روزگاری تهران را با چنارهایش می‌شناختند. آن دوران تهران باغ‌شهری بود با انبوهی از درختان کشیده و سایه‌گستر چنار که با تنه‌ها و شاخه‌های بلند خود زندگی محصور می‌کردند. 

بعضی چنارهایی که امروز در تهران می‌بینیم، سال‌ها و قرن‌ها پیش کاشته شده‌اند. اما بسیاری از این درختان زیبا با گذشت زمان به واسطه‌ معماری شهری مدرن نابود شدند و تنها تعداد کمی از درختان چندصد ساله این شهر که روزی ییلاقی خوش آب‌وهوا در ایران بود باقی مانده‌اند.

از قدیم در محله‌های مختلف تهران، درختان چنار چنان نقش‌بندی مهمی داشتند که وجودشان دلیلی برای نام‌گذاری یک خیابان یا گذر می‌شد. وجود یک چنار قدیمی و تنومند بود که باعث می‌شد اهالی محل از این مشخصه برای نشانی دادن استفاده کنند و عناوینی مثل «پاچنار»، «هفت چنار»، «سیزده چنار» و «چهل چنار» وجه تسمیه یک محله شدند.

مردم به دلیل شکل خاصی که این درخت داشت و اغلب در نزدیکی امامزاده‌ها و مساجد کاشته می‌شد، به چنار احترام می‌گذاشتند. حتی برخی از مردم روی شاخه‌های این درختان پارچه‌های رنگی و اغلب سبز برای برآورده شدن نیت‌هایشان می‌بستند. اما امروزه فقط چند درخت چنار کهنسال در تهران به عنوان یادگار روزهای گذشته باقی مانده است.

چنار امامزاده یحیی

در محله چاله میدان تهران در محدوده بزرگ عودلاجان قدیم تهران، بقعه ابوالقاسم عزالدین یحیی یا امامزاده یحیی قرار دارد. قدمت بنای این بقعه به دوران سلجوقیان می‌رسد. این مکان دارای صحن وسیع، مسجد، ایوان، رواق، ضریح، حرم آینه‌کاری، سرداب، گنبد کاشی مخروطی‌شکل و همچنین سقاخانه است. سال ۱۳۱۸ ه. ش. بنای این امامزاد و صحن آن به‌طور کلی تخریب شد، اما مرقد زیارتگاه که در عمق ۴ متری زمین و در یک سرداب قرار داشت، حفظ شد.

در سال ۱۳۲۰ بنای جدید امامزاده بر اساس نقشه برج قدیمی و با همان ابعاد دوباره‌سازی و مرمت شد. بیشتر نوستالژی و خاطره مشترک مردم طهران قدیم در این منطقه، وجود چنار ۹۰۰ساله با قطر ۷ متر داخل حیاط این امامزاده است که عمری بیش از پیدایش پایتخت دارد. در واقع این چنار از زمان‌های دوری که هنوز در تهران آثاری از شهرنشینی به شکل امروزی دیده نمی‌شد، وجود داشته است. این درخت چنار در سال ۱۳۳۰ در فهرست آثار ملی به ‌عنوان کهنسال‌ترین و قدیمی‌ترین درخت چنار از سوی اداره باستان‌شناسی به ثبت رسیده است.

چنار امامزاده شعیب

در محله کن به ‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین محله‌های تهران، درختان چنار کهنسال بسیاری وجود دارد که از میان آنها، درخت چناری در جوار امامزاده «شعیب» قدیمی‌ترین آنها است.

بقعه امامزاده شعیب در محله سرآسیاب کن واقع شده و از ابنیه دارای ارزش فرهنگی تاریخی و مربوط به دوره صفویه است. در خصوص قدمت بنای بقعه گفته می‌شود که به ۹۰۰ سال پیش باز می‌گردد، اما هیچگونه اثر تاریخی یا سندی که این گفته را تایید کند یافت نمی‌شود.

بنای بقعه ۲۵ متر مربع و دارای یک حیاط کوچک و حوض آب است. ساختمان این بقعه در میان انبوه درختان بلند و سرسبز قرار دارد و اطراف آ‌ن‌را باغ‌های زیبا و نشاط‌بخش احاطه کرده است.

