ساعت ۱۲:۳۲ بامداد ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۸، قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، و ابومهدی المهندس، از فرماندهان حشد شعبی، و هشت نفر از همراهانشان در حمله پهپادی ایالات‌متحده آمریکا در جاده اصلی فرودگاه بین‌المللی بغداد کشته شدند. دونالد ترامپ، رییس جمهوری ایالات متحده آمریکا، که پیش‌تر به‌دنبال سیاست پرهیز از درگیری نظامی گسترده با ایران، پیشنهاد مشاوران و فرماندهان نظامی خود مبنی‌بر ترور قاسم سلیمانی در تاریخ هفتم دی‌ماه را نپذیرفته بود، درنهایت به نیروهای اطلاعاتی و نظامی تحت امر خود چراغ سبز نشان داد تا این مهم‌ترین فرمانده و رهبر نظامی رژیم جمهوری اسلامی را در بغداد شکار کنند.
سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن با حمله راکتی به پایگاه کی-۱ در کرکوک و قتل یک پیمانکار نظامی آمریکا در تاریخ ششم تیرماه ۱۳۹۸ و سپس حمله به سفارتخانه ایالات‌متحده آمریکا در منطقه سبز بغداد در تاریخ ۱۰ تیر۱۳۹۸، مقامات امنیتی، نظامی و دولتی ایالات متحده آمریکا را به تصمیم‌گیری برای کشتن قاسم سلیمانی ترغیب کردند. این اقدام در راستای ایجاد رعب و وحشت در میان سران رژیم جمهوری اسلامی به‌خصوص علی خامنه‌ای، رهبر آن، صورت گرفت. در این گزارش به دلایل این موضوع و چگونگی انجام این عملیات هوایی می‌پردازیم.
حمله راکتی مرگبار حشد شعبی به پایگاه «کی-۱» در کرکوک در ششم دی‌ماه ۱۳۹۸
همه‌چیز از ساعت ۱۹:۲۰ عصر ۶ دی ۱۳۹۸ آغاز شد. تیپ ۴۵ حشد شعبی موسوم‌به «کتائب حزب‌الله» به دستور سپاه قدس، ۳۱ راکت ۱۰۷ میلی‌متری فجر-۱ ساخت ساصد (سازمان صنایع دفاع ایران) را که وزنی بالغ بر ۱۸ کیلوگرم و بردی حدود هشت کیلومتر دارند، به پایگاه هوایی کِی-۱ (K-1)، که محل حضور نیروهای آمریکایی بود، شلیک کرد. در نتیجه این حمله، یک نیروی پیمانکاری غیرنظامی آمریکایی با اصلیت کرد عراقی به نام «نورِس ولید حمید» بر اثر جراحات ناشی از برخورد این راکت‌ها به محل استقرار نیروهای آمریکایی در این پایگاه کشته و شماری دیگر از نیروهای آمریکایی مجروح شدند.
حمله راکتی به پایگاه کی-۱ یکی از ۱۱ راکت‌پرانی کتائب حزب‌الله در فاصله زمانی هفتم آذر تا هفتم دی‌ماه ۱۳۹۸ بود که به پایگاه‌های مورد استفاده نیروهای آمریکایی عملیات ضد داعش «عزم راسخ» (Inherent Resolve) همچون کمپ تاجی و فرودگاه بین‌المللی بغداد و همچنین اماکن دیپلماتیک مثل سفارتخانه این کشور در منطقه سبز بغداد، انجام شد؛ آن‌ها حملاتی بودند به فرمان مقام‌های رژیم جمهوری اسلامی که از سیاست پرهیز از جنگ دولت ترامپ مطلع بودند و تصور نمی‌کردند نیروهای آمریکایی به آن‌ها واکنش نشان دهد.
اما از آنجا که پیش‌تر مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرده بود خط قرمز کشورش کشته شدن حتی یک شهروند آمریکایی در حملات شبه‌نظامیان وابسته به رژیم جمهوری اسلامی است، کشته شدن «نورِس ولید حمید»، دولت آمریکا به ریاست دونالد ترامپ را مجاب کرد تا با انجام یک حمله هوایی گسترده علیه تیپ ۴۵ حشد شعبی، یعنی کتائب حزب‌الله، که عامل حملات راکتی به پایگاه‌های آمریکا و اماکن دیپلماتیک آن در سال ۲۰۱۹ بودند، سپاه قدس، حشدشعبی و مهم‌تر از همه، سران رژیم تهران را تنبیه کند.
