مجله فورچون (Fortune)، فوزیه کوفی، یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده صلح افغانستان با طالبان، را در فهرست ۵۰ رهبر بزرگ جهان در سال جاری میلادی (۲۰۲۱) جای داده است. نام او در کنار ملاله یوسف‌زی، برنده جایزه صلح نوبل، جاسیندا آردرن، نخست‌وزیر نیوزیلند، دان شولمن، رئیس اجرایی پی‌پال و سایر چهره‌های تاثیرگذار جهانی قرار گرفته است.
مجله فورچون در تعریف این رهبران می‌نویسد که شرایط دنیا درحال حاضر واقعا بی‌پیشینه است و این رهبران در چنین شرایط دشواری کوشیده‌اند تا جهان را جای بهتری کنند و الهام‌بخش دیگران باشند.
برگزیدن یک زن افغان به عنوان یکی از مهم‌ترین رهبران الهام‌بخش جهان، واکنش‌های گسترده‌ای در این کشور به همراه داشته و بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. یکی از کاربران رسانه‌های اجتماعی نوشته است که از میان این همه رهبران پرادعا در افغانستان، مجله فورچون خانم فوزیه کوفی را جزو ۵۰ رهبر بزرگ جهان قرار داده است و این، جایگزینی تدریجی رهبران در افغانستان است. خانم کوفی در پاسخ نوشته است: «چه زیبا!»
خانم کوفی برای پیشرفت در پله‌های سیاست افغانستان، از جان و دل تلاش کرده است. او یکی از نمایندگان زن دوره پیشین مجلس بود که به منتقد سرسخت اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان، تبدیل شد؛ اما جایگاه خود میان مردم و جامعه جهانی را رفته رفته تثبیت کرد و به عضویت هیئت ۲۱ نفری مذاکره‌کنندگان صلح افغانستان با طالبان در آمد.
در دهه گذشته، طالبان دو بار کوشیدند خانم کوفی را ترور کنند اما موفق نشدند. او یک بار به شدت زخمی شد و چند روز بعد از انفجار و جراحتش با دستان بسته به دیدار طالبان رفت تا بلکه گره ناامنی و خشونت باز شود و با طالبان توافق صلح حاصل شود.
اما این نخستین‌بار نیست که خانم کوفی در هیئت مذاکره‌کننده به دیدار طالبان می‌رود.
فوزیه کوفی در سال ۱۹۷۵ میلادی در استان بدخشان در شمال شرقی افغانستان به دنیا آمد. پدر او نماینده مجلس بود. او که فرزند نوزدهم پدرش است، می‌گوید: «پدر و مادرم نمی‌خواستند دختری به دنیا بیاورند. این کار رنجی بر رنج‌ها‌یشان می‌افزود و از تولد من زیاد خوشحال نبودند. اما بعد پدرم به من بسیار محبت کرد و به الگوی رفتار من تبدیل شد.»
فوزیه کوفی نخستین دختر خانواده بود که سواد آموخت. این طلسم‌شکنی آسان نبود. صرف‌نظر از مردم، گاه برادرانش نیز با تحصیل او مخالفت کرده و کتاب‌هایش را پاره می‌کردند. به‌رغم آن، فوزیه در بدخشان و کابل درس خواند. دانشجوی رشته پزشکی بود که کابل به تصرف طالبان در آمد. او نخستین بار طالبانِ تا بن دندان مسلح را از پنجره آپارتمانش در طبقه پنجم، در کابل دید. اولین مانور طالبان، بستن در دانشکده پزشکی به روی فوزیه کوفی و تمام دختران افغانستان بود که زندگی‌شان را تغییر داد.
