«پیشونی، منو کجا می‌نشونی؟» این مثل کوتاه، ورد زبان مادربزرگ‌ها بود ولی حکایت واقعی زندگی خیلی از کوچولوها و آدم‌بزرگ‌ها است؛ آن‌ها که در زندانی در شهر خود متولد می‌شوند یا نطفه‌شان در خمارخانه‌ای بسته می‌شود و به آن‌ها می‌گویند نوزاد مافنگی! اگر می‌توانستند به جای شیر خشک، به فهرست هزینه‌های بیمارستان او، چند گرم تریاک و یک پاکت سیگار اضافه می‌کردند ولی بیمارستان و زایشگاه هم قوانین خودش را دارد!

مادران آن‌ها حتی بعد از تولد این کوچولوهای خمار هم هنوز به صرافت این نیفتاده‌اند که رگ اعتیاد را بزنند و پاک شوند. پستان‌های مادرانِ همیشه خمار، اگر هم شیری برای تغذیه نوزادان داشته باشد، ملغمه‌ای از نیکوتین و آمفتامین است. خبرگزاری‌های داخل ایران از مرگ این نوزادان خبر داده‌اند و این که بیمارستان‌ها از پذیرش نوزادان معتاد بی‌مادر، سر باز می‌زنند.

معاون دادستان مشهد، به‌تازگی گفته است که به دلیل خودداری بیمارستان‌های دولتی از پذیرش نوزادان معتاد، عده‌ای از این نوزادان فوت می‌کنند. حتی در ساعت‌هایی که نوزاد برای پذیرش بیمارستان معطل است، به دلیل دسترسی نداشتن به شیر خشک، از گرسنگی بی‌تاب می‌شود. به گفته نیره عابدین‌زاده، مدیر برنامه‌های ساماندهی کودکان کار و خیابان در مشهد و معاون دادستان مشهد، تعداد نوزادان معتاد افزایش یافته است.

باشگاه خبرنگاران جوان، به نقل از مدیر برنامه‌های ساماندهی کودکان کار و خیابان در مشهد، نوشته است که وقتی اورژانس اجتماعی نوزادان معتاد را برای درمان به بیمارستان‌های دولتی می‌برد، این نوزادان بین بیمارستان دولتی حوزه کودکان مثل بیمارستان اکبر و بیمارستان شیخ در شهر مشهد «پاسکاری» می‌شوند. خانم عابدین زاده اضافه کرده است: «در نتیجه مجبور می‌شویم برای پذیرش این نوزادان در بیمارستان‌ها، فشار بیشتری اعمال کنیم.»

 هرچند در جلسه‌ای با دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دفتر برنامه‌های ساماندهی کودکان کار و خیابان در مشهد، مقرر شده است که هماهنگی بیشتری برای پذیرش نوزادان معتاد انجام شود ولی به گفته معاون دادستان مشهد، بیمارستان‌های دولتی همچنان به دلیل همراه یا مادر نداشتن نوزادان، از پذیرش آن‌ها طفره می‌روند. معاون دادستان مشهد اضافه کرده است: «اذیت‌های بیمارستان دولتی مشهد در پذیرش نوزادان معتاد کار را به جایی می‌رساند که اورژانس اجتماعی به ستوه بیاید و دیگر نوزادی را به بیمارستان آن‌ها نیاورد و این از مواردی است که نیاز به اصلاح دارد.»

این گزارش می‌گوید در حالی که برخی از این نوزادان برای درمان نیاز به بستری شدن دارند، بیمارستان‌های دولتی در شهر مشهد نوزادان معتاد را به دلیل هزینه زیاد درمان آن‌ها، به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل نمی‌کنند و آن‌ها را سرپایی پذیرش می‌کنند.

افزایش تولد نوزادان معتاد و به دنبال آن کودکان معتاد، از تبعات زنانه شدن اعتیاد در ایران است که در دو دهه گذشته رخ داده است. پیش‌تر به دلیل رواج مصرف تریاک، زنان معتاد جمعیت کمتری را تشکیل می‌دادند ولی با ظهور مخدرهایی مثل شیشه، گل و حشیش، اکنون زنان بیشتری به سمت مصرف این نوع از مخدرها گرایش پیدا کرده‎اند.