در کنار ساختمان بقعه درخت چنار کهنسالی وجود دارد. گفته می‌شود زمانی که امامزاده شعیب به شهادت رسیده، این درخت چنار را برای نشانه در کنار قبر او کاشته‌اند و سن این درخت را ۹۰۰ سال تخمین می‌زنند. بر اساس برخی مستندات، بنای موجود این امامزاده که پیش از آن بارها به دلایل مختلف تخریب شده است، مربوط به دوران صفویه است.

ضریح این بقعه، قدیمی و چوبی بوده که در سال ۱۳۸۲ ضریح جدیدی به دست استادکاران یزدی ساخته شده و به جای ضریح قبلی نصب شده است.

حرم این زیارتگاه بسیار کوچک است و نمای داخلی آن سفیدکاری و نقاشی شده و به تمثال‌ها و شمایل‌هایی مزین شده و توسط لامپ‌هایی با نور سبز نورپردازی شده است. پوشش سقفی بقعه از جنس شیروانی است که به رنگ سبز رنگ‌آمیزی شده است.

چنار ۸۰۰ساله سوهانک

سوهانک یکی ازآبادی‌های مهم شمیرانات در ارتفاع هزار و ۸۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است. همواره از این روستای مصفا، دید و منظره خوبی از تهران دیده می‌شود. سوهانک شرقی‌ترین‌آبادی دامنه جنوبی کوه‌های شمیران است. تهران‌شناسان، قدمت سوهانک را با چنار ۸۰۰ ساله‌اش محک می‌زنند. چناری کهن که مسجدی کوچک هم در کنار آن از قدیم‌الایام پا گرفته و اهالی را دور هم جمع می‌کرده است. چنار سوهانک حالا داخل همین مسجد قرار دارد و شاخ و برگش را بر سر رهگذران گسترانیده ‌است.

در مسجد جامع سوهانک دو اصله چنار در ضلع شمال غربی محل واقع شده‌اند. این درختان که یکی از کهنسال‌ترین درختان تهران و شمیران هستند درحال حاضر حیات دارند و تنها سر شاخه‌هایشان خشک شده‌اند. اما بیم آن می‌رود همانند چنار معروف امامزاده صالح به طور کلی از بین بروند.

محیط تقریبی درخت چنار بزرگ‌تر ۹ متر و دارای ۷ شاخه ضخیم است عمر تقریبی آن بین ۷۰۰ تا ۹۰۰ سال برآورد می‌شود. زمانی نه‌چندان دور در فرورفتگی این درخت دکان قصابی قرار داشت که ریش‌سفیدان محل از آن یاد می‌کنند. ارتفاع این درختان به بیش از ۲۰ متر می‌رسد.

چنارهای محله امامزاده قاسم

چنارهای محله امامزاده قاسم هم از قدیمی‌ترین چنارهای باقی‌مانده در شمیران است. این چنارها برخلاف دیگر چنارهای کهنسال شمیران، همچنان سرسبز و شاداب هستند.

اهالی این محله قدمت این چنارها را به دوره صفویه و آغاز شکل‌گیری محله نسبت می‌دهند؛ از زمانی که در اطراف بقعه امامزاده قاسم سکونت مردم محلی شکل گرفت و مردم ساکن این منطقه از شمیران شدند.

یکی از این چنارها در میدان اصلی امامزاده قاسم قرار دارد و چنار دیگر حدود پنجاه متر پایین‌تر از آن واقع شده است.

سیزده چنار اوین

در حد فاصل محله اوین و درکه و در انتهای خیابان سیزده چنار، سیزده چنار به‌هم چسبیده وجود دارند. حدود ۴۰۰ سال قبل درخت چنار تنومندی در محله اوین بوده که سر آن را قطع می‌کنند.

از چنار سربریده، ۱۳ چنار بیرون می‌زند. تنه درخت عمری حدود ۴۰۰ سال و درخت‌های بیرون آمده از آن عمری حدود ۲۰۰ سال دارند.

حالا تهران بدون انبوه چنارها شهر تنهایی است. روزها بسیاری از خیابان‌ها خاطره سایه‌های بلند درختان چندصد ساله را به یاد می‌آورند اما دیگر از آن درختان کشیده نشانی نیست. امید شهر به معدود چنارهایی است که در پس قرن‌ها توانسته‌اند میان دود و تمدن و سیمان و آجر باقی بمانند و در گوشه‌های مختلف شهر تبدیل به اثری طبیعی و بخشی از فرهنگ قدیمی شوند.