حمله تنبیهی نیروی هوایی آمریکا به حشد شعبی و واکنش این نیرو
به دنبال قتل یک شهروند آمریکایی در حمله راکتی کتائب حزب‌الله یا تیپ ۴۵ حشد شعبی به پایگاه کِی-۱، دولت آمریکا به فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا دستور انجام یک حمله هوایی گسترده علیه مراکز فرماندهی و انبارهای مهمات کتائب حزب‌الله در عراق و سوریه را صادر کرد و در پی آن، جنگنده-بمب‌افکن‌های ضربتی اف-۱۵ئی از اسکادران ۴۹۴ شکاری اعزامی به پایگاه شهید موفق‌السلطی در اردن که برای شرکت در عملیات ضد داعش «عزم راسخ» در آنجا حضور داشتند، در تاریخ هشتم دی‌ماه ۱۳۹۸، برای این منظور به پرواز درآمدند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در نتیجه این حملات گسترده در غرب عراق و شرق سوریه که ساعت ۱۹:۰۰ به‌وقت محلی صورت گرفت، ۲۵ نفر از اعضای کتائب حزب‌الله شامل ۱۹ نفر با ملیت عراقی و شش نفر با ملیت سوری کشته و ۵۵ نفر دیگر هم مجروح شدند. بر اساس اعلام رسمی مقام‌های امنیتی عراقی و همچنین حشد شعبی، چهار فرمانده محلی این نیرو، از جمله ابوعلی خزعلی، در میان کشته‌ها بودند. در این عملیات، مقادیر بسیار زیادی از تسلیحات و مهمات این نیروی شبه‌نظامی وابسته به سپاه قدس، شامل یک محموله مخفی‌شده در فرودگاه درحال ساخت کربلا، در حمله با بمب‌های هدایت لیزری و ماهواره‌ای پرتاب‌شده از جنگنده‌های اف-۱۵ئی استرایک‌ایگل (F-15E Strike Eagle) اسکادران ۴۹۴ شکاری نیروی هوایی آمریکا نابود شدند.
به دنبال کشته شدن ۲۵ نفر از نیروهای حشد شعبی، به‌ویژه ابوعلی خزعلی، سپاه قدس و حشد شعبی تصمیم به انتقام گرفتند، انتقامی که درنهایت به شکل یک تظاهرات اعتراضی و حمله نیروهای حشدشعبی به سفارت آمریکا در منطقه سبز بغداد و در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۹۸ انجام شد. در جریان این حمله، ساختمان پذیرش و ورودی سفارتخانه به آتش کشیده شد، شبه‌نظامیان غیرمسلح درها و موانع ورودی را شکستند، پوسترهای ضدآمریکایی به دیوار ساختمان سفارت چسباندند و روی دیوارها با اسپری رنگ شعارهایی ضدآمریکایی به همراه نام «قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس» نوشتند.
نیروهای امنیتی و تفنگداران دریایی آمریکایی که به علت تصمیم ترامپ مبنی‌بر کم کردن تعداد و خروج نیروهای آمریکایی از عراق، کاهش یافته بودند، موفق نشدند از این حمله و ورود شبه‌نظامیان به محوطه سفارت جلوگیری کنند و تنها به مدد درهای ضدگلوله و ضدانفجار ساختمان اصلی، از ورود آن‌ها به داخل آن ممانعت شد. این ضعف امنیتی موجب نگرانی ترامپ شد، زیرا در دوران ریاست جمهوری او، وجهه کشورش در عرصه بین‌الملل به دست شبه‌نظامیان حشدالشعبی با هدایت سپاه قدس به رهبری قاسم سلیمانی، تخریب شده بود.
دونالد ترامپ که همواره باراک اوباما را به‌خاطر انجام ندادن اقدام نظامی علیه ایران به‌منظور حفظ وجهه آمریکا در عرصه بین‌الملل، پس از دستگیری ملوانان نیروی دریایی این کشور به‌دست نیروهای ویژه نیروی دریایی سپاه در تاریخ ۲۲ دی ۱۳۹۴، سرزنش می‌کرد، حال خود با شرایطی مشابه مواجه شده بود. شرایطی که لازم بود با انجام یک اقدام تنبیهی بزرگ وجهه آمریکا در عرصه بین‌الملل را حفظ کند، اعتبار ترامپ را بازگرداند و از اثر منفی این حمله بر میزان محبوبیت و اعتبار خود بین مردم آمریکا، به‌خصوص طرفدارانش، پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰، جلوگیری کند.
