مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده روز چهارشنبه موضع آمریکا درباره مساله غنی‌سازی در ایران را که پس از گفته‌های استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه مبهم شده بود، روشن‌تر کرد.
روبیو در پادکست «صداقت» Honestly به میزبانی بَری وایس به‌طور واضح گفت که جمهوری اسلامی می‌تواند برنامه هسته‌ای غیرنظامی بدون غنی‌سازی داشته باشد.
ویتکاف پس از دور نخست مذاکرات با جمهوری اسلامی در عمان گفته بود که تهران به غنی‌سازی بیش از ۳.۶۷ درصد نیاز ندارد که به پذیرش انجام غنی‌سازی تا این سطح در داخل ایران تعبیر شد.
او یک روز بعد در حالی که دیگر مقامات دولت ترامپ از برچیدن برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی صحبت می‌کردند گفت که ایران باید برنامه غنی‌سازی و تسلیحاتی را متوقف کند.
این چرخش موضع همزمان با جلسه ترامپ با مقامات کابینه‌اش در «اتاق وضعیت» کاخ سفید درباره ایران، همچنان تردید‌ها درباره اینکه خط قرمز آمریکا درباره غنی‌سازی در ایران چیست را روشن نکرد.
اکنون روبیو به روشنی می‌گوید که جمهوری اسلامی فقط در صورتی می‌تواند اورانیوم غنی‌شده داشته باشد که آن را وارد کند.
مجری در این پادکست از او پرسید: برخی از کسانی که شاهد روند این مذاکرات هستند و همچنین کسانی که توافق برجام و سپس فروپاشی آن را دنبال کرده‌اند، هشدار می‌دهند که این توافق در مسیر مشابه یا حتی ضعیف‌تری نسبت به برجام قرار دارد. یکی از دلایلی که آنها چنین می‌گویند، مصاحبه‌ای است که استیو ویتکاف انجام داده و در آن گفته که هدف باید این باشد که غنی‌سازی اورانیوم ایران به حدود ۳.۵ درصد برای مصارف غیرنظامی محدود شود و مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. منتقدان می‌گویند این نشانه‌ی بسیار بدی است، زیرا می‌پرسند چرا موضع آمریکا نباید غنی‌سازی صفر و حذف کامل برنامه هسته‌ای باشد؟
روبیو در پاسخ به این پرسش گفت: بله. خب، فکر می‌کنم استیو بعدا توضیح داد که منظورش این بوده که این میزان، سقفی است برای آنچه به آنها اجازه وارداتش برای برنامه داخلی‌شان داده می‌شود. و آنها اکنون همین کار را انجام می‌دهند. آنها یک راکتور هسته‌ای دارند که از روسیه اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۳.۶۷ درصد وارد می‌کند، و این همان چیزی است که شما برای آن نیاز دارید — اما خودشان آن را غنی نمی‌کنند. بنابراین فکر می‌کنم نکته‌ای که استیو سعی داشت در آن مصاحبه مطرح کند — و بعدا هم آن را روشن کرد — این بود که او درباره سطح غنی‌سازی‌ای صحبت می‌کرد که به آنها اجازه داده خواهد شد، یعنی سطحی از مواد غنی‌شده‌ای که می‌توانند از خارج وارد کنند، مثل کاری که چندین کشور دیگر در دنیا برای برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای غیرنظامی‌شان انجام می‌دهند.
البته این نخستین بار نیست که بحث‌های مربوط به غنی‌سازی صفر و واردات اورانیوم غنی‌شده در جریان پرونده هسته‌ای ایران مطرح می‌شود. در دولت‌های قبلی آمریکا هم چنین طرح‌هایی مطرح شد اما با پافشاری تهران بر انجام غنی‌سازی در داخل خاک ایران مواجه شد.
در حال حاضر نیز چهره‌هایی مانند عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی که ریاست تیم مذاکره‌کننده با آمریکا را بر عهده دارند، می‌گویند که بحث غنی‌سازی قابل مذاکره نیست.
روبیو علاوه بر موضوع غنی‌سازی به این نکته نیز اشاره کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، مصمم است مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شود و ترجیح می‌دهد این هدف از طریق مذاکره حاصل شود نه اقدام نظامی. او تاکید کرد، آمریکا حاضر است برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران را بپذیرد، مشروط بر اینکه شامل غنی‌سازی اورانیوم نباشد.