اردیبهشت امسال، فرزانه سهرابی، معاون اجتماعی موسسه کادراس، در گفت‌وگو با ایسنا، اعلام کرد که طبق تحقیقات ۱۵ سال اخیر، میزان گرایش زنان به اعتیاد تقریبا دو برابر شده است. او به تغییر الگوی مصرف در زنان از مواد سنتی به مواد صنعتی و روانگردان اشاره کرد و افزود: به‌تازگی تغییر الگوی مصرف به گل و حشیش نیز در بین زنان دیده شده‌ است. در سال‌های اخیر، مصرف گل و حشیش در بین دانشجویان دختر نیز افزایش یافته است.

سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، در سال ۹۷ اعلام کرد که از سال ۹۰، اعتیاد در جمعیت زنان در ایران دو برابر شده و به ۱۰ درصد رسیده است. افزایش زنان معتاد یعنی افزایش تولد نوزادان معتاد و به دنبال آن رشد اعتیاد میان کودکان.

بر اساس آخرین آمارها که در سال ۹۵ منتشر شده است، روزانه ۲۰ تا ۲۰۰ نوزاد معتاد در کشور متولد می‌شود. ولی با توجه به افزایش معتادان در هر سال، می‌توان پیش‌بینی کرد که این آمار هم دچار تغییرات اساسی شده باشد.

دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر سال ۹۶ اعلام کرد سالانه هفت هزار و ۵۰۰ نوزاد معتاد در ایران متولد می‌شوند. حمیدرضا صرامی، مدیرکل تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر، اسفندماه ۹۶ به خبرگزاری ایسنا گفته بود که جمعیت زنان باردار مبتلا به اعتیاد در ایران سالانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر است ولی بررسی‌ها نشان می‌دهد که نیم درصد از این جمعیت یعنی هفت هزار و ۵۰۰ نفر، سالانه نوزادان معتاد به دنیا می‌آورند.

به گزارش دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر، غربالگری‌های انجام شده در سال ۹۵ نشان می‌دهد که از ۹۰۰ هزار زن باردار، دو هزار و ۴۳۸ نفر زنان بارداری بودند که به عنوان مادر معتاد شناخته شدند. این مرکز در سال ۹۶ اعلام کرد از هر ۱۰ نفر مصرف‌کننده مواد مخدر، در ایران، یک نفر زن است و گرایش زنان نسبت به مصرف مواد مخدر در حال افزایش است.

معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان شمالی هم می‌گوید که والدین عامل ۹۰ درصد از اعتیاد کودکان هستند. علی‌اکبر صحرانورد همچنین اضافه کرده است: «۸۰ درصد کودکان خیابانی به نحوی معتاد هستند.»

پدیده اعتیاد کودکان محصول شرایط اجتماعی و معیشتی دو دهه اخیر در ایران است. جمعیت امام علی در سال ۹۵ در گزارشی اعلام کرد که در پايان دهه ٧٠، آن‌ها نخستين موارد اعتياد را در كودكان كار و خياباني مشاهده كردند كه تحت پوشش حمايت‌هاي اين نهاد غیردولتی قرار گرفته بودند. به گفته زهرا رحیمی، مدیرعامل جمعیت غیردولتی امام علی، «سال‌های پايانی دهه ٧٠، در كوچه قالی‌شوهای دروازه غار، پسری را شناسايی كرديم كه از صبح تا شب كار می‌كرد و شب در بازگشت به محل زندگی‌اش، درآمد يك روزش را برای خريد مواد می‌داد و اگر پولش كافی نبود، به ازای هزينه مواد در همان كوچه مورد آزار جنسی قرار می‌گرفت.»

به گفته این کنشگر اجتماعی، اگر ١٠ درصد كل معتادان كشور زن هستند و اگر هر سال فقط يك‌چهارم از اين زنان باردار شوند، ما در آينده با رقم وحشتناكی از كودكان معتاد مواجه خواهيم شد. اظهارنظری که معاون دادستان مشهد با گفته‌های اخیر خود در مورد افزایش نوزادان معتاد، آن را تایید کرده است.