دروغ سیزده یا چنان که در غرب مرسوم است دروغ روز اول ماه آوریل، معلوم نیست که از یک ریشه باشند، ولی هر دو یک کاربرد دارند. مردم سر به سرهم می‌گذارند و شوخی می‌کنند. روز اول آوریل گاهی با سیزدهمین روز فروردین مقارن می‌شود. برخی طنزپردازان ایرانی دروغ سیزده را از سالیان دور در این روز به خصوص رواج داده‌اند. ولی چه کسی و کی اولین دروغ را گفته، روشن نیست.

اول آوریل در کشورهای مختلفی با فرهنگ‌های متفاوت جشن گرفته می‌شود. ولی همچنان ریشه پیدایش با حدس و گمان آمیخته، و برخی مورخان می‌گویند نامشخص بوده و رازآلود است. دروغ سرکاری روز اول آوریل همراه با حقه بازی یا دروغ گویی و شوخی و طنز وبازی‌های جالب همراه است، و در نهایت هرشخصی که دیگری را به شوخی فریب داده یا یه اصطلاح سرکار گذاشته است با صدای بلند می‌گوید: «دروغ آوریل بود!» در برخی کشورها، رسانه‌ها و شرکت‌‌های شناخته شده هم در این رسمِ طنز دست دارند و مردم را به اصلاح سرِکار می‌گذارند.

برخی از مورخان احتمال می‌دهند که دروغ اول آوریل به سال ۱۵۸۲ مربوط باشد. زمانی که فرانسه طبق خواسته شورای ترنت در ۱۵۶۳ از تقویم جولیان یا گریگوری به تقویم میلادی تغییر کرد. در تقویم جولیان، مانند تقویم هندو، سال نو همزمان با اعتدال بهاری و حدود ۱ آوریل آغاز می‌شد.

در آن زمان، کسانی که خبر تغییر تقویم دیر به آنها رسیده بود یا نتوانسته بودند تشخیص دهند که آغاز سال نو به جای اول آوریل به اول ژانویه منتقل شده، همچنان آخرین هفته مارس تا اول آوریل را جشن می‌گرفتند، و از همین رواسباب مضحکه دیگران شدند و آنها را «پخمه‌های آوریل» لقب دادند. در این رسم، حتی به پشت افرادی که دروغ آوریل را باور کرده بودند یک ماهی کاغذی می‌چسباندند که روی آن نوشته بود «ماهی آوریل»! ماهی که به سادگی صید می‌شود، نماد فرد ساده لوح و زودباور است.

در طی سال‌ها، دروغ‌های عجیب و جالب آوریل در برخی کشورها جنجال به پا کرد.

از جمله آنها خبر واژگونی برج مشهور پیزا در تلویزیون هلند در دهه ۱۹۵۰ بود. خبر درخت‌های ماکارونی هم که در تلویزیون بی‌بی‌سی پخش شد از دیگر دروغ‌های مشهور آوریل است. برنامه پانورامای این شبکه در سال ۱۹۵۷ برنامه‌ای پخش کرد که درخت‌های ماکارونی را در کشور سوئیس نشان می‌داد. بسیاری از مردم با بی‌بی‌سی تماس گرفتند و پرسیدند که چگونه درخت‌های ماکارونی را کشت می‌کنند. این واقعه ساختگی در شهر سنت آلبنز بریتانیا فیلمبرداری شده بود. شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی در سال ۲۰۰۸ گزارشی از کشف نوعی پنگوئن پرنده در قطب جنوب  پخش کرد. در این گزارش یک فیلم تلویزیونی از پنگوئن‌ها و پرواز آن‌ها تا جنگل‌های آمازون پخش شد.

دروغ سیزده در رسانه‌های ایرانی قدمت زیادی ندارد. بر اساس گزارش‌های موجود نخستین کسی که دروغ سیزده را در رسانه‌ای ایرانی منتشر کرد، اسماعیل پوروالی روزنامه نگار قدیمی و بنيانگذار و سردبير هفته نامه «بامشاد» و ماهنامه «روزگار نو»  بود که در سال ۱۳۲۲ خورشیدی به تقلید از اروپائیان دروغ سیزده را در روزنامه «نبرد» چاپ کرد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ هم بارها دروغ‌ سیزده در نشریات ایرانی و بیشتر اصلاح طلب منتشر شد. ۱۷ فروردین ۱۳۹۴ خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، نوشت:‌ «چند سالی است که روزنامه نگاران و رسانه‌های وابسته به جریان اصلاحات تلاش دارند سنتی مذموم و وارداتی با نام شوخی یا دروغ سیزده را در بین مردم باب کنند.»