روبیو گفت: «ما خواهان جنگ نیستیم. این رئیس‌جمهوری نیست که با وعده شروع جنگ‌ها روی کار آمده باشد. همان‌طور که به‌روشنی گفته، ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند و او هر حقی را برای جلوگیری از این موضوع محفوظ می‌داند، اما ترجیح می‌دهد این مسئله بدون نیاز به توسل به زور، چه از سوی ما و چه دیگران، حل شود. او ترجیح می‌دهد این موضوع از طریق مذاکره حل‌وفصل شود.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
روبیو ضمن حمایت از ویتکاف در مذاکرات هسته‌ای با ایران، گفت: «ما مذاکره‌کنندگان خوبی داریم. ما با آنها مذاکره خواهیم کرد. اگر ایران خواهان برنامه هسته‌ای غیرنظامی باشد، می‌تواند مانند بسیاری دیگر از کشورها، مواد غنی‌شده را وارد کند.»
روبیو در عین حال تاکید کرد که «جنگ با ایران بسیار پیچیده خواهد بود» و افزود: «هر اقدام نظامی در خاورمیانه در این مقطع، چه علیه ایران از سوی ما یا کشور دیگری، می‌تواند به یک درگیری گسترده‌تر منجر شود.» روبیو افزود این درگیری فرضی «از نوع درگیری‌هایی نخواهد بود که مردم به تماشایش در تلویزیون عادت کرده‌اند، مثلا چند پهپاد ساقط شده‌اند و ما صد مبارز را از بین برده‌ایم یا چیزی شبیه به آن. این بسیار پیچیده‌تر خواهد بود.»
دور سوم مذاکرات هسته‌ای آمریکا و ایران قرار است روز شنبه در عمان برگزار شود.
در حالی که آمریکا مدعی است جمهوری اسلامی برای توافق هسته‌ای آماده است تا از درگیری نظامی جلوگیری شود، گزارشی نشان می‌دهد که تهران در حال محصور کردن دو مجموعه تونل عمیق با لایه‌های امنیتی گسترده در نزدیکی تاسیسات اصلی هسته‌ای خود است؛ اقدامی که در پاسخ به تهدیدات آمریکا و اسرائیل تفسیر می‌شود.
موسسه علوم و امنیت بین‌المللی (ISIS) در گزارشی مبتنی بر تصاویر ماهواره‌ای جدید اعلام کرده که این تونل‌ها در دامنه کوه کُلنگ‌گَزلا، نزدیک نطنز، در حال تکمیل هستند و احتمالا به‌زودی عملیاتی خواهند شد. دیوید آلبرایت، رئیس این موسسه، گفت که ایران هنوز اجازه دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به این مجموعه‌ها را نداده است. این موضوع نگرانی‌هایی را درباره استفاده احتمالی از این تونل‌ها برای نگهداری اورانیوم بسیار غنی‌شده یا سانتریفیوژهای پیشرفته ایجاد کرده است.
ایران اعلام کرده که سانتریفیوژهای پیشرفته در این مجموعه جایگزین تاسیساتی خواهند شد که در سال ۲۰۲۰ در نطنز به دلیل خرابکاری نابود شد.
گزارش این موسسه نشان می‌دهد که این تونل‌ها در عمقی بسیار بیشتر از تاسیسات فردو در نزدیکی قم ساخته شده‌اند. تصاویر ماهواره‌ای از ۲۹ مارس، ورودی‌های مستحکم این تونل‌ها، دیوارهای بلند در مسیر جاده‌های اطراف کوه، و حفاری‌های بیشتر را نشان می‌دهند. سمت شمالی این محدوده به حلقه امنیتی تاسیسات نطنز متصل می‌شود.
به گزارش هیل، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز سه‌شنبه به‌طور ضمنی به پروژه‌هایی نظیر محصور کردن تونل‌های هسته‌ای اشاره کرد و گفت: «تلاش‌ها برای گسترش تدابیر حفاظتی در تاسیسات هسته‌ای در جریان است.»
در این میان، عراقچی، روز چهارشنبه پیش از مذاکرات عمان، به چین سفر کرد تا با مقامات این کشور مشورت کند. عراقچی گفت که هنوز برای قضاوت درباره نتیجه مذاکرات با آمریکا زود است، اما روند گفت‌وگوها را مثبت توصیف کرد.
عراقچی همچنین پس از مذاکرات روز شنبه گذشته در رم گفت که دیدار «خوب» بود و مذاکرات «رو به جلو» است.
ترامپ نیز روز دوشنبه گفت که «جلسات بسیار خوبی» درباره ایران برگزار شده است.
جمهوری اسلامی همچنین اسرائیل را به تلاش برای برهم زدن مذاکرات متهم کرد و گفت یک «ائتلاف» برای اخلال در روند دیپلماتیک شکل گرفته است. نتانیاهو و ترامپ روز سه‌شنبه تلفنی گفت‌وگو کردند و ترامپ اعلام کرد که «در همه مسائل با نتانیاهو هم‌نظر است»، هرچند به گزارش نیویورک تایمز، ترامپ پیش‌تر چند حمله اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران را برای فرصت دادن به مذاکرات، متوقف کرده بود.