چگونه قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس و همراهانشان شکار شدند؟
حضور گسترده تجهیزات و ادوات شناسایی بصری، الکترونیکی و رادیویی نیروهای نظامی و امنیتی آمریکا در منطقه خاورمیانه شامل پهپادهای رزمی/شناسایی ام کیو-۱ سی عقاب خاکستری (MQ-1C Grey Eagle) هوانیروز (هواپیمایی نیروی زمینی) ارتش آمریکا در کمپ تاجی و عین‌الاسد، پهپادهای ام کیو-۱ بی پردیتور (MQ-1B Predator) سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در پایگاه هوایی عین‌الاسد و ام کیو-۹ ریپر (MQ-9 Reaper) مستقر در پایگاه هوایی علی‌السالم در کویت و همچنین هواپیماهای جاسوسی یو-۲اس ملقب به «خانم اژدها» (U-2S Dragon Lady) و آر سی-۱۳۵دبلیو «ریوِت جوینت» (RC-135W Rivet Joint) نیروی هوایی آمریکا مستقر در پایگاه هوایی الظفره که به‌طور روزانه و یا هفتگی در جریان عملیات ضد داعش عزم راسخ قرار داشتند، این امکان را برای دولتمردان آمریکایی و فرماندهان نظامی این کشور فراهم می‌کرد تا به‌راحتی نیروهای ایرانی سپاه قدس، به‌خصوص شخص قاسم سلیمانی را زیر نظر داشته باشند.
درنهایت در تاریخ ۱۲ دی ۱۳۹۸، رییس جمهوری ایالات‌متحده آمریکا با پیشنهاد فرماندهان و مشاوران امنیتی خود مبنی‌بر تنبیه ایران و شبه‌نظامیان آن، با کشتن فرماندهان سپاه قدس و حشد شعبی موفقت کرد و در نتیجه آن، در بامداد روز ۱۳ دی ۱۳۹۸، قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس و هشت نفر از همراهانشان پس از بازگشت از سفر دمشق با پرواز شماره ۵۰۱ هواپیمایی شام‌وینگز، در جریان یک حمله پهپادی در مجاورت فرودگاه بین‌المللی بغداد کشته شدند. رسانه‌های آمریکایی به نقل از مقام‌های این کشور، نوع پهپادی که دو تیر موشک اِی جی اِم-۱۱۴ هلفایر (AGM-114 Hellfire) را به‌سمت خودروی حامل سلیمانی شلیک کرده بود، ام کیو-۹ ریپر معرفی کردند. البته از آن‌ها به اشتباه در رسانه‌ها به‌عنوان یک پهپاد سرویس اطلاعات مرکزی آمریکا نام برده شد درحالی‌که سیا تنها از پهپادهای کوچک‌تر و قدیمی‌تر پردیتور استفاده می‌کند.
با توجه به تعداد بالای موشک‌های شلیک‌شده به‌سمت کاروان خودروهای حامل قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس و همراهانشان، به نظر نمی‌رسد که تنها یک پهپاد ام کیو-۹ در این عملیات مورداستفاده قرار گرفته باشد. این احتمال وجود دارد که در کنار ریپر به پرواز درآمده از پایگاه علی‌السالم کویت، پهپادهای شناسایی-رزمی ام کیو-۱بی سیا مستقر در پایگاه عین‌الاسد هم در این عملیات شرکت داشته‌اند. اگرچه نوع پهپادهای شرکت‌کننده در عملیات کشتن قاسم سلیمانی امروز مشخص است، اما دقیقا مشخص نیست که دو موشک هلفایر منهدم‌کننده خوروی حامل او را پردیتور سیا شلیک کرد یا ریپر نیروی هوایی آمریکا.
کشته شدن قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس سبب شد تا نیروی هوافضای سپاه پاسداران در تاریخ ۱۸ دی ۱۳۹۸ یک حمله موشکی به پایگاه عین‌الاسد انجام دهند و آن را عملیات انتقامی موفقیت‌آمیز جلوه بدهند، اما در صبح روز عملیات، به علت ضعف و بی‌کفایتی فرماندهان این نیرو، پرواز پی‌اس۷۵۲ شرکت هواپیمایی اوکراین مورد هدف یک سامانه تور ام۱ نیروی هوافضای سپاه قرار گرفت و سقوط کرد.
اما درنهایت کشتن قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس سبب شد تا از اقدام‌های تهاجمی سپاه قدس و حشد شعبی به اماکن دیپلماتیک و پایگاه‌های نظامی محل استقرار نیروهای آمریکایی، برای مدت‌زمانی طولانی به‌شدت کاسته شود.
