موج پنجم کرونا که از استان‌های جنوب و جنوب شرقی کشور آغاز شده، در برخی از استان‌های مرکزی و شمالی نیز به سرعت در حال انتقال است. نقشه جدید رنگ‌بندی کرونا حکایت از آن دارد که تعداد شهرهای در وضعیت آبی صفر است و از روز چهارشنبه، نهم تیرماه، ۶۳ شهرستان در وضعیت قرمز قرار گرفته‌‌اند، ۱۸۴ شهرستان نارنجی‌اند و ۲۰۱ شهرستان هم زرد خواهند بود. 

هشدارها درباره موج پنجم کرونا از هفته‌ها پیش آغاز شده بود؛ وقتی‌ که اعلام شد در استان‌های جنوبی و جنوب شرقی کشور مواردی از ابتلا به انواع جهش‌یافته مشاهده شده است. متخصصان و ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کردند که موج پنجم به احتمال زیادی ویروس نوع «دلتا» است که پیش از این به نام ویروس هندی شناخته می‌شد؛ نوع جهش‌یافته‌ای که قدرت سرایت بیشتری دارد و بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی افراد آسیب‌پذیرتر را انتخاب می‌کند. 

شیوع ویروس دلتا مسئله‌ای جهانی است و در بیشتر کشورهای اروپایی نیز مشاهده شده است اما دیگر کشورها با واکسیناسیون گسترده عمومی به مقابله با این ویروس رفته‌اند؛ این در حالی است که در ایران نه‌ تنها واکسیناسیون به کندی انجام می‌شود که برگزاری تجمع‌های انتخاباتی در هفته‌های پایانی خرداد، انتقال ویروس را سرعت بخشیده است. پیش‌تر، مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا، هشدار داده بود: «اگر در تجمع‌های انتخاباتی پروتکل‌های بهداشتی رعایت نشود، موج پنجم کرونا با نوع خیلی بد بیماری در راه است.» اما این هشدارها جدی گرفته نشد و کار به آنجا رسید که حالا کشور در آستانه موج پنجم ابتلا به ویروس کرونا است.

بر اساس اعلام وزارت بهداشت، از روز چهارشنبه نهم تیرماه، ۶۳ شهرستان در وضعیت قرمز قرار می‌گیرند. قرار گرفتن شهرستان‌های فیروزکوه و دماوند در فهرست شهرهای قرمز، زنگ خطر آغاز موج پنجم در تهران را نیز به صدا درآورده است. علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونا، از احتمال قرمز شدن تهران در هفته‌های آینده خبر داده و انوشیروان محسنی‌بندپی، استاندار تهران، هم اعلام کرده است که در شهرستان‌های با وضعیت قرمز محدودیت‌هایی اعمال خواهد شد.

از سوی دیگر انتشار اخباری مبنی بر مشاهده ابتلا به ویروس نوع دلتا در مشهد نشان می‌دهد که موج پنجم به سرعت به‌ سوی شمال و شرق کشور در حرکت است. روز سه‌شنبه، مهدی قلیان، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اعلام کرد که چند مبتلا به این ویروس در مشهد مشاهده شده است؛ این در حالی است که هنوز افراد ۷۰ سال به بالا در کشور به‌ طور کامل واکسینه نشده‌اند و سالمندان در صف‌های طولانی و پرازدحام تزریق دوز دوم واکسن، در معرض ابتلا به بیماری‌اند. 

روزنامه همشهری روز سه‌شنبه در گزارشی وضعیت واکسیناسیون سالمندان بالای ۷۵ سال در نقاط مختلف تهران را توصیف کرده و از انتظار طولانی پنج تا ۱۵ ساعته در صف‌ها خبر داده است؛ کار به جایی رسیده است که برخی از سالمندان یا اطرافیانشان از روز قبل در صف می‌مانند و شب را در ماشین می‌خوابند. این گزارش همچنین از بازار سیاه فروش نوبت واکسن تا ۶۰۰ هزار تومان هم خبر داده است؛ اگرچه پیش‌تر دیگر رسانه‌ها قیمت‌های بالاتری را اعلام کرده بودند. 

بر اساس اعلام وزارت بهداشت، تاکنون یک‌میلیون و ۴۸۱ هزار و ۱۰ نفر با دریافت دوز دوم به‌ طور کامل واکسینه شده‌اند؛ در حالی که وزیر بهداشت وعده داده بود تا پایان تیرماه، ۱۴ میلیون نفر در ایران واکسن دریافت می‌کنند. او همچنین مدعی شده است که ایران به زودی یکی از صادرکنندگان واکسن در دنیا خواهد بود. 

حسن روحانی روز پنجشنبه، چهارم تیر، به وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا دستور داد که همه توان خود را برای جلوگیری از بروز موج پنجم کرونا به‌ کارگیرند. او در نشستی که با روسای کمیته‌های تخصصی ستاد ملی مقابله با کرونا برگزار شد، خدمات دولت خود در عرصه بهداشت و درمان را در طول تاریخ کشور «بی‌سابقه» و یک «سند افتخارآمیز» توصیف کرد. او در حالی از افتخارآمیز بودن عملکرد دولت دوازدهم در حوزه بهداشت و درمان سخت می‌گوید که برخی از کشورهای همسایه مثل امارات و ترکیه بیش از نیمی از جمعیت خود را واکسینه کرده‌اند اما جمعیت افراد واکسینه شده در ایران هنوز به مرز دو میلیون نفر هم نرسیده و روند ابتلا به بیماری هم در هفته‌های اخیر دوباره افزایش یافته است.