روز پنج شنبه سیزدهم فروردین، ۱۳۹۴ خبرگزاری سازمان میراث فرهنگی خبری را منتشر کرد مبنی بر این که دفتر ملکه بریتانیا تصمیم گرفته است الماس کوه نور را به ایران بازپس دهد. در متن این خبر که با جزئیات کامل درج شده، علت این تصمیم، «حسن نیت ملکه و اراده او بر جبران سیاست‌های دخالت‌جویانه بریتانیا در چند قرن اخیر علیه ملت ایران» عنوان شد. خبرگزاری تسنیم در این خصوص نوشت که «همزمانی انتشار این خبر با آخرین روز مذاکرات تیم مذاکره کننده هسته ای در سوییس و اعلام بیانیه توافق هسته ای از سوی وزیر امور خارجه کشورمان، این ذهنیت را تقویت ‌کرد که اعلام بازگرداندن الماس کوه نور به ایران آن هم از سوی یکی از طرف‌های مذاکره با ایران، چندان بی ارتباط با توافقات هسته ای نبوده است.» این خبرگزاری با اشاره به انتشار خبر آزادی عبدالله اوجالان – رهبر وقت کردهای مخالف دولت ترکیه -- در روزنامه نشاط از سوی ابراهیم نبوی، طنزنویس، و خبر کج شدن و احتمال سقوط برج میلاد در روزنامه شرق اضافه کرد: «اخبار دروغ سیزده در رسانه‌های اصلاح طلب نمونه‌هایی آشکار از تلاش این جریان برای ترویج دروغ سیزده در سال‌های گذشته بوده است.»

یکی از پرسر و صداترین دروغ‌های روز سیزده فروردین را روزنامه شرق در سال ۸۴ منتشر کرد. مطلبی به قلم فرورتیش رضوانیه، طنزپرداز جوانی که عکسی خم شده از برج میلاد را در صفحه یک روزنامه با خبر سقوط این برج منتشر کرد. تیتر روزنامه شرق این بود «برح میلاد در آستانه سقوط»! در آن سال بسیاری از شهروندان تهرانی با آن که دروغ بودن خبر معلوم بود، تا پای برج میلاد رفتند که از صحت ماجرا اطمینان یابند. دروغ سیزده جنجالی روزنامه شرق به گفته نویسنده این دروغ، منجر به افت قیمت موقتی ملک در منطقه گیشا شد. بسیاری از مردم هم با نیروی انتظامی تماس گرفتند تا از امنیت منطقه اطمینان حاصل کنند و بدانند که باید منازل مسکونی خود را تخلیه کنند یا نه؟

دروغ سیزده با دورغ اول آوریل با هر پیشینه‌ای که داشته، تلاشی بوده برای خارج کردن مردم از ریل زندگی روزمره و جدی با افزودن کمی چاشنی طنز بر آن.

اما از دروغ و شوخی گذشته، قدیمی ترین حکایتی که در مورد سیزده به‌در می توان یافت این است که: «جمشید، شاه پیشدادی، روز سیزده نوروز (سیزده به‌در)را در صحرای سبز و خرم خیمه و خرگاه بر پا می کند و بارعام می‌دهد و چندین سال متوالی این کار را انجام می‌دهد که در نتیجه این مراسم در ایران زمین به صورت سنت و آیین درمی‌آید و ایرانیان از آن پس سیزده به‌در را بیرون از خانه در کنار چشمه‌سارها و دامن طبیعت برگزار می‌کنند.»  روزی به قصد شاد کردن و شاد بودن مردم برای ایجاد تفریح و سرگرمی. حالا اینکه آئین این روز چه بوده هم بسته به رسوم و عادات شهرهای و مناطق مختلف ایران به آن افزوده شده است.

مرتضی احمدی در کتاب « پرسه در احوالات ترون و ترونیا» در مورد سیزده به‌در می نویسد: «سیزده به‌در، اولین کارمون بیرون بردن سبزه‌ای بود که تو خونه زرد و پژمرده شده بود، چون معتقد بودند سبزه‌ای که در خاک زمین و آفتاب نروییده و در مدت کوتاهی زرد شده و زردی ما را به خودش گرفته، خوش یمن نیست و بایستی در چنین روزی برای دور شدنش به آب روان سپرده بشه.»

سپردن سبزه به آب روان و شادی و دورهمی، فلسفه اصلی‌ سیزده به‌در در فرهنگ ایرانی بوده، که حالا با طنز و شوخی و دروغ سیزده هم درآمیخته، و گاهی رنگ سیاسی و رسانه‌ای هم پیدا کرده است.