دادگاهی در روسیه الکسی ناوالنی، منتقد کرملین را به ۳۰ روز حبس محکوم کرد تا منتظر محاکمه اصلی خود باشد، اقدامی در پی قضاوتی سریع و رسیدگی بی‌سابقه و یک روزه که به نظر می‌رسد ابعاد قانونی و آیین دادرسی را نادیده گرفته است. 

این رسیدگی قضایی در آغاز روز دوشنبه در ایستگاه پلیس انجام شد، کمتر از ۲۴ ساعت بعد از آن که آقای ناوالنی در بازگشت خود به روسیه در فرودگاه شرمتیوو در مسکو بازداشت شد، بازگشتی که پس از مورد حمله قرار گرفتن با سم عصبی در ماه اوت و نجات از آن انجام می‌شد. 

برای قاضی یلنا موروزوا کمی بیش از یک ساعت طول کشید تا حکم خود علیه آقای ناوالنی را صادر کند. 

وقتی خانم موروزوا از استراحت برگشت، دادستانان کشور چیزی را که می‌خواستند گرفتند: حکم ۳۰ روز بازداشت برای تحقیقات. البته این هیچ وقت مورد تردید نبود. بیش از ۹۹ درصد محاکمات در روسیه به حکم گناهکاری متهم ختم می‌شوند و این آمار برای این مورد حتی بیشتر هم بود که یعنی ضریب خطای خیلی دقیقی داشت. 

سؤالات بدون پاسخ اصلی این است که حکم اصلی بعد از اتمام مجازات فعلی چه خواهد بود و هواداران آقای ناوالنی چگونه به آن واکنش نشان خواهند داد. کمی بعد از صدور حکم، آقای ناوالنی ویدیویی منتشر کرد که طی زمان استراحت دادگاه ضبط کرده بود و از هوادارانش خواست شنبه آینده برای تظاهرات به خیابان بریزند. 

او گفت: «این دزدان از چه می‌ترسند؟ آن‌ها می‌ترسند مردم به خیابان‌ها بیایند چون این عاملی سیاسی است که آن‌ها نمی‌توانند نادیده بگیرند. پس نترسید و به خیابان‌ها بریزید.» 

آقای ناوالنی عصر روز یکشنبه، پس از بازگشت به روسیه برای اولین بار بعد از حمله نویچاک در ماه اوت، در فرودگاه شرمتیوو مسکو بازداشت شد. افسران مرزی او را با خود بردند و بعد او از چشم هوادارانش محو شد و از همان زمان تا شروع رسیدگی در آن دادگاه فی‌البداهه از تماس با وکلای خود محروم بود. 

در ویدیویی که مدیر روابط عمومی او منتشر کرد آقای ناوالنی می‌گوید اصلا نمی‌داند چرا رسیدگی به پرونده او در ایستگاه پلیس انجام می‌شود. 

او گفت: «ما همواره شاهد بوده‌ایم که عدالت به شیوه‌های مختلف مورد تمسخر قرار می‌گیرد… اما این بیشترین درجه بی‌قانونی است. پدربزرگ در سنگر خود قایم شده و آن قدر می‌ترسد که آشکارا قانون کیفری روسیه را پاره کرده و آن را به سطل زباله انداخته است.» 

بنا به مدارک دادگاه، آقای ناوالنی به دلیل از دست دادن مهلت برای ثبت عفو خود مورد محاکمه قرار گرفت که بعد از خروج او برای درمان در آلمان اتفاق افتاد. عفو مذکور در ارتباط با حکمی تعلیقی بود که در سال ۲۰۱۴ در پرونده «ایوز روشر» صادر شد و بعدتر به دست دیوان اروپایی حقوق بشر به سبب این که انگیزه‌های سیاسی داشت، لغو شد. 

رسیدگی روز دوشنبه باعث می‌شود تخلفات آن محاکمه جزئی به نظر برسد. به هیچ روزنامه‌نگار مستقلی اجازه حضور در دادگاه داده نشد که مخالف با قانون روسیه است. با این حال، روزنامه‌نگاران رسانه‌های حکومتی در این دادگاه سرپایی کنار ماموران ماسک به صورت حضور داشتند و ظاهرا تمام آن‌ها بسیار قبل‌تر از وکلای آقای ناوالنی از این رسیدگی قضایی خبر داشتند. 

بازداشت او در حالی صورت گرفت که بسیاری از مقامات بلندپایه کشورهای دیگر خواستار آزادی آقای ناوالنی شده‌اند، از جمله جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی جو بایدن، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده و ادوارد اسنودن، افشاگر آژانس امنیت ملی آمریکا که خود اکنون در روسیه زندگی می‌کند. 

این خبر هم صرفا ادامه روند جنجال‌برانگیز کرملین در مقابله با دشمنان برجسته خود است. روز یکشنبه بعد از آن که دولت در فرودگاه محل فرود با تجهیزات کامل ضد شورش و سگ‌های نگهبان، خود را برای جنگ آماده کرده بود، باز در دقیقه آخر مسیر هواپیما را به فرودگاه دیگری در شهر تغییر داد.