فوزیه کوفی در کابل ماند و به تدریس زبان انگلیسی به دختران شهر که دیگر از ادامه تحصیل محروم شده بودند، ادامه داد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اداره امر به معروف و نهی از منکر طالبان، محدودیت‌های فراوانی برای زنان وضع کرد. بیرون رفتن از خانه بدون همراهی یک مردِ محرم، پوشیدن چادری (برقع) از نوک سر تا مچ پا و ممنوعیت آموزش و پرورش و کار دختران، از بدترین آن ها بود. فوزیه کوفی هیچ وقت چادری نخرید، چون آن را برابر با فرهنگ افغان نمی‌دانست. اما در عوض آمد و شد خود را بسیار کم کرد، یا خطر برخورد با طالبان را به جان خرید.
زندگی زمانی سخت‌تر شد که طالبان همسر فوزیه کوفی را زندانی کردند و او در اثر ابتلا به بیماری توبرکلوز (سل)، در زندان جان داد. فوزیه ماند و دو دخترش. او به احترام خاطره همسرش، دیگر هرگز ازدواج نکرد.
با سقوط طالبان، خانم کوفی در سازمان ملل متحد کار کرد و زندگی‌اش رو به بهبودی گذاشت.
خانم کوفی در کابل حقوق و علوم سیاسی خوانده است، کارشناسی ارشد خود را در رشته مدیریت تجارت از دانشگاه پرستون پاکستان گرفته است و سپس کارشناسی ارشد دیگری هم در رشته روابط بین الملل از دانشگاه سوییس دریافت کرده است.
بزرگ‌ترین گام خانم کوفی در سال ۲۰۰۵ میلادی بود که خود را در انتخابات پارلمانی کشور نامزد کرد و با بسیج مردم در زادگاهش، توانست به مجلس راه یابد و بر جای پدرش تکیه بزند.
از اقدام‌های مهم در این دوران، تصویب قانون منع خشونت علیه زنان بود که کوفی پرچمدار آن قانون در جامعه مردسالار و به شدت سنتی افغانستان شد.
قانون منع خشونت علیه زن، از رویدادهای فاخر و برجسته در چارچوب تحولات قانونی در افغانستان است که علیه خشونت، بدرفتاری و تجاوز به حقوق زن به‌عنوان مهم‌ترین گروه اجتماعی کشور، در فرهنگ و جامعه‌ای قد برافراشته است که تجاوز و حق‌کشی علیه آنان را به عنوان پدیده‌ای پذیرفته‌شده، تاریخی و فرهنگی می‌شمارد.
او دو دور نماینده مجلس شد و تا نایب‌ریاست مجلس رسید.
در ماه مارس سال ۲۰۱۰ وقتی نایب‌رئیس مجلس بود، برای گرامی‌داشت روز زن به استان شرقی ننگرهار رفت، اما در بازگشت به کابل همراه با دو دخترش، هدف حمله طالبان قرار گرفت.
گلوله از هر طرف می‌بارید و محافظانش او و دخترانش را به پناهگاهی در تونلی در زیر کوه انتقال دادند و سپس با بالگرد به کابل منتقل شدند.
اما زمانی که در انتخابات پارلمانی گذشته، برای سومین بار خود را نامزد کرد، کمیته انتخابات صلاحیت‌اش را تایید نکرد. با این حال، نقش مهمی در گفت‌وگو با طالبان در دوحه و مسکو ایفا کرد تا در کنار دیگر زنان، از حقوق زن افغان دفاع کند.
باری در میان ده‌ها مرد درهیئت‌های مذاکره‌کننده از دو طرف، خانم کوفی به طالبان گفت: «از آنجایی که هیئت ما نمایندگان زن در ترکیب خود دارد، به شما پیشنهاد می‌دهم که شما نیز زنان خود را سر میز مذکره بیاورید.» فوزیه کوفی می‌گوید طالبان فورا خندیدند.
نماینده طالبان در پاسخ او گفت: «زنان می‌توانند نخست‌وزیر شوند، اما نه رئیس‌جمهوری. زنان نمی‌توانند قاضی شوند.»
