ایران در رقابت‌های ترکیه و اروپا در شمال سوریه تماشاگر است

طبق گزارش نشریه فارن پالیسی، بنا به درخواست دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، بریتانیا و فرانسه تصمیم  گرفته‌اند نیروهای نظامی به شمال سوریه و در شرق رود فرات ارسال کنند. قرار است این نیروها در امتداد مرز مشترک با ترکیه و در مناطقی که تحت کنترل نیروهای دموکراتیک کرد سوریه قرار دارد، به فعالیت بپردازند.

رقابت بر سر افزایش نفوذ در سوریه

در نشستی که میان امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه و هیئتی از فعالان سوریه متشکل از اعراب، کردها و مسیحی‌های سوریه در کاخ الیزه پاریس در روز ۲۹ مارس ۲۰۱۸ صورت گرفت، موضوع نقش آینده فرانسه در مناطق تحت کنترل گروه‌های مسلح کردی و مخالفان رژِیم بشار اسد در شمال سوریه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. با گذشت چند ماه از این نشست، دونالد ترامپ در صدد خروج نیروهای آمریکایی از سوریه شد، مسئله‌ای که فرانسه را وادار به ارسال سریع نیرو های فرانسوی در مناطق یاد شده به ویژه در شهر منبج کرد تا مانع پیشرفت نیروهای ترکیه به مناطق داخلی سوریه شود. از هنگام تصرف شهر عفرین توسط ترکیه، نیرو‌های این کشور سعی دارند نفوذ خود را در مناطق شمالی سوریه گسترش دهند و مانع اقدامات خود سرانه‌ی نیروهای کردی شوند.

حضور نیروهای فرانسوی در سوریه، به خصوص در شمال این کشور، از زمانی آغاز شد که قیام مردمی سوریه تبدیل به رویارویی نظامی شد و دولت فرانسه تصمیم به ارسال نیرو به سوریه گرفت تا واحدهای نظامی سوریه را که در حال مبارزه برای بازگرداندن شهر منبج از کنترل داعش بودند، حمایت و همکاری کند. تصمیم فرانسه برای اعزام نیرو به شمال سوریه حاکی از آن است که بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای هنوز سوریه را میدان رقابت و هم‌چشمی می‌دانند. در تلاطم این رقابت‌ها و به منظور گسترش نفوذ در سوریه، ایران با روسیه در مخالفت است و ترکیه با کشور‌های اروپایی در تضاد و زور آزمایی است. رقابت کنندگان در برخی از موارد برای این‌که سهم بیشتری در آینده سوریه داشته باشند، دست به اقداماتی می‌زنند که مانع رسیدن به یک راه حل مسالمت‌آمیز برای بحران سوریه می‌شود.

 امتناع دولت آلمان از پذیرش درخواست ترامپ مبنی بر فرستادن نیروهای نظامی آلمان به سوریه، این مفهوم را می‌دهد که ایالات متحده قصد دارد نیروهای خود را از سوریه خارج کند و با استفاده از جایگزینی آنها با نیروهای اروپایی (ناتو)، نفوذ خود را در سوریه از دست ندهد. البته ایالات متحده در گذشته نیز تصمیم به خارج کردن تمامی نیروهای آمریکایی از سوریه گرفته بود که پس از اصرار فرماندهان نظامی آمریکا که خروج نهایی نیروهای خود را از سوریه به ضرر ایالات متحده می‌پنداشتند، تعداد ۲۰۰ تن از نیروهای آمریکا در شهر رقه باقی ماندند. عدم حضور نیروهای آمریکایی و اروپایی در شمال سوریه، می‌تواند فرصت درگیری میان نیروهای سوریه تحت حمایت روسیه و ایران با نیروهای ترکیه را فرهم کند. افزون بر آن، نبود موانع در شمال سوریه به سود ترکیه تمام می‌شود، زیرا این کشور تلاش می‌کند برای سرکوب کردهایی که خود آنها را تروریست می‌خواند، به عمق خاک سوریه پیشرفت کند. افزایش نفوذ ترکیه در سوریه، رقیب تازه‌ای را وارد میدان رقابت کشورهای قدرتمند می‌کند که در نتیجه منجر به تضعیف نقش کشورهای دیگر در سرنوشت منطقه می‌شود.

ایران معتقد است که جان بولتن، مشاور امنیت ملی آمریکا موافقت کشورهای فرانسه و بریتانیا برای ارسال نیروهای نظامی به شمال سوریه که جای خالی نیروهای آمریکایی خارج شده از سوربه را پر خواهد کرد به عنوان یک پیروزی و دستاورد تلقی می‌کند. البته ایران که ارتباطات گسترده‌ای با جریان‌های مختلف سیاسی نظامی در شمال عراق، به ویژه با نیروهای کرد دارد، نمی‌خواهد با نیروهای تازه وارد بریتانیا و فرانسه در شمال سوریه سر و کاری داشته باشد، طوری‌که در گذشته نیز هیچ ارتباطی با نیروهای آمریکایی مستقر در شمال سوریه نداشت. ایران حضور این نیروها را در شمال سوریه نگران کننده می‌خواند.

از سوی دیگر، تصمیم بریتانیا و فرانسه برای ارسال نیرو به شمال سوریه زمانی صورت می‌گیرد که ایران سرگرم گفتگو با جناح‌های کرد سوریه در مورد آینده مناطق شمال دریای فرات است. ایران تلاش دارد در پرتو ضمانت‌های روسیه و ایران میان جناح‌های کرد و دولت سوریه هماهنگی ایجاد کند تا این‌که مناطق یاد شده در کنترل دمشق قرار گیرد.

به باور ایران، حضور نیروهای بریتانیا و فرانسه در شمال سوریه جز اینکه منافع دو کشور مزبور را در مرحله‌ بازسازی سوریه تأمین کند نمی‌تواند هیچ سود دیگری برای تحولات سوریه داشته باشد.

با توجه به فراهم شدن زمینه‌ی بهره برداری‌های ایران از سوریه، دولت ایران از حضور نیروهای بریتانیا و فرانسه در شمال سوریه نگرانی ندارد به ویژه این که روسیه آماده است در مقابله با تهدیدهای احتمالی نیروهای اروپایی به کمک ایران بشتابد.