ کنید... فکر می‌کنم بهترین کار ممکن را برای آزادی زنان انجام داده‌ام. من لباس‌هایی خلق کردم که کاملا با قرن بیست‌ویکم هماهنگی داشتند.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

السا یانسن، مدیر موزه سن لوران، در نشریه مد «دبلیو دبلیو دی» (WWD) اشاره می‌کند که سن لوران ذات و عصاره زمانه را تمام و کمال به تصویر کشیده و با تحولات فرهنگی آن سال‌ها همسو بوده است. او خاطرنشان کرد که سن لوران چند سال قبل از آن، زمانی که در خانه مد کریستین دیور کار می‌کرد، هم سبک پیشرو دیگری ارائه کرده بود: لباس ذوزنقه‌ای. این ظاهر که مقدمه‌ای بر سبک ای (A) یعنی گشاد شدن از شانه تا سجاف و نادیده گرفتن کمر و باسن بود، کمری شل و چین‌خوردگی و حجم زیادی داشت و بدن را کاملا پنهان می‌کرد.

او با لباس‌های شفاف و بریدگی‌های حساب‌شده، به سایر اعضای بدن برای قرار گرفتن در معرض دید فرصتی برابر می‌داد. با خاطر آوردن هر یک از این لباس‌ها که پیچ‌و‌تاب‌های بدن را از پشت پارچه‌های نازک نمایش می‌دهند، روی فرش قرمزهای امروزی آسان است.

یانسن معتقد است آنچه ما در صحنه‌های نمایش مد و فرش‌ قرمزها می‌بینیم، ادامه همین راه است. او افزود: «همه این ستاره‌های زن در صنعت موسیقی که می‌خواهند ببینید چگونه در بدنشان راحت‌اند... این راهی است برای زنان تا بدنشان را در قامت یک نیرو در نظر بگیرند. کار با پارچه‌های شفاف، بدن زن را در جلو و مرکز قرار می‌دهد تا زنانگی طغیانگر و سرکش را به نمایش بگذارد و سن لوران کارش را حمایت از آزادی زنان می‌دانست.»

یانسن افزود که خانه مد سن لوران هنوز هم پیراهن شفاف یقه پاپیونی را تولید می‌کند: «با گذشت بیش از ۶۰ سال، هنوز هم مهم است. طراحان هنوز از کارهای سن لوران الهام می‌گیرند. این پارچه‌ از نظر فنی و خلاقانه، بسیار هیجان‌انگیز است، زیرا می‌توانید با بدن بازی کنید و درعین‌ حال با ساختار لباس نیز بازی کنید.»

مجموعه‌ای از طراحی‌های خود سن لوران که از آثار فرانسیسکو گویا، نقاش اسپانیایی، الهام گرفته‌ شده است، یکی از قوی‌ترین الهام‌های او را به‌تفصیل شرح می‌دهد.

در این نمایشگاه ۴۰ لباس در کنار الگوها و طرح‌های اصلی و همچنین کلاه، جواهرات و دیواری پر از ماسک‌های توری به نمایش درآمده‌اند.

این نمایشگاه تا ۲۵ اوت ادامه خواهد داشت. خلاقیت‌های بی‌نظیر ایو سن لوران به بازدیدکننده اجازه می‌دهد بینش هنری، ادراکی و شاعرانه این هنرمند بزرگ را کشف کند. شورش خلاقانه او علیه ممنوعیت‌های جاری جامعه امروز بیش از هر زمان دیگری الهام‌بخش است.

بیشتر از مُد و زیبایی